|
SCRIPTURE , s.
(Writing) लेखः -खनं, लिपिःf., लिखनं, लेखनं, लिखितं,अक्षरविन्यासः, अक्षरसंस्थानं. —
(Sacred writing) श्रुतिःf., श्रुतं,शास्त्रं, ब्रह्मn.(न्), कल्पः, आगमः, आम्नायः, प्रमाणं. —
(The Bible) धर्म्मग्रन्थः, धर्म्मपुस्तकं. The sacred writings of the Hindūs may be arranged under seven heads, viz. 1. Vedas, 2. Upa- nishads, 3. Vedāngas, 4. Upavedas, 5. Ṣāstras, 6. Purānas and 7. Upapurānas. The Student is referred to each separate head for a fuller explanation than is here given of the subdivisions comprised under the several titles. 1. The Vedas are four in number, viz. ऋग्वेदः, यजुर्वेदः, सामवेदः,अथर्ववेदः. 2. The Upanishads, are the theological and philosophical chapters of the Vedas, either detached from, or comprehended in, the principal work, and collectively called वेदान्तः. 3. The Vedāngas are six sacred sciences subordinate to the Vedas, viz. Pronunciation, शिक्षा, De- scription of religious ceremonies, कल्पः, Grammar, व्याकरणं,Prosody, छन्दस्, Astromony, ज्योतिषं, Explanation of difficult and obscure phrases, निरुक्तं -क्तिः. 4. The Upavedas, or Mi- nor vedas, are four, viz. Medicine, आयुर्वेदः, Archery and military art, धनुर्वेदः, Music, गान्धर्ववेदः or गन्धर्ववेदः, Mechanics and the use of tools, &c., शिल्पिशास्त्रं or शस्त्रशास्त्रं. 5. Ṣāstra is a title of very general application, but it is properly re- stricted to six sacred and philosophical treatises, viz. मीमां-साशास्त्रं, सांख्यशास्त्रं, वेदान्तशास्त्रं, न्यायशास्त्रं containing the branch called वैशेषिकं, योगशास्त्रं and धर्म्मशास्त्रं. The last contains the body of Hindū law; the others are the text- books of the six Hindū schools of philosophy, see SCHOOL. 6. The Purānas are eighteen mythological poems, seePURĀNA. 7. The Upapurānas, or inferior Puranas, are also eighteen, see under PURĀNA. —
(One who is conversant with scripture) वेदविद्, वेदज्ञः, शास्त्रविद्, शास्त्रज्ञः, शास्त्रदर्शीm.(न्), बहुवेदार्थदर्शीm., शास्त्राभिज्ञः, शास्त्रीm., शास्त्राचरणः, शास्त्र-सम्पन्नः, ब्रह्मज्ञः, ब्रह्मविद्, व्रह्मवेदीm., ब्रह्मवेत्ताm.(त्तृ), वैदिकः,श्रुतिधरः, श्रुतिज्ञः, श्रोत्रियः, छान्दसः, स्थूललक्षः; ‘conversaney with it,’ ब्रह्मज्ञानं, वेदव्युत्पत्तिःf., शास्त्रव्युत्पत्तिःf., शास्त्रज्ञानं, ब्रह्म-वेदः, ब्रह्मविद्या; ‘study of scripture,’ ब्रह्माभ्यासः, ब्रह्माधिगमः -मनं,वेदाधिगमः -मनं, ब्रह्मसत्रं, वेदाध्ययनं, शास्त्राध्ययनं; ‘relating to the study of it,’ ब्रह्माधिगामिकः -की -कं; ‘teaching it,’ वेदाध्यामनं,ब्रह्मोपदेशः; ‘teacher of it,’ आचार्य्यः, उपाध्यायः, वेदाध्यापकः,ब्रह्मोपदेशकः; ‘reading it aloud,’ ब्रह्मघोषः; ‘holiness derived from reading it,’ ब्रह्मवर्च्चसं; ‘savour or excellency of it,’ ब्रह्मरसः; ‘relating to scripture,’ श्रौतः -ती -तं, वैदिकः की -कंशास्त्रीयः -या -यं; ‘authority of it,’ श्रुतिप्रामाण्यं, आगमप्रामाण्यं ROOTS: लेखखनंलिपिलिखनंलेखनंलिखितंअक्षरविन्यासअक्षरसंस्थानंश्रुतिश्रुतंशास्त्रंब्रह्म(न्)कल्पआगमआम्नायप्रमाणंधर्म्मग्रन्थधर्म्मपुस्तकंऋग्वेदयजुर्वेदसामवेदअथर्ववेदवेदान्तशिक्षाव्याकरणंछन्दस्ज्योतिषंनिरुक्तंक्तिआयुर्वेदधनुर्वेदगान्धर्ववेदगन्धर्ववेदशिल्पिशास्त्रंशस्त्रशास्त्रंमीमांसाशास्त्रंसांख्यशास्त्रंवेदान्तशास्त्रंन्यायशास्त्रंवैशेषिकंयोगशास्त्रंधर्म्मशास्त्रंवेदविद्वेदज्ञशास्त्रविद्शास्त्रज्ञशास्त्रदर्शीबहुवेदार्थदर्शीशास्त्राभिज्ञशास्त्रीशास्त्राचरणशास्त्रसम्पन्नब्रह्मज्ञब्रह्मविद्व्रह्मवेदीब्रह्मवेत्ता(त्तृ)वैदिकश्रुतिधरश्रुतिज्ञश्रोत्रियछान्दसस्थूललक्षब्रह्मज्ञानंवेदव्युत्पत्तिशास्त्रव्युत्पत्तिशास्त्रज्ञानंब्रह्मवेदब्रह्मविद्याब्रह्माभ्यासब्रह्माधिगममनंवेदाधिगमब्रह्मसत्रंवेदाध्ययनंशास्त्राध्ययनंब्रह्माधिगामिककीकंवेदाध्यामनंब्रह्मोपदेशआचार्य्यउपाध्यायवेदाध्यापकब्रह्मोपदेशकब्रह्मघोषब्रह्मवर्च्चसंब्रह्मरसश्रौततीतंकीकंशास्त्रीययायंश्रुतिप्रामाण्यंआगमप्रामाण्यं
|