वट

{ vaṭḥ, vaṭa }

Puranic Encyclopaedia

VAṬA   One of the five attendants given to Subrahmaṇya by the god Aṁśa. The five attendants were Vaṭa, Parigha, Bhīma, Dahati, and Dahana. [M.B. Śalya Parva, Chapter 45, Stanza 34] .

प्राचीन चरित्रकोश

वट n.  स्कंद का एक पार्षद, जो अंश के द्वारा दियें गये पॉंच पार्षदों में से एक था । अन्य चार पार्षदों के नाम परिघ, भीम, दहति एवं दहन थे [म. श. ४४.३१] ।

हिन्दी (hindi) WN

See : बरगद

कोंकणी (Konkani) WN

noun  खंयच्याय विशयाचीं दोन वा चड एकमेका विरोधी तत्वां, सिध्दांत वा दळां मदलो खंयचोय एक   Ex. तुमी खंयचे वटेन आसात

ONTOLOGY:

भाग (Part of) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

पक्ष बाजू

Wordnet:

urd جانب , طرف , بازو

See : कूस, बाजू, कूस

मराठी (Marathi) WN

See : वड

A dictionary, Marathi and English

vaṭa m S वटक m S Indian fig tree, Ficus Indica. Some of the common trees are thus grouped by the poet;--वट पिंपळ औदुंबर ॥ कपित्थ बिल्व अंजीर ॥ पारिजातक देवदार ॥ अर्जुन चंपक कदंब ते ॥.
vaṭa f Loss or waste in washing raw silk.

Aryabhushan School Dictionary

 m  Indian fig-tree, Ficus Indica.

महाराष्ट्र शब्दकोश

 स्त्री. ( दादर ) ऐट ; डौल ; मिजास .
 स्त्री. 
 पु. वड ; वडाचे झाड . - एभा २ . ५८९ . [ सं . ]
 स्त्री. 
वि.  एकूण ; एकत्र ; वट्ट . एकंदर भरपाईचा वट आंकडा किती असावा . - सासं २ . ३४५ . [ का . ओट्टु ]
दोरी ; दोरा ; बट .
०पौर्णिमा   पूर्णिमा पुनव - स्त्री . ज्येष्ठ पौर्णिमेस सुवासिनींनी वडाची पूजा करण्याचा दिवस .
कच्चे रेशीम धुतांना निघून जाणारे दोरे , तंतू , गाळसाळ .
०पट्टी  स्त्री. एकूण आकार , हिशेब . साल अखेरीस वटपट्टी करते वेळी ... - मुंव्या ४ .
त्यामुळे येणारी तूट . [ का . ओट्ट्यसु = घटणे . ओट्टु ]
०व्रत  न. वटपौर्णिमेस वडाची पूजा करण्याचे व्रत ; वडवत ( क्रि० धरणे ).
०हुकूम  पु. 
रक्षाबंधन ; गंडा . कशी वट कडा दोरा ऋषि तथा दीजे । - वसा १० . [ सं . ]
सर्वत्रांना दिलेला हुकूम ; ( इं . ) सर्क्युलर . - शे ९ . ४६ .
०श्राद्ध  न. यात्रा पुरी करण्यासाठी गयेस वडाच्या झाडाखाली करावयाचे श्राद्ध .
०सावित्री  स्त्री. वटपौर्णिमा व्रताची देवता सावित्री .
ताबडतोब अंमलांत येणार्‍या कायद्याचे फर्मान ; ( इं . ) ऑर्डिनन्स ; जादा हुकूम . कांही प्रसंगी अशा स्थानिक बाबतींतील कायद्याचे कार्य सरकारी वट हुकुमाने करण्यांत येते - पार्ल १०६ .
०सावित्री   - न . वटपौर्णिमाव्रत .
व्रत   - न . वटपौर्णिमाव्रत .

A Sanskrit English Dictionary

वट  n.  m. (perhaps Prākṛt for वृत, ‘surrounded, covered’; cf. न्यग्-रोध) the Banyan or Indian fig. tree ( Ficus Indica), [MBh.]; [Kāv.] &c., [RTL. 337] (also said to be n.)
a sort of bird, [BhP.]
a small shell, the Cypraea Moneta or cowry, [L.]
a pawn (in chess), [L.]
sulphur, [L.]
साम्य   = , [L.]
N. of a तीर्थ, [Viṣṇ.]
of one of स्कन्द's attendants, [MBh.]
 f. the son of a वैश्य and a Venukī, [L.] (also n. and f( ई).)
वट   a string, rope, tie, [L.] (only ibc., and पञ्च-व्°, q.v.)
वटक   a small lump, globule &c. = , [ŚārṅgS.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

वटः [vaṭḥ]   [वट्-अच् [Uṇ.4.116] ] The fig-tree; अयं च चित्रकूट- यायिनि वर्त्मनि वटः श्यामो नाम [U.1;] [R.13.53.]
A small shell or cowrie.
A small ball, globule, pill.
A round figure, a cipher.
A kind of cake; पयःस्मिता मण्डकमण्डनाम्बरा वटाननेन्दुः पृथुलड्डु स्तनी [N.16.17.]
A string, rope; (n. also in this sense).
Equality in shape.
A sort of bird, flying fox ? (Mar. वटवाघुळ); कङ्कगृध्रवटश्येनभासभल्लकबर्हिणः [Bhāg.3.1.24.]
A pawn (in chess).
Sulphur. -Comp.
-पत्रम्   a variety of the white basil. (-त्रा) a jasmine.
-वासिन्  m. m. a Yakṣa.

Shabda-Sagara

वट   Subst.
 mfn.  ( -टः-टी-टं) A string, a rope, a tie.
 m.  ( -टः)
1. The large Indian fig-tree, (Ficus Indica.)
2. A round figure, a circle, a cipher, a ball or globe.
3. Pulse ground and fried with oil or butter.
4. A small shell, a cowrie.
5. Equality in shape or dimen- sion.
E. वट् to surround, to tie, aff. अच् .

ROOTS:

वट् अच् .