अपत्यम् [apatyam] [न पतन्ति पितरोऽनेन, पत् बाहु˚ करणे यत् न. त.; some derive it from अप, the termination त्य being added to it, as in तत्रत्य, अत्रत्य, sprung from a stock; Yāska gives two etymologies: अपत्यं कस्मात् अपततं भवति पितुः सकाशादेत्य पृथगिव ततं भवति, अनेन जातेन सता पिता नरके न पततीति चा] Offspring, child, progeny, issue (of animals and men); offspring in general (male or female); sons or grandsons and other later generations of a Gotra; अपत्यं पौत्रप्रभृत्ति गोत्रम्
[P.IV.1.162;] अपत्यैरिव नीवार भागधेयो चितैर्मृमैः
[R.1.5.] (Bhavabhūti calls apatya 'a knot for tying parents together' अन्योन्यसंश्लेषणम् पित्रोः; अन्तः- करणतत्त्वस्य दम्पत्योः स्नेहसंश्रयात् । आनन्दग्रन्थिरेकोऽयमपत्यमिति वध्यते ॥
[U.3.17] ).
A partronymic affix; स्त्रीपुंसयोरपत्यान्ताः Ak.; ˚अधिकारप्रकरणम् Sk.; -Comp.
-काम a. a. desirous of progeny.
-जीवः N. N. of a plant (Mar. पुत्रजीवी).
-द a. a. giving offspring (as a Mantra &c.)
-ता State of childhood; शूद्रावेदी पतति......तदपत्यतया भृगोः
[Ms.3.16.] (-दा) N. of a plant (गर्भदात्रीवृक्ष).
-पथः the vulva.
-प्रत्ययः a patronymic affix.
-विक्रयिन् m. m. a seller of his children, a father who sells his girl for money to a bridegroom.
-शत्रुः [अपत्यं शत्रुर्गर्भभेदनेन नाशकं यस्याः सा]
'having the child for its enemy', a crab (said to die in producing young).
a serpent.
-साच् a. a. Ved. accompanied with offspring.