मानपंचक - मान प्रथम

राम विश्राम देवांचा । राम भक्तांसी आश्रयो ।
राम योगी मुनी ध्यानीं । राम रक्षी रुसीकुळा ॥१॥
राम व्यातो चंद्रमौळी । राम राम सदा जपे ।
रामकथा ऐकतां हे । रामरूप निरंतरीं ॥२॥
पार्वती पुसतां सांगे । राम जप अत्यादरे ।
सुंदरें दोनी अक्षरें । निवालों अंतरीं सुखें ॥३॥
नाळिलें पोळिले वीषें । कर्कशे काळिमा चढे ।
उपाय बहुधा केले । रामनामेंचि सुटीका ॥४॥
सव्य अपसव्य या नामें । तरले सुटले बहु ।
अंतकाळीं सर्व काळिं । सुटीका सकळै जना ॥५॥
कीर्ति या रघुनाथाची । पाहातां तुळणा नसे ।
येकबाणी येकवचनी । येकपत्नी च धार्मिकु ॥६॥
राज्य या रघुनाथाचें । कळी काळासी नातुडे ।
बहु वृष्टी अनावृष्टी । हें कदा न घडे जनीं ॥७॥
उद्बग पाहातां नाहिं । चिंता मात्र नसे जनीं ।
व्याधी नाहिं रोग नाहिं । लोक आरोग्य नांदती ॥८॥
युव्य नाहिंच आयोव्या । राग ना मछरु नसे ।
बंद निर्बंदे ही नाहिं । दंड दोष कदा नसे ॥९॥
कुरूपी पाहातां नाहिं । जरा मृत्य असेचिना ।
आदरु सकळै लोका । सख्यप्रीती परस्परें ॥१०॥
बोलणें सत्य न्यायाचें । अन्याय सहसा नसे ।
अनेक वर्तती काया । येक जीव परस्परें ॥११॥
दरिद्री धुंडितां नाहीं । मूर्ख हा तो असेचिना ।
परोपकार तो मोठा । सर्वत्र लोकसंग्रहो ॥१२॥
अद्भूत पीकती भूमी । वृक्ष देती सदा फळें ।
अखंड दुभती धेनु । आरोग्यें वाहाती जळें ॥१३॥
जळजें स्वापदें पक्षी । नाना जीव भूमंडळीं ।
आनंदरूप बोभाती । नाना स्वर परस्परें ॥१४॥
नद्या सरोवरें बावी । डोलती नूतनें बनें ।
फळती फुलती झाडें । सुगंध वनवाटिका ॥१५॥
उदंड वसती ग्रामें । नगरें पुरें चि पट्टणें ।
तीर्थे क्षत्रें नाना स्छानें । शिवाल्यें गोपुरें बरीं ॥१६॥
मठ मढया पर्णशाळा । रुसीआश्रम साजिरे ।
वेदशास्रधर्मचर्चा । स्नानसंव्या तपोनिधी ॥७॥
चढता वाढता प्रेमा । सुखानंद उचंबळे ।
संतोष समस्पै लोकां । रामराज्य भुमंडळीं ॥१८॥
हरीदास नाचती रंगीं । गायनें कीर्तनें बरीं ।
रागरंग तानमानें । टाळबधें विराजती ॥१९॥
प्रबंद कविता छेंदे । धोटी मुद्रा परोपरीं ।
आन्वय जाड दृष्टांतें । गद्यें पद्यें चि औघडें ॥२०॥
नाना युक्ती नाना बुधी । नाना विद्या नाना कळा ।
नाना संगीतसामर्थ्यें । नाना वाद्यें परोपरीं ॥२१॥
संमार्जनें रंगमाळा । पुष्पमाळा बहुविधा ।
केशरें धुशरें गंधें । सुगंधें करताळिका ॥२२॥
सर्व हि तोषले तोषें । नाम नामघोषेंची गर्जती ।
पुरेना दिन ना रात्रीं । यात्रा पर्वें हरीकथा ॥२३॥
दीपीका चंद्रजोती त्या । आर्त्या नीरांजनें जनें ।
रामराजा दयासिंधु । वोळला सेवकांवरी ॥२४॥
रामदासीं ब्रह्मज्ञान । सारासार विचारणा ।
धर्मस्थापनेसाठी । कर्मकांड उपासना ॥२५॥

इति श्री मानपंचक सारासारविवेकनाम मान प्रथम ॥१॥