Dictionaries | References

संकल्प

   { saṅkalpḥ }
Script: Devanagari

संकल्प     

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi
noun  कोई कार्य करने के लिए लिया गया दृढ़ निर्णय या निश्चय   Ex. छात्र ने चोरी न करने का संकल्प लिया ।
HYPONYMY:
संकल्पन कपोतव्रत अभिनिवेश अस्तेय एकपत्नीव्रत
ONTOLOGY:
मनोवैज्ञानिक लक्षण (Psychological Feature)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
व्रत पक्का इरादा अहद इकदाम
Wordnet:
asmসংকল্প
bdथिरांथा लानाय
benসংকল্প
gujસંકલ્પ
kanದೃಢಸಂಕಲ್ಪ
kasپھۄکھتہٕ اِرادٕ
kokसंकल्प
malദൃഢനിശ്ചയം
marनिश्चय
nepसङ्कल्प
oriସଂକଳ୍ପ
panਨਿਸ਼ਚਾ
sanसङ्कल्पः
tamமன உறுதி
urdعہد , اقدام , ارادہ , پکاارادہ , قصد , عزم

संकल्प     

संकल्प n.  धर्म एवं संकल्पा के पुत्रों में से एक । यह उदात्त जीवनहेतु का मानवीकरण प्रतीत होता है । इसके पुत्र का नाम काम था [भा. ६.६.१०.]

संकल्प     

कोंकणी (Konkani) WN | Konkani  Konkani
noun  खंयचेंय काम करपा खातीर घेतिल्लो पक्को निर्णयवा निश्चय   Ex. विद्यार्थ्यांनी चोरी करचीं नात असो संकल्प केलो
HYPONYMY:
संकल्प मुगगिळणी चिवटसाण
ONTOLOGY:
मनोवैज्ञानिक लक्षण (Psychological Feature)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
asmসংকল্প
bdथिरांथा लानाय
benসংকল্প
gujસંકલ્પ
hinसंकल्प
kanದೃಢಸಂಕಲ್ಪ
kasپھۄکھتہٕ اِرادٕ
malദൃഢനിശ്ചയം
marनिश्चय
nepसङ्कल्प
oriସଂକଳ୍ପ
panਨਿਸ਼ਚਾ
sanसङ्कल्पः
tamமன உறுதி
urdعہد , اقدام , ارادہ , پکاارادہ , قصد , عزم
noun  संकल्प करपाची क्रिया वा भाव   Ex. संकल्पा उपरांत तो दुपेटीन आपल्या कामांत गुंथलो
ONTOLOGY:
मनोवैज्ञानिक लक्षण (Psychological Feature)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
benসংকল্প
gujસંકલ્પન
hinसंकल्पन
kanಸಂಕಲ್ಪ
kasاِرادٕ
malസങ്കല്പ്പിക്കല്
marसंकल्प करणे
oriସଂକଳ୍ପ କରିବା
panਸੰਕਲਪਨ
sanसंकल्पनम्
tamதீர்மானம்
telసంకల్పం
urdعزم , ارادہ , منصوبہ , قسم

संकल्प     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
. This utterance is made by the subject himself or by a Bráhman for him.

संकल्प     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
 m  A volition or desire; a resolution.

संकल्प     

ना.  प्रतिज्ञान , निर्धार , निश्चय ;
ना.  इच्छा , बेत , मनोदय , हेतू .

संकल्प     

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi
See : निश्चय

संकल्प     

 पु. १ मनोदय ; हेतु ; मनांतील विचार , इच्छा ; सत्य संकल्पचा दाता भगवान - तुगा . २ निश्चय ; निर्धार ; अमुक गोष्ट करीनच करीन असा कायम बेत ; प्रतिज्ञा . मारितो अरीला ... प्रभुजी संकल्प हा मनें वरिला । - मोकर्ण ४३ . ४२ . ३ एखादें व्रत , संस्कार , विधि इ० आरंभितांना अमुक एक फल मिळावें म्हणून मी हें कर्म करतों अशा प्रकारें त्या कर्माचा उच्चार करून हातांत पाणी घेऊन तें सोडण्याची क्रिया ; एखाद्या तीर्थाच्या ठिकाणीं स्नान करतांना , किंवा एखादी वस्तु दान करतांना , तसेंच ब्राह्मणभोजनारंभीहि असें उदक सोडतात . सांगुनि संकल्प सोडवी पाणी । - मोवन ८ . २९ . यजमान धर्मसंस्काराला सिध्द झाला पण सकल्पाचा उच्चार करीत नाहीं - केसरी १२ . ७ . ३० . ४ मानसिक कर्मप्रवृत्ति ; मनोविकार ; वासना . घेऊनि विद्याशस्त्र लखलखित । संकल्पपशूचा करूनि घात । - एभा १९ . ७६ . ५ अंतःस्फूर्ति ; स्फुरण . मूळ माया जाणीवेची । मूळींच्या मूळ संकल्पाची । - दा १५ . ७ . २ . ६ ( चुकीनें ) विकल्प ; संशय . हें देखोनि संकल्पीं पडियला । - दावि ७ . २ . २८ . संकल्पिणें - १ बेत करणें ; ठरविणें ; हवाली करणें . माथीं मारणें . ३ योजणें ; कामीं लावणें ; अर्पण करणें . जीवित संकल्पिलें तुझ्याठायीं - मोकर्ण ४२ . ३६ .
०बध्द वि.  कोणतेंहि कर्म करण्याचा संकल्प केल्यामुळें तत्परतंत्र झालेला .
०विकल्प   पुअव . कल्पना व संशय ; डळमळित स्थिति ; शंकाकुशंका . संकल्प विकल्प निमाला । मनेंसी बुडाला मनोरथु । - एभा ९ . ४२७ .
०विहंग  पु. मनोरूप पक्षी ; मनोरथ ; मनांतील हेतु . संकल्पित - धावि . १ योजिलेलें ; निश्चित ; ठरविलेलें ; ठराविक . २ विधिनियत ; ब्रह्मघटित . जें संकल्पित घडेल सत्वर तें । - मोउद्योग ( नवनीत पृ . ३११ ).

संकल्प     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
सं-कल्प   a &c. See सं-√ कॢप्.
ROOTS:
सं कल्प
सं-कल्प  f. bm. (ifc.f(). ) conception or idea or notion formed in the mind or heart, (esp.) will, volition, desire, purpose, definite intention or determination or decision or wish for (with loc.dat., or ifc.), sentiment, conviction, persuasion
ROOTS:
सं कल्प
कृ   (ibc. often = ‘intentionally’, ‘purposely’, ‘on purpose’, ‘according to will’, &c.; acc. with √ , ‘to form a resolution, make up one's mind’), [AV.] &c. &c.
idea or expectation of any advantage, [W.]
a solemn vow or determination to perform any ritual observance, declaration of purpose (e.g. a declaration by a widow of her intention to burn herself with her deceased husband), [W.]
the Will personified (as a son of सं-कल्पा and ब्रह्मा), [Hariv.] ; [MārkP.]

संकल्प     

संकल्पः [saṅkalpḥ]   1 Will, volition, mental resolve; कामः संकल्पो विचिकित्सा ... [Bṛi. Up.1.5.3;] कः कामः संकल्पः [Dk.]
Purpose, aim, intention, determination.
Wish, desire; संकल्पमात्रोदितसिद्धयस्ते [R.14.17.]
Thought, idea, reflection, fancy, imagination; तत्संकल्पोपहितजडिम स्तम्भमभ्येति गात्रम् [Māl.1.35;] वृथैव संकल्पशतैरजस्रमनङ्ग नीतोऽसि मया विवृद्धिम् [Ś.3.5.] (v. l.); प्रियासंनिहितैवेयं संकल्पस्थापिता पुरः [Nāg.2.9.]
The mind, heart; शान्तसंकल्पः सुमना यथा स्यात् Kaṭh. 1.1; संकल्पनिर्वृतिषु संस्तुत एष दासः [Māl.7.2.]
A solemn vow to perform an observance.
Expectation of advantage from a holy voluntary act.
Consideration, reflection.
A declaration made by a widow at the time of burning herself with her husband. -Comp.
-आत्मक   a.
willing, resolving.
consisting of thought only, imaginary.
-ज a.  a. produced from self-will, desire or idea of advantage; व्रतानि यमधर्माश्च सर्वे संकल्पजाः स्मृताः [Ms.2.3.]
-जः, -जन्मन्  m. m.,
योनिः wish, desire.
epithets of the god of love; भगवन् संकल्पयोने [M.4;] [Ku.3.24.]
-प्रभव a.  a. born from desire (an epithet of Madana); कामिनां बहुमन्तव्यं संकल्पप्रभवोदयम् [Bhāg.8.12.16.]
-मूल, -संभव a.  a. based on some idea or desire; संकल्पमूलः कामो वै यज्ञाः संकल्पसंभवाः [Ms.2.3.]
volitional.
conformable to will.

Related Words

संकल्प   संकल्प सोडणे   संकल्प करचे कित्तरी अमृतघडि खर्चली   संकल्प करणे   संकल्प आणि सिद्धि यांच्यामध्यें परमेराची इच्छा ठभी असते   अटल संकल्प   ईश्र्वरी संकल्प   संकल्पन   ସଂକଳ୍ପ କରିବା   సంకల్పం   اِرادٕ   थिरांथा लानाय   संकल्पनम्   پھۄکھتہٕ اِرادٕ   மன உறுதி   ਸੰਕਲਪਨ   સંકલ્પન   സങ്കല്പ്പിക്കല്   সংকল্প   purpose   सङ्कल्प   सङ्कल्पः   ദൃഢനിശ്ചയം   ସଂକଳ୍ପ   ਨਿਸ਼ਚਾ   સંકલ્પ   ದೃಢಸಂಕಲ್ಪ   ಸಂಕಲ್ಪ   निश्चय   தீர்மானம்   determination   integrand   design report   freedom of will   general will   design data   design depth   design office   design year   will to believe   पक्का इरादा   free will doctrine   having solemnly resolved   plant utilisation budget   design calculation   design flood   will factor   will to power   middle worded resoultion   संकल्पदुर्गभञ्जन   चिवटसाण   उदक सोडणे   उकलास   वाहडणे   votive   सांकल्पिक   जातस्पृह   आंगोवप   चामुंडा   इकदाम   मुगगिळणी   मनीं धरावें तें होतें, विघ्न अवघेंचि नासून जातें   संकल्पपूर्वक   संकल्पीत   तिख्यापुरूस   कपोतव्रत   बारा शृंगारावस्था   मनांत आणणें   नवस बोलणे   दृढ़मतहीन   volition   अव्रती   उराशी धरणें   संकल्पा विरयत   आत्मपरक   आदिनारायण   आदिसंकल्प   कालकाम   उद्देशणें   दिपदान   मुसळस्नान   मूळ स्वभाव जाईना। त्याचे एळकोट राहीना॥   मन्नत   नवस करणें   दृढ़तापूर्वक   इरादा   संकल्पा   संकल्पित   resolve   असमसहास   असमसास   अस्थीर   अहद   आंगवण   अमन   अमसाहस   अमसाहास   अविचल   दृढ़   लौह-पुरुष   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP