जागृ

{ jāgṛ }

A Sanskrit English Dictionary

जागृ    cl. 2. °गर्ति ( cf. [Pāṇ. 6-1, 192]; cl. 1. °गरति, [MBh. xii, 7823; 1.] sg. irr. °गृमि, 6518; 3. pl. जा॑ग्रति, [AV.] &c. [ [Pāṇ. 6-1, 189]; [Kāś.]]; Impv. °गृहि॑, °गृतात्, °गृतम्, °गृत॑; Subj. °गरत्; Pot. °गृयात्, or °ग्रिय्°, [AitBr. viii, 28 &c.]; impf. अ॑जागर् [ [RV. x, 104, 9]]; p. जा॑ग्रत्; rarely Ā. जाग्रमाण, [MBh.]; pf. Ved. जा-गा॑र [ [RV.]; [AV.]], 1. sg. °ग॑र [ [RV. x, 149, 5]], p. °गृव॑स् [see s.v.]; pf. class. [ [Pāṇ. 3-1, 38;, 7-3, 85]; but cf. 6-1, 8 Vārtt. 1] जजागार or जागरं-चकार; fut. 2nd जाग्रिष्य॑ति, [TS.] &c. [ Ā. [R. ii, 86, 4]]; fut. 1st °रिता, [Pāṇ. 7-2, 10], Vārtt. 1, [Pat.]; aor. अजागरीत्, 7-2, 5; Pass. impers. अजगारि, 3, 85; Prec. जागर्यात्, iii, 4, 104; [Kāś.])

to be awake or watchful, [RV.]; [AV.] &c.;

to awake, [Pañcat. iii, 9, 0/1]; [Hit. ii, 3, 2/3];

to watch over, be attentive to or intent on, care for, provide, superintend (with loc. or loc. with अ॑धि), [RV.]; [AV.] &c. (with acc. [Caurap.]);

(said of fire) to go on burning, [AV.]; [Prāyaśc. i, 5];

to be evident, [W.];

to look on [W.] :

Caus. ( aor. 2. and 3. sg. अ॑जीगर् Impv. जिगृत॑म्, °त॑) to awaken, [RV.];

जागरयति, ( [Pāṇ. 7-3, 85]; aor. Pass. impers. अञागरि or °गारि, [Vop. xviii, 22; xxiv, 6 and 13]) id., [Hit. ii, 3, 0/1];

जागृ   [ cf. ἐγείρω; Lat. vīgilo.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

जागृ [jāgṛ]   2 P. (जागर्ति, जागरित)
To be awake, be watchful or attentive (fig. also); सोऽपसर्पैर्जजागार यथाकालं स्वपन्नपि [R.17.51;] गुरौ षाङ्गुण्यचिन्तायामार्ये चार्ये च जाग्रति [Mu.7.13;] to sit up during the night; या निशा सर्वभूतानां तस्यां जागर्ति संयमी [Bg.2.69.]
To be roused from sleep, awake.
To foresee, be provident.

Shabda-Sagara

जागृ   r. 2nd cl. ( जागर्त्ति) To wake, to be awake, or watchful. अदा-पर- अक-सेट् .

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

verb  शारीरिकरपेण मानसिकरूपेण वा समाहितानुकूलः व्यापारः।   Ex. सीम्नि सैनिकाः जागरति।

HYPERNYMY:

अस्

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक क्रिया (Verb of State) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

चित्

Wordnet:

asm জাগি থকা

bd सिरि मोन

ben সজাগ থাকা

guj સજાગ રહેવું

hin जागना

kan ಎಚ್ಚರವಾಗಿರು

kas ہُشار روزُن

mal ജാഗരൂകരാവുക

mar जागणे

mni ꯃꯤꯀꯨꯞ꯭ꯅꯥꯍꯨꯝ꯭ꯁꯤꯡꯅ꯭ꯂꯩꯕ

nep तैनाथ रहनु

ori ଜାଗ୍ରତ ରହିବା

pan ਜਾਗਣਾ

tam கவனமாகஇரு

tel జాగ్రత్తగా వుండు

urd جاگنا , ہوشیاررہنا , باخبررہنا , خبرداررہنا , آگاہ رہنا

verb  निद्राक्षयानुकूलव्यापारः।   Ex. सः दिनस्य प्रथमे प्रहरे जागर्ति।

HYPERNYMY:

कृ

ONTOLOGY:

भौतिक अवस्थासूचक (Physical State) ➜ अवस्थासूचक क्रिया (Verb of State) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

प्रतिबुध् प्रतिविबुध्

Wordnet:

asm শুই উঠা

bd सिरिमोन

guj જાગવું

hin जागना

kan ಎಚ್ಚರವಾಗು

kas ہُشار گَژُھن

kok जागप

mal ഉണരുക

mar उठणे

mni ꯌꯥꯍꯧꯕ

nep उठ्नु

ori ଉଠିବା

pan ਜਾਗਣਾ

tam விழி

tel లేపు

urd جاگنا , جگنا , اٹھنا , آنکھ کھلنا , سوکر اٹھنا

See : चित्, उज्जागृ