अज्ञान

{ ajñāna }

हिन्दी (hindi) WN

noun  जीवात्मा को गुण और गुण के कार्यों से पृथक न समझने का अविवेक (अध्यात्म)   Ex. अज्ञान ही सब दुखों का कारण है ।

ONTOLOGY:

मानसिक अवस्था (Mental State) ➜ अवस्था (State) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

अज्ञानता अज्ञानपन अव्याकृत

Wordnet:

kas لاعلمی , غٲر زان , بے خبری

mar अज्ञान

mni ꯋꯥꯈꯟ꯭ꯊꯦꯟꯕ꯭ꯃꯤꯁꯛ

san अज्ञानम्

tel అజ్ఞానం.

urd لاعلمی , جہالت

See : मूर्ख, अविद्या, अज्ञानता

कोंकणी (Konkani) WN

noun  शिक्षणाचो उणाव   Ex. तुमी शिक्षण घेवन तुमच्यांतलें अज्ञान पयस करूं येता

HYPONYMY:

मुर्खपण नेणारपण

ONTOLOGY:

अवस्था (State) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

अडाणीपण

Wordnet:

asm অজ্ঞতা

bd सोलोंथाइ गैयि

ben অবিদ্যা

guj અજ્ઞાનતા

hin अविद्या

kan ಅಜ್ಞಾನ

kas بےٚ خَبری

mal അറിവില്ലായ്മ

mar अज्ञान

mni ꯈꯪꯗꯕ

nep अविद्या

ori ଅବିଦ୍ୟା

pan ਅਗਿਆਨਤਾ

tam அறியாமை

tel నిరక్షరాశ్యులు

urd عدم واقفیت , لاعلمی , ناواقفیت , کم علمی , ناتجربہ کاری

noun  खबर नासपाची अवस्था वा भाव   Ex. खरो गुरू अज्ञान पयस करून व्यक्तीच्या जिवितांत ज्ञान रूपाचो उजवाड भरता

HYPONYMY:

अर्दवट

ONTOLOGY:

अवस्था (State) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

अडाणपण

Wordnet:

asm অজ্ঞানতা

bd अगियान

ben অজ্ঞানতা

guj અજ્ઞાનતા

hin अज्ञानता

kan ಮೌಢ್ಯ

kas جہالت

mal അജ്ഞത

mar अज्ञान

mni ꯂꯧꯁꯤꯡ꯭ꯂꯩꯇꯕ

nep अज्ञानता

pan ਅਗਿਆਨ

san अज्ञानम्

tam அறியாமை

tel అజ్ఞానం

urd جہالت , کم علمی , ناخواندگی , بےوقوفی ,

noun  जिवात्माक गूण आनी गुणांच्या कामां पसून वेगळें समजनासपाचें अविवेक   Ex. अज्ञानानूच सगल्या दुखांचें कारण आसता

ONTOLOGY:

मानसिक अवस्था (Mental State) ➜ अवस्था (State) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

अज्ञानताय अडाणपण

Wordnet:

kas لاعلمی , غٲر زان , بے خبری

mar अज्ञान

mni ꯋꯥꯈꯟ꯭ꯊꯦꯟꯕ꯭ꯃꯤꯁꯛ

san अज्ञानम्

tel అజ్ఞానం.

urd لاعلمی , جہالت

A dictionary, Marathi and English

Want of knowledge, ignorance. 2 Spiritual ignorance; worldly illusion; admission as real of the material world. 3 Want or absence of understanding or intelligence. Ex. पाषाणादि जड- पदार्थी अ0 राहतें. 4 Stupidity.
Unlearned or ignorant: also stupid or dull.

Aryabhushan School Dictionary

n   Ignorance. Worldly illusion.
a   Unlearned. Dull. A minor.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

ना.  अजाणतेपण , अडाणीपणा , असंमजसपणा , तारतम्यबुद्धीचा अभाव , निरक्षरता .

मराठी (Marathi) WN

noun  जाणतेपणाचा अभाव   Ex. अनुभवाने आपले अज्ञान दूर होते

HYPONYMY:

मूर्खपणा अनभिज्ञता

ONTOLOGY:

अवस्था (State) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

अनभिज्ञता अजाणतेपणा नेणतेपण

Wordnet:

asm অজ্ঞতা

bd सोलोंथाइ गैयि

ben অবিদ্যা

guj અજ્ઞાનતા

hin अविद्या

kan ಅಜ್ಞಾನ

kas بےٚ خَبری

kok अज्ञान

mal അറിവില്ലായ്മ

mni ꯈꯪꯗꯕ

nep अविद्या

ori ଅବିଦ୍ୟା

pan ਅਗਿਆਨਤਾ

tam அறியாமை

tel నిరక్షరాశ్యులు

urd عدم واقفیت , لاعلمی , ناواقفیت , کم علمی , ناتجربہ کاری

noun  ज्ञानाचा अभाव   Ex. देशाच्या प्रगतीसाठी अज्ञान दूर करणे आवश्यक आहे

HYPONYMY:

अर्धवट ज्ञान

ONTOLOGY:

अवस्था (State) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

अविद्या

Wordnet:

asm অজ্ঞানতা

bd अगियान

ben অজ্ঞানতা

guj અજ્ઞાનતા

hin अज्ञानता

kan ಮೌಢ್ಯ

kas جہالت

kok अज्ञान

mal അജ്ഞത

mni ꯂꯧꯁꯤꯡ꯭ꯂꯩꯇꯕ

nep अज्ञानता

pan ਅਗਿਆਨ

san अज्ञानम्

tam அறியாமை

tel అజ్ఞానం

urd جہالت , کم علمی , ناخواندگی , بےوقوفی ,

noun  (अध्यात्म) जीवात्म्याला गुण वा गुणांच्या कार्यांपासून वेगळे न समजण्याचा अविवेक   Ex. अज्ञान हेच मानावाच्या दुःखाचे कारण आहे.

ONTOLOGY:

मानसिक अवस्था (Mental State) ➜ अवस्था (State) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

अज्ञानीपणा अविद्या नेणतेपण

Wordnet:

kas لاعلمی , غٲر زان , بے خبری

mni ꯋꯥꯈꯟ꯭ꯊꯦꯟꯕ꯭ꯃꯤꯁꯛ

san अज्ञानम्

tel అజ్ఞానం.

urd لاعلمی , جہالت

महाराष्ट्र शब्दकोश

 न. 
ज्ञानाचा अभाव ; अजाणतेपण . नेणे जीव तो अज्ञान । - दा ११ . १ . ३४ .
निरक्षरता ; अशिक्षितता .
मोह ; भ्रमात्मक ज्ञान . सर्पविषयक भ्रमाचें रज्जुविषयक अज्ञान कारण मी करतों , मी लोकांचें चालवितों इत्यादि अज्ञानामुळें जीव मानतात . वस्तुत : पाहिलें असतां ईश्वर करतो - चालवितो .
तारतम्यबुध्दीचा अभाव ; असमंजसपणा ; समज नसणें . पाषाणादि जड पदार्थी अज्ञान राहतें .
मूर्खपणा ; अप्रबुध्दता ; जडत्व .
जीवाच्या सात अवस्थांतील पहिली अवस्था . - वि .
अडाणी ; ज्ञान नसलेला ; न शिकलेला ; अजाण ; जड ; मंद . कृष्ण :- प्राणवल्लभे , किती अज्ञान आहेस ? - पारिभौ १७ .
( कायदा ) ( अ ) विवाह , आंदण , घटस्फोट या बांबतीत सोळा वर्षे पुरीं होण्यापूर्वी अज्ञान ; ( आ ) इतर बाबतींत अठरा वर्षे पुरीं होण्यापूर्वी अज्ञान . ( इ ) कोर्टानें पालक नेमला असल्यास एकवीस वर्षे पुरीं होईपर्यंत अज्ञान . ( इं . ) मायनर . [ सं . ]
०गत  स्त्री. भांबावलेली स्थिति ; मोहाची - चित्तवैकल्याची अवस्था . ते वेळेस मला अज्ञानगत झाली .
०जन  पु. निरक्षर मनुष्य ; अविचारी , अज्ञ , जड मनुष्य .
०तिमिर  पु. अज्ञानांधकार ; गाढ अज्ञान .
०धन  न. ( कायदा ) वयांत न आलेल्या मनुष्याची किंवा वेड्या मनुष्याची संपत्ति , मालमत्ता .
०पटल   पडळ - न . ( काव्य ) आध्यात्मिक अज्ञान ; आध्यात्मिक ज्ञानाचा अभाव ; ब्रह्म ; माया इत्यादिकांच्या संबंधीं वास्तविक ज्ञान नसणें . तुझें अज्ञान पटल विरालें । तुज झाली दिव्य दृष्टि ।
०पालक  पु. ( कायदा ) वयांत न आलेल्या मनुष्याच्या मालमत्तेची व्यवस्था पाहणारा किंवा त्याची काळजी वाहणारा . ( इं . ) गार्डियन .
०प्राणी  पु. बुध्दिहीन प्राणी ; विचार - विवेक नसलेला प्राणी ; पशु .
०बुध्दि  स्त्री. 
विवेकहीन किंवा मूर्खपणाची समजूत , कल्पना , ग्रह . हें तूं म्हणतोस अज्ञानबुध्दीनें .
मूर्खपणा ; बुध्दिहीनता . - वि . मूर्ख ; बुध्दिहीन ; भोळा ; बालक .
०भुररें   भुरळ - ( काव्य ) अज्ञानाचा मोह ; भ्रम . जैं फिटे अज्ञान भुररें
०सिध्द वि.  
अज्ञानामुळें निश्चित झालेलें , बनलेलें ( मत - कल्पना ).
अज्ञानामुळें निश्चित - प्राप्त होणारें ; मूर्खपणापासून अवश्य मिळणारें ( फल - शिक्षा ).
अडाणी लोकांसहि निश्चित माहीत असलेलें . तापावर दूध प्यायलें असतां विकार होतो हें अज्ञानसिध्दच .

नेपाली (Nepali) WN

See : अविद्या, अज्ञानता

A Sanskrit English Dictionary

अ-ज्ञान  n.  n. non-cognizance

ROOTS:

अ ज्ञान

सत्त्व   ignorance, (in philosophy) spiritual ignorance (or a power which, consisting of the three गुणs , रजस्, and तमस्, and preventing the soul from realizing its identity with ब्रह्म, causes self to appear a distinct personality, and matter to appear a reality)
प्रकृति, माया, Illusion
अ-ज्ञान  mfn.  mfn. ignorant, unwise

ROOTS:

अ ज्ञान

The Practical Sanskrit-English Dictionary

अज्ञान [ajñāna] a.  a. [न. ब.] Ignorant, unwise.
-नम् [न. त.]   Ignorance, unconsciousness; especially, spirtual ignorance (अविद्या) which makes one consider his self as distinct from the Supreme spirit and the material world as a reality. According to the Vedāntins, अज्ञान is not merely a negative principle; (ज्ञानस्य अभावः), but a distinct positive principle; oft. identified with माया, प्रकृति &c. See अविद्या aiso In compounds अज्ञान may be translated by 'unawares,' 'inadvertently', 'unconsciously'; ˚आचरित, ˚उच्चारित &c.; ˚नतः,
-˚नेन, ˚नात्   unawares, inadvertently, unconsciously, unwillingly ˚तः स्वचरितं नृपतिः शशंस [R.9.77.] committed unintentionally or unconsciously.
-परीक्षा   See अज्ञातवस्तुशास्त्र.

Shabda-Sagara

अज्ञान  n.  ( -नं)
1. Ignorance.
2. Spiritual ignorance, worldly illusion or belief in external appearances.
 mfn.  ( -नः-ना-नं) Ignorant, unwise.
E. अ neg. and ज्ञान knowledge.

ROOTS:

अ ज्ञान