संस्कृत सूची|संस्कृत साहित्य|व्याकरणः|अष्टाध्यायी|अध्याय ८| भाग ३ अध्याय ८ भाग १ भाग २ भाग ३ भाग ४ अध्याय ८ - भाग ३ महर्षि पाणिनी द्वारा रचित अष्टाध्यायी हा संस्कृत व्याकरणावरील एक अत्यंत प्राचीन ग्रंथ आहे, जो ई.पू. ५००व्या शतकात रचला गेला. Tags : ashtadhyayigrammerpaniniअष्टाध्यायीपाणिनीव्याकरण भाग ३ Translation - भाषांतर १ मतुवसोः रु सम्बुद्धौ छन्दसि ।२ अत्र अनुनासिकः पूर्वस्य तु वा ।३ आतः अटि नित्यं ।४ अनुनासिकात् परः अनुस्वारः ।५ समः सुटि ।६ पुमः खयि अम्परे ।७ नः छवि अप्रशान् ।८ उभयथा ऋक्षु ।९ दीर्घात् अटि समानपदे ।१० नृलपॄन् पे ।११ स्वतवान् पायौ ।१२ कान् आम्रेडिते ।१३ ढः ढे लोपः ।१४ रः रि ।१५ खरवसानयोर्विसर्जनीयः ।१६ रोः सुपि ।१७ भो भगो अघो अपूर्वस्य यः अशि ।१८ व्योर्लघुप्रयत्नतरः शाकटायनस्य ।१९ लोपः शाकल्यस्य ।२० ओतः गार्ग्यस्य ।२१ उञि च पदे ।२२ हलि सर्वेषां ।२३ मः अनुस्वारः ।२४ नश्च अपद अन्तस्य झलि ।२५ मः राजि समः क्वौ ।२६ हे मपरे वा ।२७ नपरे नः ।२८ ङ्- णोः कुक्- टुक् शरि ।२९ डः सि धुट् ।३० नश्च ।३१ शि तुक् ।३२ ङमः ह्रस्वात् अचि ङमुट् नित्यं ।३३ मयः उञः वः वा ।३४ विसर्जनीयस्य सः ।३५ शर्परे विसर्जनीयः ।३६ वा शरि ।३७ कुप्वोः क्ष्क्- क्ष्पौ च ।३८ सः अपदआदौ ।३९ इणः षः ।४० नमस्पुरसोर्गत्योः ।४१ इत् उत् उपधस्य च अप्रत्ययस्य ।४२ तिरसः अन्यतरस्यां ।४३ द्विस्त्रिस्चतुरिति कृत्वसर्थे ।४४ इसुसोः सामर्थ्ये ।४५ नित्यं संआसे अनुत्तरादथय ।४६ अतः कृकमिकंसकुम्भपात्रकुशाकर्णीषु अनव्ययस्य ।४७ अधः शिरसी पदे ।४८ कस्क आदिषु च ।४९ छन्दसि वा अप्र आम्रेडितयोः ।५० कःकरत्करतिकृधिकृतेषु अनदितेः ।५१ पञ्चम्याः परौ अध्यर्थे ।५२ पातौ च बहुलं ।५३ षष्थ्याः पतिपुत्रपृष्ठपारपदपयस्पोषेषु ।५४ इडायाः वा ।५५ अपद अन्तस्य मूर्धन्यः ।५६ सहेः साडः सः ।५७ इण्कोः ।५८ नुम्विसर्जनीयशर्व्यवाये अपि ।५९ आदेशप्रत्यययोः ।६० शासिवसिघसीणां च ।६१ स्तौति- ण्योरेव षणि अभ्यासात् ।६२ सः स्विदिस्वदिसहीणां च ।६३ प्राक् सितात् अट् व्यवाये अपि ।६४ स्था आदिषु अभ्यासेन च अभ्यासय ।६५ उपसर्गात् सुनोतिसुवतिस्यतिस्तौतिस्तोभतिस्थासेनयसेधसिचसञ्जस्वञ्जां ।६६ सदिरप्रतेः ।६७ स्तन्भेः ।६८ अवात् च आलम्बनआविदूर्ययओः ।६९ वेश्च स्वनः भोजने ।७० परिनिविभ्यह् सेवसितसयसिवुसहसुट्स्तुसञ्जां ।७१ सिवादीणां वा अट् व्यवाये अपि ।७२ अनुविपरिअभिनिभ्यः स्यन्दतेरप्राणिषु ।७३ वेः स्कन्देरनिष्ठायां ।७४ परेश्च ।७५ परिस्कन्दः प्राच्यभरतेषु ।७६ स्फुरतिस्फुलत्योर्निर्निविभ्यः ।७७ वेः स्कभ्नातेर्नित्यं ।७८ इणः षीध्वम्लुङ्लिटां धः अङ्गात् ।७९ विभाषा इटः ।८० संआसे अङ्गुलेः सङ्गः ।८१ भीरोः स्थानं ।८२ अग्नेः स्तुत्स्तोमसोंआः ।८३ ज्योतिः आयुसः स्तोमः ।८४ मातृपितृभ्यां स्वसुः ।८५ मातुर्पितुर्भ्यां अन्यारयाम् ।८६ अभि+निसः स्तनः शब्दांज्ञायां ।८७ उपसर्गप्रादुर्भ्यां अस्तिर्यचरः ।८८ सुविनिस्दुर्भ्यः सुपिसूतिसंआः ।८९ निनदीभ्यां स्नातेः कौशले ।९० सूत्रं प्रतिष्णातम् ।९१ कपिष्ठलः गोत्रे ।९२ प्रष्ठः अग्रगामिनि ।९३ वृक्ष आसनयोर्विष्टरः ।९४ छन्दःनाम्नि च ।९५ गवियुधिभ्यां स्थिरः ।९६ विकुशमिपरिभ्यः स्थलं ।९७ अम्बआम्बगोभूमिसव्यापद्वित्रिकुशेकुशङ्कुअङ्गुमञ्जिपुञ्जिपरमेबर्हिः दिवि अग्निभ्यः स्तः ।९८ सुषाम(न्)आदिषु च ।९९ एति संज्ञायां अगात् ।१०० नक्षत्रात् वा ।१०१ ह्रस्वात् तादौ तद्धिते ।१०२ निसः तपतौ अणासेवने ।१०३ युष्मद् तद् ततक्षुःषु अन्तःआदं ।१०४ यजुषि एकेषां ।१०५ स्तुतस्तोमयोश् छन्दसि ।१०६ पूर्वपदात् ।१०७ सुञः ।१०८ सनोतेरनः ।१०९ सहेः पृतना ऋताभ्यां च ।११० न रपरसृपिसृजिस्पृसिस्पृहिसवन आदीणां ।१११ सात्पद आद्योः ।११२ सिचः यङि ।११३ सेधतेर्गतौ ।११४ प्रतिस्तब्ध निस्तब्धौ च ।११५ सोढः ।११६ स्तन्भुशिवुसहां चङि ।११७ सुनोतेः स्यसनोः ।११८ सदिस्वञ्जोः परस्य लिटि ।११९ निवि अभिभ्यः अट् यावये वा छन्दसि । N/A References : N/A Last Updated : January 17, 2018 Comments | अभिप्राय Comments written here will be public after appropriate moderation. Like us on Facebook to send us a private message. TOP