तप्त

{ tapta }

हिन्दी (hindi) WN

See : गर्म

A dictionary, Marathi and English

Heated, inflamed; incensed, excited, lit. fig.

Aryabhushan School Dictionary

p   Heated. Fig. Excited.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

वि.  उष्ण , कढत , गरम ;
वि.  चेतावलेला , तापलेला , प्रक्षुब्ध , रागावलेला , संतप्त .

मराठी (Marathi) WN

adjective  तापविलेले अथवा जाळलेले   Ex. तप्त सुवर्णात अशुद्ध असे काही उरतच नाही.

MODIFIES NOUN:

गोष्ट

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक (Stative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

अभितप्त

Wordnet:

asm উত্তাপিত

bd सावनाय

ben অভিতপ্ত

guj અભિતપ્ત

kan ಕೂಡುವಿಕೆ

kas ذولمُت

kok कडयिल्लें

mal ചൂടു പിടിപ്പിച്ച

mni ꯃꯩ꯭ꯏꯛꯂꯕ

nep पाकेको

ori ଅଭିତପ୍ତ

pan ਤਾਪੜਿਆ ਹੋਇਆ

san अभितप्त

tam சூடாக்க

tel కాల్చిన

urd تپایاہوا

See : उष्ण, संतप्त, गरम, तापलेला

महाराष्ट्र शब्दकोश

वि.  ( अक्षरशः ल . ) तापलेला ; संतप्त झालेला ; चेतविलेला ; प्रक्षुब्ध . [ सं . ]
०कांचन  न. तापविलेले , शुद्ध केलेले सोने , तप्तकांचन जैसे सुढाळ । तैसे निर्मळ निजांग तुझे । [ तप्त + कांचन = सोने ]
०दिव्य  न. दिव्य करण्याचा एक प्रकार ; यांत हे दिव्य करणारा , ईश्वरा , मी जे सांगतो ते खरे असल्यास माझा हात भाजू देऊ नकोस . असे बोलून आपल्या हाताने तापलेल्या तेलाच्या कढईत टाकलेला पदार्थ ( रवा ) काढतो . दिव्य पहा .
०दिव्यकरणे   वर वर्णन केल्याप्रमाणे भयंकर दिव्य करण्यास तयार होणे ; भयंकर शपथ घेणे . [ तप्त + दिव्य ]
०मुद्रा  स्त्री. मध्व संप्रदायी वैष्णव दीक्षा घेताना तांब्या - पितळेच्या मुद्रा तापवून आपल्या अंगावर जी चिन्हे उमटवितात त्यापैकी प्रत्येक ; ज्या मुद्रेने ही चिन्हे उमटवितात ती . [ तप्त + मुद्रा = चिन्ह , छाप ]
०लोह  न. १ तापलेले लोखंड . २ ( तापलेल्या लोखंडाचा ) एक प्रकारचा नरक . तप्तलोहा भेटी । तुका म्हणे कल्पकोटी । - तुगा ३१४१ . [ तप्त + लोह = लोखंड ]
०शूल   ळ पु . तापविलेला सूळ . तप्तशूळावरी घालिती । पायी चंडशिळा बांधिती । [ सप्त + शूल ]

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

तप्तदिव्य करणें
पूर्वी खोटा खर्‍याचा निवाडा करण्यासाठी आरोपीला उकळत्‍या तेलातील एखादा पदार्थ (रवा) काढण्यास सांगत. हे दिव्य करणें म्‍हणजे भयंकर शिक्षा भोगण्यास प्रवृत्त होण्यासारखे असे. यावरून, सत्त्यासाठी वाटेल ते करण्यास तयार असणें.

A Sanskrit English Dictionary

तप्त  mfn.  mfn. heated, inflamed, hot, made red-hot, refined (gold &c.), fused, melted, molten, [RV.]; [AV.] &c.
distressed, afflicted, worn, [R. iii, 55, 15]; [Megh.]; [Śak.]
(in astrol.) opposed by, [VarYogay. ix, 16]
practised (as austerities), [MBh. v, 7147]; [R. i, 57, 8]
one who has practised austerities, [ŚBr.]; [ChUp.]
inflamed with anger, incensed, [W.]
तप्त  n.  n. hot water, [ŚBr. xiv, 1, 1, 29]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

तप्त [tapta] p.p. p.  p. p. [तप्-क्त]
Heated, burnt.
Red-hot,
Melted, fused.
Distressed, pained, afflicted,
Practised (as penance).
(in Astr.) Opposed by.
-प्तम्   Hot water. -Comp.
-काञ्चनम्   gold purified with fire.
-कुम्भः, -कूपः  N. N. of a hell.
-कृच्छ्रम्   a kind of penance consisting in drinking hot water, milk and ghee for three days each, and inhaling hot air for three days; [Ms.11.214;] [Y.3.318.]
-तप्त   made hot repeatedly.
-ताम्रम्   red hot or melted copper; [Bhāg.6.] 9.14.
-पाषाणकुण्डम्  N. N. of a hell; L. D. B.
-मुद्रा   Mark of divine weapons stamped on the body by devotees with heated metals.
-रूपम्, -रूपकम्   purified silver.
-लोमशः   green vitriol.
-लोहम्, -वालुकः, -शूर्मि- कुण्डम्, -सुराकुण्डम्, -सूर्मिः  N. N. of different hells.-वालुकाः hot gravel; भुङ्क्ष्वैता भूयसी राजन्नर्जितास्तप्तवालुकाः [Ks.72.15.]

Shabda-Sagara

तप्त  mfn.  ( -प्तः-प्ता-प्तं)
1. Heated, Inflamed, burnt.
2. Scorched by pain or sorrow, distressed, afflicted.
3. Inflamed with anger, incensed
4. Undergone or performed as penance.
5. Fused, melted.
6. Burnish- ed.
E. तप् to heat, क्त aff.

ROOTS:

तप् क्त

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

adjective  यः तपति।   Ex. तप्ते ताले एव पोलिका भर्जनीया अन्यथा सक्ता भवति।

MODIFIES NOUN:

वस्तुः

SYNONYM:

अनुतप्त

Wordnet:

asm গৰম

bd गुदुं

guj ગરમ

kas توٚت

mni ꯁꯥꯔꯕ

ori ଗରମ

pan ਗਰਮ

tel వేడి చేసిన

urd گرم , تپا

adjective  यद् तापितम्।   Ex. तप्तेन पात्रेन हस्तः अजलत्।

ONTOLOGY:

तापसूचक (Temperature) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

आतप्त उत्तापित प्रतप्त परितप्त

Wordnet:

bd दुंनाय

ben তপ্ত

guj તપ્ત

hin गर्म

kan ಬಿಸಿಯಾದ

kas پویہٕ مُت

kok तापिल्लें

mal ചൂടായ

mar तापलेला

ori ତାତିଲା

pan ਤੱਤਾ

tel వేడిచేసిన

urd گرم , دہکتاہوا , جلتاہوا

See : उष्म