मराठी मुख्य सूची|मराठी साहित्य|पोवाडे|शिवाजी महाराज|
राजमाता जिजाबाई

शिवाजी महाराज पोवाडा - राजमाता जिजाबाई

इतिहासाचे साधन म्हणून पोवाड्यांचे महत्व विशेष आहे. पोवाडे हे गीत-नाट्यरूप असल्यामुळे त्यात मनोरंजन व प्रचार यांचा मेळ घातला जातो

सिंदखेडराजाला झाला जन्म जिजाई मातेचा ।

लखूजी जाधव पिता तियेचा सरदार निजामशाहीचा ॥

लखूजी जाधव-कन्या जिजाई मालोजींची ती सून ।

वीरपत्‍नी शहाजी राजाची मोठी होती ती गुणवान ॥

चाल

जिजाबाई आमचं दैवत । मोठं जागृत ।

स्फूर्ति ती देत । आजही सार्‍या महाराष्ट्रास ।

दुसरें दैवत नाहीं आम्हांस । तिच्या नांवाचा मोठा विश्वास ॥

चाल

गुलामगिरीची बेडी तोडून राज्य हिंदवी करण्याला ।

उत्सुक झाली होती जिजाई, ध्यास लागला जीवाला ॥

चाल

राजमाता जिजा महशूर । दिगंतावर ।

केला तिनं थोर । महाराष्ट्राचा राजा शिवराय ।

दुस्मान करी सदा हाय हाय । धन्य ती जिजा आपुली माय ॥

चाल

शिवनेरीला जन्म जाहला शिवाजीचा त्या वेळेला ।

महाप्रतापी बाळ जन्मला, आनंदाला भर आला ॥

जिजाबाई देई शिक्षण शिवाजी बाळाला ॥

रामायण महाभारत शिकवी ती त्याला ॥

दुष्टांचा नाश करण्याला । रामकृष्ण अवतार झाले शिकवलं त्याला ॥

लहानाचा मोठा बाळ झाला । अन्यायाची चीड ये त्याला ।

देवधर्म साधुसंताचा भक्त तो झाला ॥१॥

जिजाबाई आणि शिवराय गेले पुण्याला ॥

दादोजी कोंडदेव होते गुरुजी त्याला ॥

हिंदवी राज्य करण्याचा संकल्प केला ॥

तवां बोलला बाळ आईला । "आई आशीर्वाद दे मला ।"

रोहिडेश ठेवला साक्षीला । आणि हिंदवी राज्य करण्याच्या घेतलं शपथेला ॥

जिजाबाई बोलली त्याला । "बाळा ! आशीर्वाद हा तुला ।

जगदंबा तुझ्या पाठीला । भारी होशिल कळिकाळाला ।

शिवशंकर यश देणारा । धन्य धन्य माता ती धन्य बाळ तो झाला ॥२॥

शिवाजीचं मन तिनं भारलं थोर पराक्रम करण्याला ।

राजा शिवाजी तिनं घडविला, राज्य हिंदवी करण्याला ॥

संकटं आली मोठमोठालीं शिवरायावरती जेव्हां ।

’पुढेंच जा तूं, मागें सरुं नको’, माता बोलली हो तेव्हां ॥

"देवी भवानी प्रसन्न तुजला देईल यश तुज चौफेर ।

तूं सिंहाचा बच्चा, लांडगे कसे तुला रे धरणार" ॥

चाल

चालून आल अफझलखान । केली त्याचा दाणादाण ॥

चालून आला फाजलखान । निसटून गेला वीर महान ॥

चालून आला शास्ताखान । बोटं छाटून केला म्लान ॥

सिंह आग्र्याला सांपडला । तेथूनी पण सुटुनी आला ॥

कैक संकटें प्राणघातकी शिवबावरती जरि आली ।

तरी न माता डगमगली ॥३॥

चाल

धीर देत ती पुढे चालली ।

शिवराज्याभिषेक सोहळा तिनं पाहिला ।

तृप्त झाला मातेचा डोळा ।

चाल

शहाजी राजे नव्हते परि ते सौख्य सोहळा बघण्याला ।

मनांत येऊन खिन्न जाहली वीरपत्‍नी ती त्या वेळां ॥

पंधरा दिवस ही पुढें न जगली इहयात्रा ती संपविली ।

जगदंबेचे नांव घेऊनी परलोकीं निघुनी गेली ॥

चाल

पाचाड गांवी अंत तो झाला । रायगडाच्याच पायथ्याला ।

धन्य शहाजी धन्य जिजाई धन्य शिवाजी जगिं झाले ।

मायबाप ही धन्य पुत्र हा धन्य असे जगतीं झाले ॥

घरांघरांतून दर्शन होईल जिजामातेचें ते जेव्हां ।

भरभराट होईल देशाची निश्चित जन हो मग तेव्हां ॥

जिजाई व्हावें जगांत तुम्ही आयाबहिणींनो ही विनति ।

पांडुरंग शाहीर जाहला कीर्ति गावया सिद्धमति ॥४॥

N/A

References : N/A
Last Updated : April 06, 2008

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP