कवडी

कोंकणी (Konkani) WN

noun  खूब उणे पयशे   Ex. म्हजे कडेन एक कवडी लेगीत ना

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kan ಕವಡೆ ಕಾಸು

kas دوٚمبٔرۍ

mal ചില്ലിക്കാശ്

tel చిల్లిగవ్వ

urd کوڑی

See : शिंपी

A dictionary, Marathi and English

kavaḍī f A cowrie. There are three kinds:--दहीकवडी, सगुणीकवडी, भवानीकवडी. 2 A white spot or speck, as on certain snakes, as arising on the nails, as on silk cloth &c. 3 A term in the game विटीदांडू. 4 pl Revilingly. The teeth. 5 Used fig. for money. Pr. हातीं क0 विद्या दवडी. 6 Allusively. The cornea or white of the eye. 7 or कवडीचें झाड n A little plant bearing white flowers, which are used in fever &c. 8 or दह्याची कवडी A drop or lump of curds. Similar to दह्याची कवडी are the formations ताकाचा थेंब or ताकाचें पाणी, तुपाची धार or तुपाचा शिंतोडा 0 तुपाचें नख, तेलाचा टिकळा or तेलाची धार, दुधाचा थेंब, मधाचे बोट, लोण्याची कणी or लोण्याचें बोट, which see respectively under दही, ताक, तूप, तेल, दूध, मध, लोणी. 9 An ear of wheat remaining amongst thrashed wheat-stalks.

Aryabhushan School Dictionary

 f  A cowrie. The cornea of the eye. A drop or lump of curds.

मराठी (Marathi) WN

noun  जुन्या काळचे नाणे   Ex. त्याने माझ्याकडून या कामाची एक कवडीपण नाही घेतली.

SYNONYM:

कपर्दीक कपर्दिका

noun  पूर्वी वस्तूविनिमयासाठी वापरले जाणारे खूप कमी किंमतीचे चलन त्यासाठी समुद्रातील एका जलजंतूच्या शरीरावरील कवच वापरत असे   Ex. ह्या कामासाठी मला एक कवडीदेखील मिळाली नाही.

ONTOLOGY:

वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

कपर्दीक कपर्दिका

Wordnet:

ben কড়ি

noun  खूप कमी पैसा   Ex. त्यातून मला फुटकी कवडीदेखील मिळाली नाही.

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kan ಕವಡೆ ಕಾಸು

kas دوٚمبٔرۍ

mal ചില്ലിക്കാശ്

tel చిల్లిగవ్వ

urd کوڑی

noun  समुद्रात राहणारा एका प्राणी ज्याच्या अस्थिरूप शरीराचा उपयोग नंतर दागिने वा शोभेच्या वस्तू ह्यांमध्ये केला जातो   Ex. चीनी लोक कवडी उकडून खातात.

ONTOLOGY:

जलीय-जन्तु (Aquatic Animal) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

guj કોડી

kan ಕವಡೆ

mal ചൈനീസ് കടൽജീവി

ori କଉଡ଼ି

tam கிளிஞ்சல்

tel గవ్వ.

noun  समुद्रातील एका जलजंतूच्या शरीरावरील कवच   Ex. कवडीपासून निरनिराळ्या प्रकारचे दागिने आणि सजावटीच्या वस्तू बनवतात.

HYPONYMY:

कवडी

ONTOLOGY:

प्राकृतिक वस्तु (Natural Object) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

कपर्दिका

Wordnet:

ben ঝিনুক

guj કોડી

hin कौड़ी

kok शिंपी

mal ചിപ്പി

mni ꯀꯣꯡꯒꯔ꯭ꯦꯡ꯭ꯃꯀꯨ

pan ਕੌਡੀ

san कपर्दकः

tel శంఖం

urd کوڑی , کاکنی , وراٹیکا , براٹ

See : चक्का

महाराष्ट्र शब्दकोश

 स्त्री. १ कपर्दिका ; समुद्रांतील एका जलजंतुच्या शरीरावरील कवच . याचा चलनाकडे उपयोग होत असे . एका पैशाला ६४ किंवा ८० कवड्या मिळतात . तीन प्रकारच्या कवड्या असतात - दहि , सगुणी व भवानी . ' हाती कवडी विद्या दवडी '. ' शंख सिंपी घुला कवडे । आधीं त्याचें घर घडे । ' - दा ९ . ७ . ५ . ' परि खळ जन हे नेदिती कवडी तेही ' - श्रीधर ( नवनीत पृ ४४४ ). २ हाताच्या पायाच्या नखावर जो पांढरा ठिपका असतो तो . ३ विटीदांडूच्या खेळंतील एक शब्द . ४ कवडा अर्थ ५ पहा . ५ रेशीमकाठी वस्त्राच्या काठाची विणकर विरळ झाली असतां त्यात उभ्या ताण्याचे दिसणारे पांढरे ठिपके . अंश ६ डोळ्यातील फुल , वडस . ७ चलनाचा अत्यंत अल्प अंश . ८ सर्पाच्या अंगावरील पांढरे ठिपके . ९ ( उपहा .) दांत ; कवळी ? १० बुबुळशिवाय डोळ्याचा पांढरा भाग . ११ कवडीचें झाड ; हें लहान असून यास पांढरीं फुलें येतात याचा तापावर उपयोग होतो . १२ झोडपलेल्या गव्हाच्या ताटांतील कणस . १३ मुसलमान लोक दाढीचा जो भाग कधींहि काढीत नाहींत तो ; अल्लाचा नूर . १४ दह्याचा घट्ट गोळा ; गांठ , गठळी . ( सं . कपर्दिका ; प्रा . कवड्डि = कवडी ; हिं . पं कौडी )
 स्त्री. काटक्यांचें कवाड ; कवाडी .( सं . कपाट = कवाड )
०कवडी   क्रि . चिक्कूपणानें पैशांचा सांठा करणें .
सांठविणें   क्रि . चिक्कूपणानें पैशांचा सांठा करणें .
०उलटी   क्रि . फांसा किंवा डाव उलटा पडणें ; गोष्ट अंगावर येणें .
पडणें   क्रि . फांसा किंवा डाव उलटा पडणें ; गोष्ट अंगावर येणें .
०किमतीचा वि.  निरुपयोगी ; कुचकामाचा .
०चा  पु. इटीदांडुच्या खेळांतील एक प्रकार .
खेळ  पु. इटीदांडुच्या खेळांतील एक प्रकार .
०चा  पु. १ अगदीं कमी किमतीचा माल . २ ( ल .) तुच्छ पदार्थ ; कुचकामाचा . कमी किमतीचा माल . २ ( ल .) तुच्छ पदार्थ ; कुचकामाचा .
माल  पु. १ अगदीं कमी किमतीचा माल . २ ( ल .) तुच्छ पदार्थ ; कुचकामाचा . कमी किमतीचा माल . २ ( ल .) तुच्छ पदार्थ ; कुचकामाचा .
०टक   चुबक पूत - वि . चिक्कू , कृपण , कजूष ( मनुष्य ). ' कवडीचुंबक आहे .' दोघेही गुलाम कवडी चुंबक !' - विवि ८ . ११ . २०७ .
०बाज वि.  चांगल्या प्रकारें कवड्या खेळणारा .
०मोल वि.  अगदीं कमी किमतीचा ; क्षुल्लक दर्जाचा . ' एका मार्गातील कुशल वाटाडेही दुसर्‍या मार्गांत कवडीमोल ठरतात .' - टि ४ . १२२ .

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

कवडी उलटी पडणें
सोंगट्यांच्या खेळात कवड्यांनी दान टाकावयाचे असते त्‍यावेळी एक कवडी अधिक उलटी पडली तर भलतेच दान होते. उदाहरणार्थ, एकीच्या ऐवजी दोन कवड्या उताण्या पडल्‍या तर दहाच्या ऐवजी दोन होतात. यावरून फांसा किंवा डाव आपल्‍याला पाहिजे तसा न पडतां भलताच पडणें
बाजू अंगावर येणें
डाव शेकणें.