भरण

{ bharaṇa }

A dictionary, Marathi and English

   . 6 f R W Matter put in or added to fill up.
   bharaṇa n S Nourishing, cherishing, feeding.

Aryabhushan School Dictionary

 n   The quantity put into a receptacle like a lamp or frying-pan at one time. Filling, stuffing; measuring.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  पालन , पोषण , संगोपन .

महाराष्ट्र शब्दकोश

  स्त्री. 
   ( ना . ) रांग ; ओळ . - स्त्री . ( राजा . कु . ) भरुन काढण्याकरितां आंत घातलेलें , मिळविलेलें द्रव्य .
  न. ( खा . ) भरणें ; खांबाचा माथा आणि पिढें , तुळई या दोहोंमध्यें भरलेला लांकडाचा तुकडा . माणिकाच्या भरणी . - ऐपो १५ .
  न. पोषण ; पालन . तया एक जाणैं फळ । देह भरण । - ज्ञा १८ . ५६४ .
   वेतन ; पोषणसाधन ; निर्वाहसाधन . भोगिजती शब्दादिकें । विषयभरणें । - ज्ञा १५ . ३६० .
   एके वेळीं दिव्याच्या टवळ्यांत , तळणाच्या कढईंत घातलेलें ( तेल , तूप इ० चें परिमाण ; ( बायकी ) समईंत जळण्याकरितां वापरतात तें तेल .
   भरणें या अर्थी विशिष्ट ठिकाणीं योजितात . उदा० घट , भांडें , गोण इ० भरणें ; दिव्यास तेल , जात्यास दळण , बागेस पाणी इ० पुरविणें ; झाडाच्या बुंध्याशीं मातीचे ढीग घालणें . ( क्रि० करणें ; घालणें ).
   भांडें , कळशी ; घागर . दुभली क्षीर संतोषोन । भरणें दोन तये वेळीं । - गुच २२ . ४८ .
   माप भरणें ; मापणें .
   भरलेली , पूर्ण केलेली स्थिति
   एखाद्या वस्तूच्या पोटांत भरण्याचे द्रव्य ; पुरण ; सारण ( करंज्या , पोळ्या याचें ).
   भरण ; साठा
   आयुष्य . अगा या दोन्ही सैन्यासीचि भरण पुरलें । - ज्ञा ११ . ४९९
   भराभर ; भरती . वायु मेघाचें भरण भारी । - हंको .
   समुदाय . भोगिजती शब्दादिकें । विषयभरणें । - ज्ञा १५ . ३६० . [ सं . भृ = पोसणें ]
०दाज वि.  चांगलें भरलेलें आणि भक्कम ( पीक , कणीस , दाणा , पेंढी इ० ); धष्टपुष्ट ; ऐवजदार ( मनुष्य ).
०पोषण  न. पालनपोषण ; सांभाळ . भरणा पु .
   पूर्ण करणें ; भरणें ; भरती ; जमा करण्याकरितां जमवाजमव . सरकारचे मखत्याचा भरणा केल्यावर मी येईन .
   पूर्ण केलेली स्थिति , भरती .
   पुर्णपणें भरणें ; ( तिजोरी , पेढी इ० ठिकाणीं ) भरलेले पैसे इ० . शेटजीच्या दुकानीं ऐवजाचा भरणा करुन पावती आणून द्या .
   जमाव ; एकत्र मिळालेला समुदाय , संख्या . उदा० ब्राह्मणांचा - ध्रुपदांचा भरणा ; कूळ - शेत - घर - आऊत - बी - भरणा .
   भर धारा ( क्रि० लावणें ; बसवणें ; ठरविणें ). शेताचा भरणा सातव्या वर्षी होईल .
   दूध काढण्याची चरवी , भांडें ; भरणें . हातीं भरणा घेऊन गोपाळ । धारा काढी त्वरेनें । - ह ८ . १०४ . भरणावळ - स्त्री .
   भरण्याचें मोल , मजुरी .
   माल भरण्याची क्रिया . भरणेकरी - पु .
   पैसा भरणारा मनुष्य ( तिजोरींत , पेढीवर इ० ).
   पुंजीवाला . भरणेपावती , याद - स्त्री . भरलेल्या , पुरवलेल्या वस्तूंची ( पैसे , द्रव्यें , माल ) पावती . भरणेवाईक - वि . ( पैसे , ज्ञान , गीतें , गोष्टी , हिकमती , युक्ति इ० चा ) भरणा , सांठा असलेला . भरण्याचा - वि .
   उपयुक्त अशा वस्तू , कला यांचा सांठा असलेला .
   भरतीचा ; परिमाण , संख्या पूर्ण करण्यास किंवा खळगी , जागा भरुन काढण्यास योग्य ( वस्तु ).
   सांठा ; भरणा ( पैसा , ज्ञान , गीतें , गोष्टी , युक्ती , हिकमती इ० चा ) असणारा .
   कमाली दरानें , भर धार्‍यानें फाळलेली ( जमीन ).

A Sanskrit English Dictionary

भरण  mfn.  mf( ई)n. bearing, maintaining, [L.]
भरण  m.  m. N. of a नक्षत्र (= भरणी), [L.]
भरण  n.  n. the act of bearing (also in the womb) carrying, bringing, procuring, [RV.] &c. &c.
   wearing, putting on [Gīt.]
   maintaining, supporting, nourishing, [MBh.]; [Kāv.] &c.
   wages, hire, [MBh.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

भरण [bharaṇa] a.  a. (-णी f.) [भृ-ल्यु, ल्युट् वा] Bearing, maintaining, supporting, nourishing.
   णम् The act of nourishing, maintaining or supporting; प्रजानां विनयाधानाद्रक्षणाद्भर- णादपि (स पिता) [R.1.24;] पुनर्यास्यत्याख्यां भरत इति लोकस्य भरणात् [Ś.7.33.]
   (a) The act of bearing or carrying. (b) Wearing, putting on; भरणे हि भवान् शक्तः फलानां महतामपि [Rām.7.76.32.]
   Bringing or procuring.
   Nutriment.
   Hire, wages.
-णः   The constellation Bharaṇī.

Shabda-Sagara

भरण  n.  ( -णं)
   1. Cherishing, maintaining, nourishing, supporting.
   2. Wages, hire.
   3. The constellation Bharaṇī.
  f.  ( -णी)
   1. The name of the second lunar asterism, containing three stars, (Musca,) and figured by the pudendum muliebre.
   2. A creeper, commonly Gho- shā.
    E. भृ to nourish, ल्युट् aff.

ROOTS:

भृ ल्युट्