Dictionaries | References

सुर

   { surḥ }
Script: Devanagari
See also:  सुरकण , सुरकन , सुरकर , सुरदिन , सुरदिनी , सुरदिनीं , सुरदिशी , सुरदिशीं

सुर     

See : देंखो, मेथायनि देंखो

सुर     

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi
See : देवता, आवाज़, संगीत स्वर

सुर     

सुर n.  एक असुर, जो संह्रादपुत्र बाष्कलि का पुत्र था ।

सुर     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
A god or deity.

सुर     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
 m  A god or deity.

सुर     

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi
See : देव

सुर     

क्रि.वि.  झटकन , भरदिशीं ( उडवावयाची दारू , पोहण्यांतील सुरकांडी इ० स अनुलक्षून ). [ घ्व . ]
 पु. देव ; देवता . [ सं . ]
०गुरु  पु. देवांचा गुरु , बृहस्पति ; गुरूचा तारा .
०तरु   तद्रु द्रुम - पु . कल्पवृक्ष .
०धनु  न. इंद्र धनुष्य .
०नदी   सरी सिंधु - स्त्री . १ आकाशगंगा ; भागीरथी .
०पति  पु. देवराज ; इंद्र . सुरभि - स्त्री . कामधेनु विषाद धरिला म्हणो न सुरभी विष क्षीर वी - केका ४ . सुरयुवती - स्त्री . देवांगना ; अप्सरा .
०लोक  पु. स्वर्ग ; देवलोक .
०वाड  पु. १ मोठेपणा ; थोरवी ; महात्म्य . २ शोभा , शृंगार , सुख . ३ सुकाळ ; पूर ; रेलचेल . ४ स्वतंत्रता ; अनुकूळता . ५ मर्जी . - वि . शुध्द , चोख .
०वाडा  पु. देवाच्या शौर्याचें वर्णन , स्तोत्र , गाणें , पवाडा . ( क्रि० गाणें ; म्हणणें ).
०वाडणें   अक्रि . आनंदित होणें ; शोभणें ; प्रफुल्लित होणें .

सुर     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
सुर  m. m. (prob.fr.असुर as if fr.अ-सुर and as सितfr.अ-सित; thought by some to be connected with 2.स्वर्) a god, divinity, deity (सुराणां हन्तृm. ‘slayer of the gods’, N. of a partic. form of fire, son of तपस्), [MaitrUp.] ; [MBh.] &c.
the image of a god, an idol, [Viṣṇ.]
देव   a symbolical N. for the number ‘thirty-three’ (from the 33 gods; See ), [Gaṇit.]
a sage, learned man, [L.]
the sun, [L.]
क्षुर   (said to be) = , [MBh.]
स्वर   w.r. for , ib.
सुर  n. n. See सुरा.

सुर     

सुरः [surḥ]   [सुष्ठु राति ददात्यभीष्टं सु-रा-क्त]
A god, deity; सुराप्रतिग्रहाद् देवाः सुरा इत्यभिविश्रुताः Rām.; सुधया तर्पयते सुरान् पितॄंश्च [V.3.7;] [R.5.16.]
The number 'thirty-three'.
The sun.
A sage, learned man.
An idol.-Comp.
-अङ्गना   a celestial woman or damsel, an apsaras; प्रतिघाय समाधिभेदिनीं हरिरस्मै हरिणीं सुराङ्गनाम् [R.8.79.] -अद्रिः the mountain Meru.
-अधिपः   an epithet of Indra.
-अध्यक्षः  N. N. of Śiva.
अरिः an enemy of gods, a demon; गतं भयं भीरु सुरारिसंभवम् [V.1.6.]
the chirp of a cricket. ˚हन् m. N. of Śiva. ˚हन्तृ N. of Viṣṇu.-अर्चनम् the worship of gods.
-अर्चावेश्मन्  n. n. a household temple, a chamber containing the idols of deities; ब्रह्मचारिपरिचारि सुरार्चावेश्म राजऋषिरेष विवेश [N.21.21.]
द्विपः an elephant of the gods.
 N. N. of Airāvata; सुरद्विपास्फालन- कर्कशाङ्गुलौ [R.3.55.]
-द्विष्  m. m.
a demon; प्रणिपत्य सुरा- स्तस्मै शमयित्रे सुरद्विषाम् [R.1.15.]
Rāhu उपस्थिता शोणित- पारणा मे सूरद्विषश्चान्द्रमसीं सुधेव [R.2.39.]
-धनुस्  n. n.
rainbow; सुरधनुरिदं दूराकृष्टं न नाम शरासनम् [V.4.1.]
kind of nail mark; स्वापराधमलुपत् पयोधरे मत्करः सुरधनुष्करस्तव [N.18.134.]
-धुनी   the Ganges.
-धूपः   turpentine, resin.-नदी,
-निम्नगा   an epithet of the Ganges.
-पथम्   the sky, heaven.
-पर्वतः   the mountain Meru; q. v.
-पादपः   a tree of paradise; such as the कल्पतरु.
-प्रतिष्ठा   the setting up of an idol.
प्रियः N. of Indra.
of Bṛihaspati.
-भूयम्   identification with a deity, deification, apotheosis.
-भूरुहः   the Devadāru tree.
-भूषणम्   a necklace of pearls consisting of 18 strings and 4 Hastas long; [Bṛ. S.]
-मन्दिरम्   a temple; उत्तुङ्गसौधसुरमन्दिरगोपुराट्ट ... [Māl.9.1.]
-मृत्तिका   alum-slate.
-युवतिः  f. f. a celestial damsel.
-राज्यम्   dominion over the gods.
-लासिका   a flute, pipe.
-लोकः   heaven. ˚सुन्दरी
a celestial woman.
 N. N. of Durgā.-वर्त्मन् n. the sky.
-वल्लभा   white Dūrvā grass.
-वल्ली   the sacred basil.
-विद्विष्, -वैरिन्, -शत्रुः  m. m. an evil spirit, a demon.
-विलासिनी   an apsaras.
-वीथिः  N. N. of the way of the नक्षत्रs; नक्षत्रमार्गं विपुलं सुरवीथीति विश्रुतम् [Mb. 3.43.12.]
-शाखिन्   m the Kalpataru q. v.
-श्वेता   a small (white) house-lizard.
-सद्मन्  n. n. heaven, paradise.-सालः a wish-fulfilling tree, a kalpavrikṣa; ददतोऽभिमतं समस्फुरन् सुरसाला भुवमागता इव [Śāhendra.2.57.]
-सरित्, सिन्धुः  f. f. the Ganges; सुरसरिदिव तेजो वह्निनिष्ठ्यूतमैशम् [R.2.] 75.
सुन्दरी, स्त्री a celestial woman; ऊरूद्भवा नरसखस्य मुनेः सुरस्त्री [V.1.3.]
 N. N. of Durgā.
-स्थानम्   a temple.
अर्हम् gold.
saffron.
yellow sandal.
-आचार्यः   an epithet of Bṛihaspati.
-आपगा   'the heavenly river', an epithet of the Ganges.
आलयः the mountain Meru.
heaven, paradise.
a temple; पूर्तं सुरालयारामकूपाजीव्यादि- लक्षणम् [Bhāg.7.15.49.]
-आश्रयः   Meru.
-इज्यः  N. N. of Bṛihaspati.
इन्द्रः, ईशः, ईश्वरः N. of Indra.
 N. N. of Viṣṇu. (उपेन्द्रः); स्वर्लोकमागच्छ गतज्वरश्चिरं सुरेन्द्र गुप्तं गतदोषकल्मषम् [Rām.1.15.34.] ˚गोपः a cochineal. ˚जित् m. N. of Garuḍa.-इभः a celestial elephant.
-इष्टः   the Sāla tree. -ईशः,
ईश्वरः N. of Indra.
of Śiva.
(री) the celestial Ganges.
Durgā.
उत्तमः the sun.
Indra.-उत्तरः sandal-wood.
-उपम a.  a. god-like, divine.
-ऋषिः (सुरर्षिः)   a divine sage.
-कारुः   an epithet of Viśvakarman.
-कार्मुकम्   rain bow.
गणः N. of Śiva.
a host of gods.
-गण्डः   a kind of boil, disease.
-गिरिः   mount Meru.
गुरुः an epithet of Bṛihaspati; धर्मः शास्त्रं सुरगुरुमतिः शौचमाचारचिन्ता सस्यैः पूर्णे जठरपिठरे प्राणिनां संभवन्ति [Pt.5.97.]
the planet Jupiter.
 N. N. of Vi- ṣṇu; ब्रह्मा सुरगुरुः स्थाणुर्मनुः कः परमेष्ठ्यथ [Mb.1.1.32.] -ग्रामणीm. N. of Indra.
-जनः   the race of gods.
-ज्येष्ठः   an epithet of Brahman.
-तरुः   a tree of paradise.
-तोषकः   the jewel called Kaustubha; q. v.
-दारु  n. n. the Devadāru tree.

सुर     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
सुर  m.  (-रः)
1. A god, a deity.
2. The sun.
3. A sage, a learned man. 4. The number “thirty-three”.
 f.  (-रा or री)
1. Spirituous liquor in general personified: also as a nymph, produced at the churning of the ocean.
2. A drinking vessel.
3. A snake.
4. Water.
E. षु to possess power, Unādi aff. रक्; or षुर् to be radiant, affix; or सुरा wine, (whose, that falling to the share of the gods;) or सु excellent, राज् to shine, aff. ड, &c.
ROOTS:
षु रक्; षुर् सुरा सु राज्

Related Words

सुर   सुर-सुर   सुर सिंघार   tone   musical note   भू-सुर   आगान सुर   tune   सुर गण   सुर-तात   सुर तान   सुर लोक   सुर वैद्य   note   वाद्य यंत्र सुर   walk   depart   paradise   go away   asvins   go   सुरराजगुरु   सुरांणा   सुरराजमन्त्रिन्   स्तम्बेरमासुर   सुरसुराहट   देवपर्ण   सुरन   सुरसङ्घ   सुस्थिरवर्मन्   सरःप्रिय   दैवी विचित्रा गतिः।   बहूंनां चैव सत्त्वानां समवायो रिपुं जयेत ।   सुरमी   मुरारी   भाङ्गासुरि   चर्‍हा   तीन, मर्दनानें वाढणारें   अभ्याससारिणी विद्या   सुरगैयि   सुरग्रामणी   सुरज्येष्ठ   सुरतरङ्गिन्   सुरदीर्घिका   सुरधनुस्   सुरपुरी   सुरभूय   सुरवर्त्मन्   सुरविद्विष्   सुरवैरिन्   सुरशत्रु   सुरसमिति   सुरसरित्   सुरसिन्धु   सुराचार्य्य   सुरापगा   सुरोत्तर   हुंबले   हुबर   हुबरी   हुबळी   दुर्जनं सज्जनं कर्तुमुपायो नहि भूतले ।   दुर्मंत्री राज्यनाशाय   चांदणें चोराला, ऊन घुबडाला   किसमत   दे लाख तर घे दोन लाख, देतोस देतोस काय तर घेतोस काय?   निर्धन पुरुष मशका समान   संकटकाल हा मित्रत्वाची कसोटी आहे   वचस्येकं मनस्येकं कर्मण्येकं दुरात्मने   सस्वर   आपल्या गांवचा राजा बळी   किनरी   किन्हेरा   जेथें फार खाणें, तेथें फार दुखणें   (कुसंतानापेक्षां) निसंतान बरें   सुरदारु   सुरधूप   सुरनिम्नगा   सुरसद्मन्   सुराधिप   सुरार्ह   विरक्तस्य तृणं भार्या   शुचिभूमिगतं तोयं   संकटकाल थोरपणा दाखवितो   आत्मवत् सर्व भूतानि   आलस्यं हि मनुष्याणां शरीरस्थो महान् रिपुः   गरज लागे त्‍या वेळे, मित्राची परीक्षा कळे   कर्तव्यो महदाश्रयः   एकाची होळी तर दुसर्‍याची दिवाळी   ओढव   बधिरास काय गायनाची चव   मरण बरें पोण दरिद्र बरें न्हंय   दुर्जनस्य च सर्पस्य वरं सर्पो न दुर्जनः   दूद पियेवन वीख ओंकचें   जाटासुरि   जैसा भाव असे जेथे। तैसा देव वसे तेथें।।   त्रस्नु   जडात्मकता   चिंता ही मनुष्‍यजीविताचें विष आहे   कुडी तशी पुडी   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP