Dictionaries | References
व

वयस्

   { vayas }
Script: Devanagari

वयस्     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
वयस्  n. 1.n. a web (?), [RV. ii, 31, 5.]
वयस्  n. 2.n. (cf.1.वि॑) a bird, any winged animal, the winged tribe (esp. applied to smaller birds), [RV.] ; &c.
वयस्  n. 3.n. (√ वी) enjoyment, food, meal, oblation, [RV.] ; [AV.] (cf.वीति)
बृहत्   energy (both bodily and mental), strength, health, vigour, power, might, [RV.] ; [AV.] ; [VS.] (often with ; with √ धा and dat. or loc. of pers. ‘to bestow vigour or might on’)
सर्वाणि वयांसि   vigorous age, youth, prime of life, any period of life, age, [RV.] &c. &c. (, animals of any age; वयसा-न्वित or वयसा-ती-त, aged, old)
वयांसि प्र-ब्रूहि   degree, kind (in ), [ŚBr.]
ROOTS:
वयांसि प्र ब्रूहि

वयस्     

The Practical Sanskrit-English Dictionary | Sanskrit  English
वयस् [vayas]  n. n. [अज्-असुन् वीभावः]
Age, any time or period of life; गुणाः पूजास्थानं गुणिषु न च लिङ्गं न च वयः [U.4.11;] नवं वयः [R.2.47;] पश्चिमे वयसि 19.1; न खलु वयस्तेजसो हेतुः [Bh.2.38;] तेजसां हि न वयः समीक्ष्यते [R.11.1.;] [Ku.5.16;] [Bhāg.1.26.4.]
Youth, the prime of life; वयसि गते कः कामविकारः Charpaṭa. [S.1;] [Bhāg.8.15.17;] वयोगते किं वनिताविलासः Subhāṣ.; so अतिक्रान्तवयाः.
A bird in general; स्मरणीयाः समये वयं वयः [N.2.62;] मृगवयोगवयोप- चितं वनम् [R.9.53;2.9;] [Śi.3.55;11.47.]
A crow; वयांसि किं न कुर्वन्ति चञ्च्वा खोदरपूरणम् [Pt.1.23] (here it may mean 'a bird' also.).
Ved. Sacrificial food or oblation.
Energy, strength.
Health, soundness of constitution. -Comp.
-अतिग, -अतीत a.  a. (-वयोतिग &c.) advanced in age, aged, decrepit.
-अधिक a.  a. (-वयोधिक) older in age, senior.
-अवस्था (वयोवस्था)   stage or period of life, measure of age; वयोऽवस्थां तस्याः श्रुणुत [Māl.9.29.]
-कर a.  a. causing health and vigour of life, prolonging life.
-गत   a.
come of age.
advanced in years; अयमितर आत्मा कृतकृत्यो वयोगतः प्रैति [Ait. Up.2.4.] (-तम्) the departure of youth.
-परिणतिः, -परिणामः   ripeness of age; advanced or old age.
प्रमाणम् measure or length of life.
duration of life.
-बाल a.  a. young in years.
-वृद्ध a.  a. (-वयोवृद्ध) old, advanced in years.
संधिः transition from one period of life to another; त्रयो वयःसंधयः.
puberty, maturity (period of coming of age).
-स्थ a.  a. (-वयःस्थ or -वयस्थ)
youthful; नानावर्णविभक्तानां वयःस्थानां तथैव च [Rām.1.53.2.]
grown up mature.
strong, powerful. (-स्थ) a friend; contemporary.
(स्था) a female companion.
the yellow myrobalan tree.
small cardamoms.
-स्थानम्   firmness of youth.
-हानिः  f. f.
(वयोहानिः) loss or decline of youth.
loss of youthful vigour.

वयस्     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
वयस्  n.  (-यः)
1. A bird.
2. Age, time of life.
3. Youth.
E. वय् to go, असुन् aff.; or वी as substituted for अज् to go, with the same aff.
ROOTS:
वय् असुन् वी अज्

Related Words

वयस्   वयो   वयः   कौतुकमय   स्तन्यत्यागमात्रक   आवयस्   अल्पवयस्   प्रत्यग्रवयस्   वयस   coetaneous   lifetime   वयस्या   वयोधिक   वयोगत   वयोधस्   प्रवयस्   puberty   वयस्य   सवयस्   वयस्थ   वायस   वयस्क   age   major   advance   period   life   ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ନୂଆ ବା   نَزدیٖک   نَزدیٖکُک   نزدیٖکی   نَزدیٖکی   نزدیٖکی رِشتہٕ دار   نٔزلہٕ   نزلہ بند   نٔزلہٕ بَنٛد   نَژان   نَژر   نژُن   نَژُن   نَژناوُن   نَژنَاوُن   نَژُن پھیرُن   نَژُن گٮ۪وُن   نَژَن واجِنۍ   نَژن وول   نَژَن وول   نَژی   نَس   نِسار   نَساوُ   نساؤو   نس بندی   نَسبٔنٛدی   نس پھاڑ   نَستا   نستالیٖک   نسترنگ   نسترنٛگ   نستعلیق   نَستہِ روٚس   نَستہٕ سۭتۍ وَنُن   نَستہِ کِنۍ وَنُن   نَستِہ ہُںٛد   نستہِ ہُنٛد پھٮ۪پُھر   نستہِ ہٕنز أڑِج   نسخہ   نَسَری   نسل   نَسل   نَسٕل   نسل کش   نَسٕل کٔشی کَرٕنۍ   نسلی   نَسلی   نِسُنٛد   نَسہٕ نٲس   نُسِہنٛتاپنی مذۂبی کِتاب   نسوانی تہاجم   نٔسۍ   نٔسۍ آواز   نٔسۍ نٔے   نِسی   نِش   نِشٲنۍ   نِشٲنی   نِشا تیل   نشاد   نِشاد   نشان   نِشان   نشان بردار   نشان بنانا   نشان دہی   نِشاندہی   نشانہٕ   نِشانہٕ   نِشانہ بٲزی   نِشانہٕ باز   نشانہ بنانا   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP