Dictionaries | References

कालनिर्णयकोश - ग्रंथों का कालनिर्णय

   
Script: Devanagari
See also:  कालनिर्णयकोश , कालनिर्णयकोश - मन्वन्तर कालगणनापद्धति , कालनिर्णयकोश - युगगणनापद्धति , कालनिर्णयकोश - व्यक्तियों का कालनिर्णय , कालनिर्णयकोश - सप्तर्षियुग की कल्पना

कालनिर्णयकोश - ग्रंथों का कालनिर्णय     

n.  वेद, उपवेद, उपनिषद, स्मृति, महाभारत, पुराण आदि प्रमुख प्राचीन ग्रंथों का कालनिर्णय नीचे अकारादि क्रम से दिया गया है । इस कालनिर्णय के लिए उपयोग किये गये आधार ग्रंथों की नामावलि, एवं उनके लिए प्रयुक्त संक्षेप निम्नप्रकार हैं : -
ग्रंथों की नामावलि n.  
गी. र. - गीतारहस्य (लो. बा. गं. टिळक)
धा. र. - धर्मरहस्य (के. ल. दप्तरी)
पु. नि. - पुराण निरीक्षण (त्र्यं. गु. काळे)
भा. का. नि - भारतीय युद्धकालनिर्णय (के. ल. दप्तरी)
भा. ज्यो. - भारतीय ज्योतिः शास्त्र का इतिहास (शं. बा. दिक्षित)
भा. सा. - भारत सावित्री
म. उ. - महाभारत का उपसंहार (चिं. वि. वैद्य)
रा. का. नि. - रामचंद्रजन्मकालनिर्णय (के. ल. दप्तरी)
ह. प्र. - हरप्रसादशास्त्री की प्रस्तावना (Descriptive Catalogue of Sanskrit Manuscripts in the Collections.)
ध. शा. - History of Dharmashastra (डॉ. पां. वा. काणे)
भारतीय विद्याभवन - History and Culture of Indian People (भारतीय विद्याभवन)
स्मिथ - The Early History of Indian People (व्हिन्सेन्ट स्मिथ)
रॅप्सन - Cambridge History of India, Vol. I (ई. जी. रॅप्सन)
डॉ. बेलवलकर - Systems of Sanskrit Grammar (डॉ. बेलवलकर)
ई. पू. - ईसा पूर्व
शा. पू. - शालिवाहन शक के पूर्व
अग्नि पुराण n.  ई. स. ६०० - ९०० (हजरा); ई. स. ५०० - ५५० (पु. नि. १०२); ई. स. ८०० - ९०० (ह. प्र. १४७) ।
अपरार्ककृत याज्ञवल्क्यस्मृतिभाष्य n.  ई. स. ११०० - ११३० (डॉ. काणे) ।
अष्टांगह्रदय n.  ६ वी शताब्दी ।
अथर्ववेद संहिता n.  ई. पू. ४००० - ई. पू. १०००; कई सूक्त ई. पू. ४००० के पूर्व ।
आदि पुराण n.  ई. स.अ १२०३ - १२२५ (हजरा) ।
आपस्तंब गृह्य, धर्म एवं श्रौतसूत्र n.  ई. पू. ८०० - ४०० (डॉ. काणे); ई. पू. ३ री शताब्दी के पूर्व [गी. र. ५६१ - ५६२] ; ई. पू. १४२० (चिं. वि. वैद्य, संस्कृत वाड्मय का इतिहास (अंग्रेजी), ३.७३) ।
आर्यभटकृत ‘ आर्यभटीयम् ’ n.  ई. स. ४७६ - ५०० ।
आश्वलायन गृह्य एवं श्रौतसूत्र n.  ई. स. पू. ८०० - ४००; ई. स. पू. १०० [म. उ. ५३]
ईश्वरकृष्णकृत सांख्यकारिका n.  ई. स. २५० - ३२५ ।
उत्पलकृत वराहमिहिर ग्रंथो के भाष्यग्रंथ n.  ई. स. ७८० - ८७० ।
उपनिषद n.  उपलब्ध उपनिषद ग्रंथों के कालदृष्टि से तीन विभाग माने जाते है : -
(१) ब्राह्मण ग्रंथों के समकालीन उपनिषद ग्रंथ
ई. पू. १००० के पूर्व; १ ऐतरेय उपनिषद; २. कौषीतकी उपनिषद; ३. तैत्तिरीय उपनिषद; ४. बृहदारण्यक उपनिषद; ५. छांदोग्य उपनिषद; ६. केन उपनिषद । इन उपनिषदों का काल पाणिनि के पूर्वकालीन माना जाता है ।
(२) बुद्ध के पूर्वकालीन उपनिषद
१. कठ; २. श्वेताश्वतर; ३. ईश; ४. मुण्डक; ५. प्रश्न; ६. महानारायण उपनिषद ।
(३) बुद्धोत्तरकालीन उपनिषद (सांप्रदायिक उपनिषद ग्रंथ)
१. जाबाल उपनिषद, २. परमहंस उपनिषद; ३. सुबाल उपनिषद आदि ।
उपवर्षकृत पूर्वमीमांसा एवं वेदांतसूत्र n.  ई. पू. १०० - ई. स. १०० ।
उशनस् स्मृति n.  (स्मृति देखिये) ।
ऋग्वेद n.  प्राचीनतम सूक्त ई. पू. ४००० (डॉ. काणे); ई. पू. २००० (ब्लुमफिल्ड); ई. पू. २५०० - ई. पू. २००० (विन्टरनिटज) । ऋग्वेदसंहिता का सर्व सामामान्य रचनाकाल ई. पू. ४००० - ई. पू. १५००; ऋक्ससंहिता का संहिताकरण (कृष्णद्वैपायन व्यास के द्वारा) - ई. पू. २००० - ई. पू. १५००) ।
एकाम्र पुराण (ओरिसा) n.  १० वीं - ११ वीं शताब्दी (हजरा) ।
ऐतरेय ब्राह्मण n.  ई. पू. ४००० - ई. पू. १००० ।
कपिलकृत सांख्यसूत्र n.  ई. पू. ६ वी शताब्दी ।
कल्कि पुराण n.  १८ वी शताब्दी (हजरा) ।
कपिल संहिता n.  ई. स. ११०० - १२०० (ह. प्र. २१८) ।
कल्हणकृत राजतरंगिणी n.  ई. स. ११५० - ई. स. ११६० ।
कात्यायन वररुचिकृत वार्तिक n.  ई. पू. ३०० - ई. पू. २०० (पाणिनिकालीन भारतवर्ष, डॉ. अगरवाल); ई. पू. ५०० - इ. पू. ४०० (पु. नि. २९१); ई. पू. ६०० - ई. पू. ४०० (डॉ. बेलवलकर) ।
कात्यायन श्रौतसूत्र (पारस्कर सूत्र) n.  ई. पू. ८०० - ई. पू. ४०० (डॉ. काणे); ई. पू. १००० (चिं. वि. वैद्य, संस्कृतवाड्मय का इतिहास) ।
कात्यायन स्मृति n.  ई. स. ४०० - ७०० (डॉ. काणे, २१८) ।
कालिका पुराण n.  ई. स. १००० (हजरा) ।
काशिका (वामन एवं जयादित्य कृत) n.  ई. स. ६५० - ६६० ।
कुमारिलभट्टकृत तंत्रवार्तिक एवं श्लोकवार्तिक n.  ई. स. ६५० - ७०० ।
कुल्लुककृत मनुस्मृतिभाष्य n.  ई. स. ११५० - १३०० ।
कूर्म पुराण n.  ई. स. २ री शताब्दी (ह. प्र. १८७); ई. स. ५०० के पूर्व (पु. नि. १४७) ।
कौटिलीय अर्थशास्त्र n.  ई. पू. ३०० - ई. पू. १०० ।
गरुड पुराण n.  ई. स. ६५० - ई. स. ९५० (हजरा); ई. स. ३ री शताब्दी (ह. प्र. १९३) ।
गर्ग संहिता n.  ई. पू. १४५ [म. उ. ४७] ; ई. स. १० वी शताब्दी (ह. प्र. २१७) ।
गौडपादकृत सांख्यकारिकाटीका एवं युक्तिदीपिका n.  ई. स. ७०० - ७५० ।
गौतम धर्मसूत्र n.  ई. पू. ६०० - ई. पू. ४०० (डॉ. काणे); ई. पू. ६०० (ध. र. २३०); ई. पू. ३५० (डॉ. जायसवाल); पुनसंस्करण ई. पू. २०० ।
चरक संहिता n.  ई. पू. २ री शताब्दी, जो काल आचार्य चरक कनिष्क राजा के समकालीन होने के कारण निश्चित किया गया है । इस ग्रंथ का उपलब्ध संस्करण दृढबल वाग्भट के द्वारा किया गया है, जिसका काल ई. पू. १ ली शताब्दी माना जाता है ।
चार्वाक दर्शन n.  युधिष्ठिरशक ६६१ ।
जातूकर्ण्य स्मृति n.  ई. स. २०० - ४०० (डॉ. काणे) ।
जैन सूत्र n.  ई. पू. ३०० । इन सूत्रों में निम्नलिखित ग्रंथ समाविष्ट हैं : - १. आचारांग सूत्र; २. सूत्रकृतांग; ३. स्थानांग; ४. समवायांग; ५. भगवती सूत्र; ६ ज्ञाताधर्मकथा; ७. उपासकदशांग; ८. अंतकृद्दशां; ९. अनुत्तरौपपार्तिकदर्शांग; १०. प्रश्नव्याकरण; ११. विपाक; १२. दृष्टिवाद ।
जैमिनि अश्वमेघ n.  ई. पू. १०० (पु. नि. ८२) ।
जैमिनिकृत पूर्वमीमांसा n.  ई. पू. ४०० - ई. पू. २०० ।
तैत्तिरीय संहिता n.  ई. पू. ४००० - ई. पू. १०००; कई सूक्त ई. पू. ४००० के पूर्व (डॉ. काणे); ई. पू. २३५० (लो. तिलक, ओरायन); ई. पू. १४२६ [वेदकालनिर्णय पृष्ठ २६]
त्रिपिटक n.  ई. पू. १ ली शताब्दी । बौद्ध धर्म के ये अनुश्रुतिग्रंथ विनयपिटक (७ ग्रंथ), सुत्तपिटक (५ संकलन), अभिधम्मपिटक (७ ग्रंथ) इन तीन विभागों में विभाजित है ।
देवल स्मृति n.  ई. स. ४०० - ६०० (डॉ. काणे. पृ. २२१) ।
देवी पुराण n.  ७ वीं शताब्दी का उत्तरार्ध (हजरा) ।
धर्मसिंधु (काशीनाथ उपाध्याय कृत) n.  ई. स. १७९० ।
नंदी पुराण n.  ८ वीं - ९ वीं शताब्दी (हजरा) ।
नारद पुराण n.  ई. स. ७०० - १००० (हजरा) । इस पुराण में अन्य पुराणों की एक सूची प्राप्त है, जिसका काल ई. स. ५०० के पूर्व का माना जाता है (पु. नि. ९४) ।
नारद स्मृति n.  ई. स. १०० - ४०० (डॉ. काणे.) ।
नृसिंह पुराण n.  ९ वी शताब्दी (हजरा); ई. स. १४०० के पूर्व (ह. प्र.) ।
निरुक्त (यास्ककृत) n.  ई. पू. ८०० - ५०० ।
पतंजलिकृत योगसूत्र n.  ई. पू. १०० - ई. स. ३००; १५० ई. पू. (डॉ. भांडारकर) [म. उ. ५८]
पतंजलिकृत व्याकरण महाभाष्य n.  ई. पू. १५० - ई. स. १०० [म. उ. ५८] ; ई. पू. १४० (पु. नि. २८९) ।
पद्म पुराण n.  ई. स. १४ वीं शताब्दी; उत्तरकाण्ड ई. स. ९०० - १५०० (हजरा) ।
पराशर स्मृति n.  ई. स. १०० - ५०० (डॉ. काणे, पृ. १५५) ।
पाणिनिकृत अष्टाध्यायी n.  ई. पू. ५०० - ई. पू. ३००; ई. पू. १२०० - ई. पू. ६०० (पु. नि. २९१ - ९२); ई. पू. ४८० - ४१० (डॉ. आगरवाल) ।
पारस्कर गृह्यसूत्र n.  ई. पू. ५००; वर्तमान संस्करण - २०० ई. पू. (डॉ. जायसवाल) ।
पुलस्त्य स्मृति n.  ई. स. ४०० - ७०० (डॉ. काणे, २२८) ।
बृहस्पति स्मृति n.  ई. स. २०० - ४०० (डॉ. काणे, २१०); ई. स. ७ वीं शताब्दी [सेक्रेड बुक्स ऑफ दी ईस्ट, ३३.२७६]
बौधायन धर्मसूत्र n.  ई. पू. ५०० - २०० (डॉ. काणे, ३०) ।
बौधायन श्रौतसूत्र n.  ई. पू. ८०० - ४०० (डॉ. काणे, गीतारहस्य ५६२) ।
बौधायन स्मृति n.  ई. पू. ४०२ (स्मृति देखिये) ।
ब्रह्म पुराण n.  मूल रचना - ई. स. ५ वीं शताब्दी के पूर्व; ई. स. १० वीं - १२ वीं शताब्दी; वासुदेवमहात्म्य अ. १७६ - २१३ - १३ वी शताब्दी (हजरा) ।
ब्रह्मवैवर्त पुराण n.  ई. स. ८०० - ९०० (ह. प्र. १५९) ।
ब्रह्मांड पुराण n.  ई. स. ३०० - ६०० (हजरा); ई. स. ४०० के पूर्व (पु. नि. १४३); ई. स. ४ थी - ५ वी शताब्दी (ह. प्र.) ।
बृहद्धर्म पुराण n.  १३ वीं - १४ वीं शताब्दी ।
बृहस्पति स्मृति n.  ई. स. ३०० - ५०० ।
भगवद्गीता n.  ई. पू. २०० (विंटरनिटज); ई. पू. ५०० [गी. र. ५६४] ; ई. पू. ५०० - २०० (डॉ. काणे.); ई. पू. २००० - १००० चिं. वि. वैद्यकृत संस्कृतवाड्मय का इतिहास); ई. पू. ११९७ (ध. र. १६६ - १७२) ।
भगवद्गीताकथन की तिथि n.  मार्गशीर्ष शुक्ल १३ (भारतसावित्री, नीलकंठी टीका); मार्गशीर्ष शुक्ल ११ (ज. स. करंदीकर); मार्गशीर्ष अमावास्या (ध. र.) ।
भविष्य पुराण n.  ६ वी - ७ वी शताब्दी (हजरा) ।
भविष्योत्तर पुराण n.  ई. स. १०० (हजरा) ।
भागवत n.  ५ वीं १० वीं शताब्दी (हजरा); ५ वीं शताब्दी के मध्य में (कृष्णमूर्ति शर्मा); ९ वीं शताब्दी (डॉ. काणे); ई. स. ८०० के पूर्व में (पु. नि. ९०); ई. स. ३९८ (ध. र.) ।
भासकृत नाट्यकृतियों n.  ई. स. २०० - ३०० [गी. र. ५५५] ; ई. पू. २०० - ३०० (पं. गणपतिशास्त्री) ।
मत्स्य पुराण n.  ई. स. २०० - ४०० (हजरा); ई. स. २ रीं शताब्दी के पूर्व में (ह. प्र. १९१; पु. नि. १५२) ।
मनु स्मृति n.  ई. पू. २०० - ई. स. १०० (डॉ. काणे); ई. पू. १५२ (स्मृति देखिये) ।
महाभारत n.  ई. पू. १४०० (हिस्ट्री ऑफ इंडियन कल्चर अँड पीपल), जो कालनिर्णय पुराणों में प्राप्त कलियुगीन राजाओं की वंशावलि, एवं आचार्यौ की नामावलि के आधार पर तय किया गया है । इसी ग्रंथों के आधार से पार्गिटर ने भारतीय युद्ध का काल ९५० ई. पू. तय किया है । किन्तु इस कालनिर्णय की अपेक्षा ई. पू. १४०० ही अधिक सुयोग्य प्रतीत होता है ।
ज्योतिषशास्त्रीय अनुमान n.  आर्यभट के अनुसार भारतीय युद्ध का काल ई. पू. ३१०२ तय किया गया है । वृद्धगर्ग, वराहमिहिर एवं कल्हण के अनुसार २४४९ ई. पू. माना गया है । डॉ. जायसवाल के अनुसार महाभारत की आधारभूत सामग्री यद्यपि प्राचीन है, फिर भी उसका उपलब्ध संस्करण ई. पू. १५० में तैयार किया गया है, एवं ई. स. ५०० तक उस संस्करण में अनेकानेक नई सामग्री का जोड देने का कार्य शुरु था । डॉ. सुखटणकर के अनुसार, महाभारत की रचना सर्वप्रथम बद्रिकाश्रम में हुई, एवं ई. पू. ३ री - २ री शताब्दी तक भृगुवंशीय ब्राह्मणों के द्वारा उसके संपादन, परिवर्तन एवं संशोधन का कार्य होता ही रहा । चिं. वि. वैद्य एवं जयचन्द्र विद्यालंकार के अनुसार, महाभारत का मूल रचनाकाल ३५० ई. पू. एवं ५०० ई. पू. माना जाता है ।
माठरकृत माठरवृत्ति n.  (सांख्यकारिकाभाष्य) ई. स. ४०० - ५०० ।
मार्केडेय पुराण n.  ई. स. ३०० - ६०० (हजरा); ‘ सप्तशती ’ आख्यान - ई. स. ९९८ । शंकराचार्य, बाणभट्ट एवं मयुरभट्ट ने अपने ग्रन्थों में इस पुराण का निर्देश किया है ।
मेधातिथिकृत मनुस्मृतिभाष्य n.  ई. स. ८२५ - ९०० ।
मैत्र्युपनिषद n.  ई. पू. १९०० (चिं. वि. वैद्यकृत संस्कृत वाड्मय का इतिहास) ।
यमस्मृति n.  (स्मृति देखिये) ।
यास्ककृत निरुक्त n.  ई. पू. ७०० ।
याज्ञवल्क्यस्मृति n.  ई. पू. ३०० - ई. स. १०० (डॉ. काणे, १८४); ई. पू. १०२ (ध. र. २२७) ।
युक्तिदीपिका (सांख्यकारिकाभाष्य) n.  ई. स. ६०० - ६५० ।
लगधकृत ऋग्वेदी वेदांगज्योतिष n.  ई. पू. १२६९ - ११८१ (लो. टिळक - ओरायन ३७ - ३८); ई. पू. १४०० [भा. ज्यो. ८८]
लिखित स्मृति n.  ई. पू. ४०२ - २०२ (डॉ. काणे, २३७) ।
वररुचिकृत प्राकृतप्रकाश n.  ई. स. ६ वीं शताब्दी ।
वराह पुराण n.  ई. स. १० वीं शताब्दी के पूर्व (हजरा) ।
वराहमिहिरकृत ‘ बृहज्जातक, ’ ‘ बृहत्संहिता, ’ एवं ‘ पंचसिद्धांतिका ’ n.  ई. स. ५०० - ५७५ ।
वसिष्ठ धर्मसूत्र n.  ई. पू. ५०० - ३०० (डॉ. काणे) ।
वसिष्ठ स्मृति n.  ई. पू. ६०० (डॉ. काणे) ।
वाग्भट n.  ई. स. ४ थी शताब्दी ।
वाचस्पतिकृत योगसूत्रभाष्य n.  ई. स. ८२० - ९०० ।
वात्स्यायन कामसूत्र n.  ई. स. ३०० (चकलदार) ।
वात्स्यायन न्यायसूत्रभाष्य n.  ई. स. ४०० (डॉ. विद्याभूषण) ।
वामन पुराण n.  ई. स. ६०० - ९०० (हजरा); ई. स. २ री शताब्दी (ह. प्र. १८३) ।
वायु पुराण n.  ई. स. ३५० - ५५० (हजरा); मूलग्रंथ की रचना ई. पू. २०३८ (ध. र. १६४); उपलब्ध संस्करण ई. स. ६२० [पार्गि. ५०] ; ई. स. ४०० (पु. नि. ७०) ।
वाल्मीकि रामायण n.  वाल्मीकि कृत आदिकाव्य - ई. पू. ३००; वाल्मीकि का प्रचलित रामायणग्रंथ - ई. पू. २ री शताब्दी ।
अन्य मन n.  डॉ. याकोवी - ई. पू. ६ वीं शताब्दी; डॉ. मॅक्डोनेल - ई. पू. ६ वीं शताब्दी; डॉ. मोनियर विल्यम्स - ई. पू. ५ वीं शताब्दी; श्री. चिं. वि. वैद्य - ई. पू. ५ वी शताब्दी; डॉ. कीथ - ई. पू. ४ थी शताब्दी; डॉ. विंटरनित्स - ई. पू. ३ री शताब्दी ।
विलुप्त धर्मसूत्रग्रंथ (काठक, कालापक, मौदक, पैप्पलाद, आर्थवण आंगिरस) n.  ई. पू. ७०० ।
विश्वरुपकृत बृहदारण्यकोपनिषदभाष्य n.  ई. स. ७९० - ८५०; याज्ञवल्क्य स्मृतिभाष्य - ई. स. ७९० - ८५० ।
विष्णु पुराण n.  ई. स. ३०० - ५०० (हजरा); ई. स. ५ वी शताब्दी [पार्गि. ८०] ; ई. स. ३ री शताब्दी (ह. प्र.) ।
विष्णुधर्मसूत्र n.  ई. स. १०० - ५५० (डॉ. काणे) ।
विष्णुधर्मोत्तर पुराण n.  ई. स. ६०० - ९०० (हजरा) ।
वेदांगज्योतिष (लगधकृत) n.  ई. पू. ८०० - ४०० ।
वेदांतसूत्र n.  ई. पू. १५० - १०० [म. उ. ५१] । उपलब्ध वेदांतसूत्रों में जैन, बौद्ध एवं पांचरात्र धर्मसिद्धांतों का खंडन प्राप्त है, जिससे प्रतीत होता है कि, इस ग्रंथ का उपलब्ध संस्करण बुद्धोत्तरकालीन है ।
व्याडिकृत ‘ संग्रह ’ (व्याकरणग्रंथ) n.  ई. पू. ३०० ।
व्यासकृत योगसूत्रभाष्य n.  ई. स. ४०० - ५०० ।
व्यासस्मृति n.  ई. स. २०० - ५०० (डॉ. काणे, २३८) ।
शंकराचार्यकृत गीता, उपनिषद, एवं ब्रह्मसूत्रभाष्य n.  ई. स. ७८८ - ८२० (डॉ. काणे. २६१) ।
शंखस्मृति n.  ई. पू. ४०२ - २०२ (डॉ. काणे. २.३७) ।
शतपथ ब्राह्मण n.  ई. पू. ४००० - १००० (डॉ. काणे); ई. पू. ३१०० [भा. ज्यो. १२८] ; ई. पू. २५०० (रामायण समालोचना ८.४१); ई. पू. १४२२ [विविधज्ञानविस्तार १९२८, पृ. २७] । इस ग्रन्थ का उत्तरार्ध काफी उत्तरकालीन माना जाता है, जिसका काल ई. स. पू. ११२२ माना जाता है ।
शबरकृत पूर्वमीमांसाभाष्य n.  ई. स. २०० - ४०० ।
शाकटायनकृत उणादि सूत्रपाठ n.  ई. पू. १००० (डॉ. वेलवलकर) ।
शिव पुराण n.  ई. स. ९ वीं शताब्दी (हजरा) ।
शौनक गृत्समदकृत ऋग्वेदानुक्रमणी n.  ई. पू. २०५० (पु. नि. २८५ - २८६) ।
संवर्त स्मृति n.  (स्मृति देखिये) ।
सत्याषाढ श्रौतसूत्र n.  ई. पू. ८०० - ४०० ।
सांब पुराण n.  ई. स. ९ वीं शताब्दी ।
सायण कृत ऋक् संहिता भाष्य n.  ई. स. १३०० - १३८६ ।
सुश्रुत संहिता n.  काल अनिश्चित, किंतु ८ वीं शताब्दी में इस ग्रन्थ की ख्याति विदेश में पहुँची थी ।
स्कंद पुराण n.  ई. स. ७ वीं शताब्दी - ९ वीं शताब्दी ।
स्मृति n.  विभिन्न स्मृतिग्रंथों की जानकारी कालानुक्रम से नीचे दी गयी है : -
(१) गौतम स्मृति - ई. पू. ६०२ ।
(२) वसिष्ठ स्मृति - ई. पू. ६०२ (गौतमस्मृति के उत्तरकालीन) ।
(३) शंखलिखित स्मृति - ई. पू. ४०२ - २०२ ।
(४) बौधायन स्मृति - ई. पू. ४०२ ।
(५) विष्णु स्मृति - ई. पू. १७५ ।
(६) मनु स्मृति - (भृगुप्रोक्त) - ई. पू. १५२ ।
(७) बृहस्पति स्मृति - ई. पू. १२७ ।
(८) व्यास स्मृति - महाभारतकालीन ।
(९) अत्रिस्मृति - ई. पू. १०२ ।
(१०) अंगिरस् स्मृति - ई. पू. १०२ ।
(११) आपस्तंबस्मृति - ई. पू. १०२ ।
(१२) उशनस् स्मृति - ई. पू. १०२ ।
(१३) कात्यायनस्मृति - ई. पू. १०२ ।
(१४) दक्षस्मृति - ई. पू. १०२ ।
(१५) पराशरस्मृति - ई. पू. १०२ ।
(१६) यमस्मृति - ई. पू. १०२ ।
(१७) याज्ञवल्क्यस्मृति - ई. पू. १०२ ।
(१८) शांतातपस्मृति - ई. पू. १०२ ।
(१९) हारितस्मृति - ई. पू. १०२ ।
स्मृतिचंद्रिका (देवन्नभट्टकृत) n.  ई. स. १२०० - १२२५ ।
हरदत्तकृत गौतमसूत्रभाष्य n.  ई. स. ११५० - १३०० ।
हाल सातवाहनकृत गाथासप्तशती n.  ई. स. ९९ - १०२ (पु. नि. २१९) ।

Related Words

હિલાલ્ શુક્લ પક્ષની શરુના ત્રણ-ચાર દિવસનો મુખ્યત   ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ନୂଆ ବା   વાહિની લોકોનો એ સમૂહ જેની પાસે પ્રભાવી કાર્યો કરવાની શક્તિ કે   સર્જરી એ શાસ્ત્ર જેમાં શરીરના   ન્યાસલેખ તે પાત્ર કે કાગળ જેમાં કોઇ વસ્તુને   બખૂબી સારી રીતે:"તેણે પોતાની જવાબદારી   ਆੜਤੀ ਅਪੂਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ   బొప్పాయిచెట్టు. అది ఒక   लोरसोर जायै जाय फेंजानाय नङा एबा जाय गंग्लायथाव नङा:"सिकन्दरनि खाथियाव पोरसा गोरा जायो   आनाव सोरनिबा बिजिरनायाव बिनि बिमानि फिसाजो एबा मादै   भाजप भाजपाची मजुरी:"पसरकार रोटयांची भाजणी म्हूण धा रुपया मागता   नागरिकता कुनै स्थान   ३।। कोटी   foreign exchange   foreign exchange assets   foreign exchange ban   foreign exchange broker   foreign exchange business   foreign exchange control   foreign exchange crisis   foreign exchange dealer's association of india   foreign exchange liabilities   foreign exchange loans   foreign exchange market   foreign exchange rate   foreign exchange regulations   foreign exchange reserve   foreign exchange reserves   foreign exchange risk   foreign exchange transactions   foreign goods   foreign government   foreign henna   foreign importer   foreign income   foreign incorporated bank   foreign instrument   foreign investment   foreign judgment   foreign jurisdiction   foreign law   foreign loan   foreign mail   foreign market   foreign matter   foreign minister   foreign mission   foreign nationals of indian origin   foreignness   foreign object   foreign office   foreign owned brokerage   foreign parties   foreign periodical   foreign policy   foreign port   foreign possessions   foreign post office   foreign public debt office   foreign publid debt   foreign remittance   foreign ruler   foreign section   foreign securities   foreign service   foreign state   foreign tariff schedule   foreign tourist   foreign trade   foreign trade multiplier   foreign trade policy   foreign trade register   foreign trade zone   foreign travel scheme   foreign value payable money order   foreign venture   foreimagine   fore-imagine   forejudge   fore-judge   foreknow   fore-know   foreknowledge   foreknown   forel   foreland   foreland shelf   forelimb   fore limb   forelock   foreman   foreman cum mechanical supervisor   foreman engineer   foremanship   foremast   fore-mentioned   foremilk   foremost   forename   forenamed   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP