धिष्ण्येष्वेष्विति मद्‌रूपं शङ्खचक्रगदाम्बुजैः ।
युक्तं चतुर्भुजं शान्तं ध्यायन्नर्चेत् समाहितः ॥४६॥
निर्गुणाहूनि सगुण न्यून । म्हणे तो केवळ मूर्ख जाण ।
सगुण निर्गुण दोनी समान । न्यून पूर्ण असेना ॥५८॥
विघुरलें तें तूप होये । थिजलें त्यापरी गोड आहे ।
निर्गुणापरिस सगुणीं पाहें । अतिलवलाहें स्वानंदू ॥५९॥
निर्गुणाचा बोध कठिण । मनबुद्धिवाचे अगम्य जाण ।
शास्त्रांसी न कळे उणखूण । वेदीं मौन धरियेलें ॥१४६०॥
वारा उमाणावा वावें । आकाश आकळावें खेंवें ।
भावना भांबावली धांवे । काय करावें स्फुरेना ॥६१॥
तैशी सगुण मूर्ति नव्हे जाण । सुलभ आणि सुलक्षण ।
देखतां जाय भूकतहान । निवताहे मन सप्रेमें ॥६२॥
जो नित्यसिद्धु सच्चिदानंदू । प्रकृतिपरू परमानंदू ।
सगुण जाला जी गोविंदू । स्वानंदकंदू स्वलीळा ॥६३॥
साखरेची गोडी वाखाणिली । तिची नाबद तेचि भेली केली ।
गोडिये अधिक शोभा आली । तैशी मर्ति झाली साकार ॥६४॥
लावूनियां कसवटी । उत्तम सुवर्णाची खोटी ।
बांधल्या नववधूच्या कंठीं । तेणें ते गोमटी दिसे काय ॥६५॥
त्याचींच करूनियां भूषणें । अंगीं प्रत्यंगीं लेवितां लेणें ।
नववधू अत्यंत शोभली तेणें । निंबलोण उतरिती ॥६६॥
तैसें जें निर्गुण निर्विकार । त्याची सगुणमूर्ति सुकुमार ।
चिन्मात्रैक अतिसुंदर । मनोहर स्वलीला ॥६७॥
घवघवित घनसांवळा । मुकुट कुंडलें मेखळा ।
कंठीं कौस्तुभ वनमाळा । सोनसळा झळकत ॥६८॥
आधींच तो अतिसांवळा । वरी टिळक रेखिला पिंवळा ।
आरक्तप्रांत दोहीं डोळां । कमळदळां लाजवी ॥६९॥
चिन्मात्रींचें देखणेपण । त्या डोळ्यां आलें शरण ।
सैराट हिंडतां शिणला पवन । हरीचें घ्राण ठाकिलें ॥१४७०॥
जैशा ओंकारामाजीं श्रुती । तैशा मुखामाजीं दंतपंक्ती ।
चौकीचे चारी झळकती । सच्चिद्दीप्तीं सोलींव ॥७१॥
जेवीं जीव शिव भिन्नपणीं । तेवीं अध ऊर्ध्व अधर दोन्ही ।
हरिअंगीं मिनले मिळणीं । समानपणीं समत्वें ॥७२॥
देखोनियां कृष्णवदन । चंद्रमा कृष्णपक्षीं क्षीण ।
तो तंव पूर्णिमेसी पूर्ण । हा सदा संपूर्ण वदनेंदू ॥७३॥
दिवसा चंद्राची क्षीण प्रभा । वदनेंदूची नवलशोभा ।
लोपोनि चंद्रसूर्यप्रभा । स्वयें स्वयंभा प्रकाश ॥७४॥
तो आर्तचकोरा अमृतपान । मुमुक्षुचातका स्वानंदघन ।
सगुणपणें नारायण । भूषणां भूषण तो झाला ॥७५॥
चहूं खाणींच्या क्रिया विविधा । तैशा चहू भुजींच्या चारी आयुधां ।
सगुण देखोनि गोविंदा । वेद निजबोधा आयुधें झाले ॥७६॥
देवो न कळे श्रुतींसी । लाज आली होती वेदांसी ।
जगीं मिरवावया प्रतापासी । आयुधें हरीपासीं ते झाले ॥७७॥
सामवेद झाला शंख । यजुर्वेद चक्र देख ।
अथर्वण गदा तिख । कमळ साजुक ऋग्वेदू ॥७८॥
साकारपणें सच्चिदानंदा । शंख चक्र पद्म गदा ।
चहूं करीं चहूं वेदां । निववी सदा निजांगें ॥७९॥
जगीं मिरवावया उपनिषदें । झालीं बाहुभूषणें अंगदें ।
करीं कंकणें अतिशुद्धें । सोहं शब्दें रुणझुणती ॥१४८०॥
नख केश अंगुलिका । कराग्रीं जडित मुद्रिका ।
त्रिकोण षट्कोणि या देखा । उपासकां विधिपीठ ॥८१॥
अगम्य तेज हृदयींच्या पदका । गुणत्रिवळी उदरीं देखा ।
मध्यें कळसू नेटका । क्षुद्रघंटिका मेखळे ॥८२॥
कांतीव मरकतस्तंभ जाण । तैसे शोभताती दोन्ही चरण ।
ते केवळ अचेतन । हे सचेतन हरिअंगीं ॥८३॥
ध्वज वज्र अंकुश ऊर्ध्वरेखा । दोन्ही पायीं पद्में देखा ।
यवांकित सामुद्रिका । अतिनेटका पदबंधू ॥८४॥
आरक्त रंग चरणतळां । वरील घनसांवळी कळा ।
नभीं इंद्रधनुष्यमेळा । तैसी लीळा हरिचरणीं ॥८५॥
सगुण देखोनियां जगन्नायका । दशदिशांसी चरणीं आवांका ।
पावावया निजसुखा । दशांगुलिका होऊनि ठेल्या ॥८६॥
चंद्र कृष्णपक्षीं क्षीण । तेणें ठाकिले हरिचरण ।
नखीं चंद्र जडोनियां जाण । परम पावन तो झाला ॥८७॥
हें जाणोनि त्रिनयनें । चंद्रमा मस्तकीं धरणें ।
पायवणी माथां वाहणें । जग उद्धरणें तेणें जळें ॥८८॥
सगुण देवो देखोनि पाहीं । चारी मुक्ति लागल्या पायीं ।
यालागीं संत चरणांच्या ठायीं । तत्पर पाहीं सर्वदा ॥८९॥
सलोकता समीपता । दोहीं पायीं वांकी गर्जतां ।
अंदू झाली स्वरूपता । सायुज्यता तोडरू ॥१४९०॥
ज्या तोडराचा धाक पाहीं । अहंगर्वित असुर वाहती देहीं ।
सर्व सुख तें हरीच्या ठायीं । त्याच्या पायीं समाधी ॥९१॥
धैर्य वीर्य उदारकीर्ती । गुणगांभीर्य शौर्य ख्याती ।
यांसी कारण माझी सगुण मूर्ती । जाण निश्चितीं उद्धवा ॥९२॥
माझे ये मूर्तीचेनि दर्शनें । होत डोळ्यां पारणें ।
जन्ममरणांचें उठवी धरणें । खत फाडणें विषयांचे ॥९३॥
माझी मूर्ति देखिल्यापाठीं । न लगे योगयाग आटाटी ।
न लगे रिघावें । गिरिकपाटीं । नाना संकटीं न पडावें ॥९४॥
न लगे आसन ध्यान । न लगे समाधिसाधन ।
माझिये प्राप्तीसी कारण । माझी भक्ति जाण उद्धवा ॥९५॥
एकादश पूजाअधिष्ठान । तेथें माझें करोनि आव्हान ।
म्यां सांगीतलें मूर्तीचें ध्यान । सावधान करावें ॥९६॥
माझें अर्चन माझें ध्यान । माझें करावें कीर्तन ।
माझ्या नामाचे स्मरण । माझे गुण वर्णावे ॥९७॥
अहर्निशीं माझी कथा । अहर्निशीं माझी वार्ता ।
अहर्निशीं मातें ध्यातां । भक्ति तत्त्वतां ती नांव ॥९८॥
दीपकळिका हातीं चढे । तैं घरभरी प्रकाशू सांपडे ।
माझी मूर्ती जैं ध्यानी जडे । तैं चैतन्य आतुडे अवघेंचि ॥९९॥
या उपपत्ति उद्धवा देख । सगुण निर्गुण दोन्ही एक ।
जाण पां निश्चयो निष्टंक । सच्चिदानंदसुख समत्वें ॥१५००॥
जो कसू सुवर्णाचिये खोटीं । तोचि वाला एका कसवटीं ।
सगुणनिर्गुणपरिपाटीं । नाहीं तुटी चित्सुखा ॥१॥
तेवीं सगुण निर्गुण निःशेष । जाण निश्चयें दोन्ही एक ।
सगळें साखरेचें टेंक । ना नवटांक सम गोडी ॥२॥
हें अंतरंग माझें ध्यान । तेथें मन करोनि सावधान ।
अतिहर्षें मदर्चन । मद्‍भक्तीं जाण करावें ॥३॥
उद्धवा ऐसें म्हणसी मनीं । हे भक्ति पाविजे कैसेनि ।
हें साध्य होय जिंहीं साधनीं । तें तुजलागोनी सांगेन ॥४॥