संस्कृत सूची|संस्कृत साहित्य|पुराण|श्रीदत्तपुराणम्| षष्ठाष्टक| षष्ठेsध्याय: षष्ठाष्टक प्रथमोsध्याय: द्वितीयोsध्याय: तृतीयोsध्याय: चतुर्थोsध्याय: पञ्चमोsध्याय: षष्ठेsध्याय: सप्तमोsध्याय: अष्टमोsध्याय: षष्ठाष्टक - षष्ठेsध्याय: श्रीमत्परमहंस वासुदेवानंदसरस्वतीस्वामीकृत " श्रीदत्तपुराणम् " Tags : dattagurudattavasudevanand saraswatiगुरूदत्तदत्तवासुदेवानंदसरस्वती सांशकालचतुर्दशमन्वन्तरब्रह्माण्डकथनं नाम षष्ठाष्टके षष्ठेsध्याय: Translation - भाषांतर हरि: ॐ ॥ आप्रबोधकृताशेषकर्मणा मुक्तिदोsस्ति य: ॥संन्यस्तेनात्मतृप्त्यै स सर्वतोsवतु भक्तय: ॥१॥कालद्रव्यगुणैर्दत्तस्त्रिधैकोsपि स्वमायया ॥लीलां धत्ते स्वयं स्वस्मिन्स्रुष्टिस्थित्यप्ययात्मिकाम् ॥२॥तद्भ्रूभङ्गो हर: काल: स सूक्ष्म: परमाणुक: ॥तौ द्वावणुस्त्रयं ते तु त्रसरेणुश्च तैस्त्रुटि: ॥३॥लवस्तत्त्रिशतं ते च निमेषस्ते त्रय: क्षण: ॥ते पञ्च काष्ठास्ता: पञ्चदश लघ्वपि नाडिका ॥४॥ते द्वे मुहूर्तोsहोरात्रस्त्रिंशत्ते दश पञ्च च ॥ पक्षस्तौ शुक्लकृष्णाख्यौ तौ मासौ द्वावृतुश्च स: ॥५॥अयनं तैस्त्रिभिस्ते द्वे नृणामब्द: शतायुषाम् ॥मासेन पैत्राहोरात्रो नुर्वर्षेण च दैवत: ॥६॥नुर्विंशतिसहस्राढ्यत्रिचत्वारिंशल्लक्षके ॥चतुर्युगं दिनं स्रष्टुस्तत्सहस्रं तथैव निट् ॥७॥सर्गोsह्नि निशि कल्पोsस्य मनवोsह्नि चतुर्दश ॥मनु: कल्पेsत्र वाराहे पूर्व: स्वायंभुव: स्वराट् ॥८॥प्रियव्रतोत्तानपादौ शतरूपोत्थतत्सुतौ ॥यज्ञ इन्द्रो मरीच्याद्या विप्रा: स्यु: स्तुषिता: सुरा: ॥९॥सपत्नमातृवाग्विद्धो ध्रुव औत्तानपादज: ॥पञ्चाब्दोsपि तपस्तप्त्वा विष्णोर्लेभे ध्रुवं पदम् ॥१०॥कल्पाद्यास्तत्सुता आसन्येषां वंशोsत्र विस्तृत: ॥प्रियव्रतस्यापि पुत्रा आग्नीध्राद्यास्तपस्विन: ॥११॥स्वायंभुव: सुनन्दायां पदैकेनास्थितस्तप: ॥तप्त्वा वीतैषण: शुद्धो भेजे भागवतीं गतिम् ॥१२॥मनु: स्वारोचिषो नाम द्वितीयोsग्निसुतोsभवत् ॥पुत्रा द्युमत्सुषेणाद्यास्तस्यासन्ख्यातमङ्गला: ॥१३॥दत्तोsत्रिश्च्यवन: स्तम्ब: प्राण: कश्यप एव च ॥और्वो बृहस्पतिश्चैते ऋषयोsत्र महाव्रता: ॥१४॥इन्द्रो विरोचनोsत्रासीद्देवाश्च स्तुषिताभिधा: ॥वेदशीर्ष्ण ऋषे: पुत्रओ विभुर्नाम हरे: कला ॥१५॥तृतीयश्चोत्तमो नाम प्रियव्रतसुतो मनु: ॥यज्ञहोत्रादयस्तस्य पुत्रा विख्यातकीर्तय: ॥१६॥प्रमदाद्या वसिष्ठस्य पुत्रा: सप्तर्षयस्त्विह ॥इन्द्रोsभूत्सत्यजिद्भद्रा: सत्या वेदश्रुता: सुरा: ॥१७॥हर्यंश: सत्यसेनाख्यो धर्माज्जातोsत्र येन तु ॥भूतद्रुहो भूतगणा इन्द्रमित्रेण संहृता: ॥१८॥चतुर्थस्तामसो नाम मनुरुत्तानसोदर: ॥पृथुख्यात्यादयस्तस्य दश पुत्रा महौजस: ॥१९॥सत्यस्त्रिशीर्षा शक्रश्च तथा सप्तर्षयोsत्र तु ॥ज्योतिर्धामाद्या हरय: सत्यका अमरास्तथा ॥२०॥अन्ये विधृतिपुत्राश्च स्वधाम्ना यैरिहान्तरे ॥उद्धृता: श्रुतयो नष्टा या: कालेन जवीयसा ॥२१॥स्वांशेनाजोsवतीर्येह ग्राहग्रस्तं हरि: स्वयम् ॥उद्दधार गजेन्द्रं द्राक् प्रपन्नं दीनवत्सल: ॥२२॥पञ्चमस्तामसभ्राता नाम्नाभूद्रैवतो मनु: ॥बलिविन्ध्यादयस्तस्य सुता भूतरयादय: ॥२३॥अमरा ऋषयस्तूर्धबाह्वाद्या भगवानिह ॥वैकुण्ठाख्योsभवद्यस्य गुणान्केsपीह नो विदु: ॥२४॥कल्पितो येन वैकुण्ठ: सर्वलोकनमस्कृत: ॥ध्रुवं तिष्ठन्ति गत्वात्र मुक्ता भागवतोत्तमा: ॥२५॥चाक्षुषाख्यो मनु: षष्ठश्चक्षु:पुत्रोsभवत्सुता: ॥सुद्युम्नाद्यास्तस्य देवा आप्याद्या ऋषयस्त्विह ॥२६॥हविष्मद्विर्यकमुखा इन्द्रो मन्त्रद्रुमोsभवत् ॥अजिताख्यो मथित्वाब्धिं देवेभ्योsदात्सुधामपि ॥२७॥विवस्वत: सुत: श्राद्धदेवाख्य: सप्तमो मनु: ॥इक्ष्वाकुशर्यातिमुखा दश तत्तनयास्तथा ॥२८॥वसुरुद्रादित्यविश्वमरुदश्विमुखा: सुरा: ॥कश्यपोsत्रिर्भरद्वाजो विश्वामित्रश्च गौतम: ॥२९॥जमदग्निर्वसिष्ठश्च ऋषयोsत्र पुरन्दर: ॥इन्द्रो देव उपेन्द्रोsत्र वामनोsदितिज: स्वराट् ॥३०॥मन्वन्तरमिदं त्वत्र विभुशक्त्युपबृंहितम् ॥वर्तमानमितोsन्यानि सप्तैष्याणीह वच्मि हि ॥३१॥विश्वकर्मसुते संज्ञाछाये जाये विवस्वत: ॥संज्ञाsसह्यद्युतिपतिभियाsभूद्वडवा वने ॥३२॥भूत्वा तदनुरूपोsर्कस्तां भेजेsथाश्विनौ तत: ॥भूत्वाsथ पूर्ववत्सोsपि भेजेsर्कं दप्तितेजसम् ॥३३॥यमो यमी श्राद्धदेव: संज्ञायामभवन्रवे: ॥शनि: सावर्णिस्तपती छायायामभवत्तथा ॥३४॥सावर्णिर्भविता देवीप्रसादादष्टमो मनु: ॥निर्मोकाद्यास्तस्य पुत्रा इन्द्र: सर्वस्वदो बलि: ॥३५॥देवा: सुतपसस्तत्र विरजा अमृतप्रभा: ॥श्रीव्यासो गालवो रामो दीप्तिमान्द्रोणज: कृप: ॥३६॥ऋष्यश्रृङ्गो भविष्यन्ति योगस्था ऋषयोsधुना ॥नवमो दक्षसावर्णिर्वारुणो भविता मनु: ॥३७॥भूतकेत्वादय: पुत्रास्तस्य चेन्द्रोsद्भुत: सुरा: ॥पारामरीचिगर्भाद्या ऋषयो द्युतिमन्मुखा: ॥३८॥उपश्लोकात्मजो ब्रह्मसावर्णिर्दशमो मनु: ॥तत्पुत्रा भूरिषेणाद्या हविष्मत्प्रमुखर्षय: ॥३९॥शंभु: सुरेन्द्रो देवाश्च सुवासनमुखा इह ॥मनुर्वै धर्मसावर्णिर्भवितैकादशोsस्य च ॥४०॥सप्त धर्ममुखा: पुत्रा निर्वाणरुचयोsमरा: ॥ऋषयश्चारुणमुखा देवेन्द्रो विधृतिस्त्विह ॥४१॥हर्यंशो धर्मसेत्वाख्यस्त्रैलोक्यं धारयिष्यति ॥भविता रुद्रसावर्णिर्द्वादशो वारुणोsस्य च ॥४२॥देवश्रेष्ठमुखा: पुत्रा अमरा हरितादय: ॥तपोमूर्त्यादयो विप्रा ऋतधामा सुरेश्वर: ॥४३॥अवतार:स्वधामाख्यो हरेर्मन्वन्तरर्द्धिकृत् ॥त्रयोदशो मनुर्देवसावर्णिस्तत्र तत्सुता: ॥४४॥चित्रसेनमुखा इन्द्रो दिवस्पतिरुतामरा: ॥सुत्रामसंज्ञा निर्मोकाद्या विप्रो योगिराड्ढरि: ॥४५॥चतुर्दशो मनुस्त्विन्द्रसावर्णिस्तत्सुतास्तदा ॥उर्वाद्याश्चाक्षुषा देवा: शुचिरिन्द्रो महर्षय: ॥४६॥अग्निबाहुमुखा देवा बृहद्भानुर्हरे: कला ॥चतुर्दशैवं मनवो ज्ञेया ब्रह्मैकवासरे ॥४७॥स्वायंभुवमनो: पुत्रो योगैश्वर्यात्प्रियव्रत: ॥परात्मानुगृहीतोsत्र सप्तधा विभजन्महीम् ॥४८॥भ्रामयन्स्वरथं नेमिनिम्नैरब्धिं च सप्तधा ॥भूसंस्थानं नदीशैलवनग्रामविभागश: ॥४९॥सीमाश्च लोकभद्राय प्रतिद्वीपं विभागश: ॥कृत्वाsग्नीध्रादिपुत्रिभ्यो दत्वोपशममाप स: ॥५०॥तत:प्रभृत्यसौ पृथ्वी सप्तद्वीपेति गीयते ॥जम्बुप्लक्षकुशक्रौञ्चशाकशाल्मलपुष्करा: ॥५१॥सप्ताब्धिपरिखा: सप्तद्वीपा एते भुव: कृता: ॥क्षारेक्षुरसमध्वब्धिर्घृतोद: क्षीरसागर: ॥५२॥मण्डोद: शुद्धजलधीरेकैकद्वीपसागरा: ॥अनुव्रतास्तस्य सुता आग्नीध्राद्या द्विपेश्वरा: ॥५३॥जम्बुद्वीपेश आग्नीध्र: पोरोवचित्त्यां नवात्मजान् ॥उत्पाद्य कृत्वा द्वीपेशन्स्त्रैणोsगादप्सर:पुरम् ॥५४॥तज्जो नाभिस्त्वीशभक्तो मेरुदेव्यां तपोव्रतै: ॥ऋषभाख्यं हरेरंशं निर्ममे धर्मधारकम् ॥५५॥यूने दत्त्वा भुवं तस्मै स नाभिर्निर्वृतिं ययौ ॥ऋषभोsप्यम्बुवृष्ट्येन्द्रगर्वं योगीश्वरोsहरत् ॥५६॥लेभे पत्न्यां जयन्त्यां स शतपुत्रान्स्वधर्मवित् ॥तत्रैकाशीतिरभवन्विप्रा: सौम्या धृतव्रता: ॥५७॥कव्यन्तरिक्षप्रबुद्धाविर्होत्रकरभाजना: ॥द्रुमिलश्चमस: पिप्पलायनो हरिरित्यमी ॥५८॥मुनयो वातरशना: सन्त्यद्यापि हि वैष्णवा: ॥ज्येष्ठा भरतमुख्यास्ते जाता: स्वद्वीपखण्डपा: ॥५९॥ऋषभो विधिदर्शी गां योगीन्द्रो जडवच्चरन् ॥वेणूत्थहुतभुग्दद्घजडात्माsगात्स्वधाम तत् ॥६०॥कृताशेषक्रिय: पञ्च स्वपुत्रानभिषिच्य च ॥स्वनामान्वितखण्डेsगान्नि:सङ्गो भरतो वनम् ॥६१॥गृहीतयोगचर्योsपि दैवादैणार्भसंगत: ॥भ्रष्टोsप्यतीत्यैणजन्म जीवन्मुक्तो भवान्तरे ॥६२॥वृद्धोsपि मनुवंशोsत्र समासादुक्त उत्तम: ॥वक्तु: श्रोतु: पावनोsयं तथा मन्वन्तराण्यपि ॥६३॥भूलोक: सप्तावरणब्रह्माण्डान्त: स्थितस्त्वयम् ॥स्वराडनन्तकमठवराहैरुद्धृतो महान् ॥६४॥पातालान्यस्य सप्ताधो यत्र सन्त्यसुरादय: ॥कले चतुर्विधा जीवा: स्वकर्माधीनजीवना: ॥६५॥सप्तोर्ध्वलोका भूराद्यास्तारतम्यादिहामरा: ॥इन्द्राद्या अष्टदिक्पाला इतरेsप्याधिकारिका: ॥६६॥परप्रकाश्यग्रहर्षमण्डलं भ्रमतीह तु ॥पराग्गतेन्यथा बद्धा स्वधिष्ण्येभग्रहाहिता: ॥६७॥ब्रह्माण्डरूपं धामैतत्पौरुषं त्वस्य चिन्तके ॥प्रीतो विधत्ते सायुज्यं त्रीश: सच्चित्सुखात्मक: ॥६८॥इति श्रीमद्दत्तात्रेयपुराणे सार्धत्रिसाहस्र्यां त्रिकाण्डमण्डितायां संहितायां श्रीवासुदेव्यामुपासनाकाण्डे षष्ठाष्टके षष्ठोsध्याय: ॥६॥॥ इति सांशकालचतुर्दशमन्वन्तरब्रह्माण्डकथनं नाम षष्ठाष्टके षष्ठोsध्याय: ॥६।६॥ N/A References : N/A Last Updated : May 07, 2016 Comments | अभिप्राय Comments written here will be public after appropriate moderation. Like us on Facebook to send us a private message. TOP