संस्कृत सूची|संस्कृत साहित्य|व्याकरणः|अष्टाध्यायी|अध्याय ८| भाग २ अध्याय ८ भाग १ भाग २ भाग ३ भाग ४ अध्याय ८ - भाग २ महर्षि पाणिनी द्वारा रचित अष्टाध्यायी हा संस्कृत व्याकरणावरील एक अत्यंत प्राचीन ग्रंथ आहे, जो ई.पू. ५००व्या शतकात रचला गेला. Tags : ashtadhyayigrammerpaniniअष्टाध्यायीपाणिनीव्याकरण भाग २ Translation - भाषांतर १ पूर्वत्र असिद्धं ।२ नलोपः सुप्स्वरसंज्ञातुक् इधिषु कृति ।३ न मु ने ।४ उदात्तस्वरितयोर्यणः स्वरितः अनुदात्तस्य ।५ एक आदेशः उदात्तेन उदात्तः ।६ स्वरितः वा अनुदात्ते पद आदौ ।७ नलोपः प्रातिपदिक अन्तस्य ।८ न ङिसम्बुद्ध्योः ।९ आत् पधायाश्च मतोर्वः अयव आदिभ्यः ।१० झयः ।११ संज्ञायां ।१२ आसन्दीवत् अष्ठीवत्चक्रीवत्कक्षीवत् रुमण्वत् चर्मण्वती ।१३ उदन्वान् उदधौ च ।१४ राजन्वान् सौराज्ये ।१५ छन्दसि इरः ।१६ अनः नुट् ।१७ णात् घस्य ।१८ कृपः रः लः ।१९ उपसर्गस्य अयतौ ।२० ग्रः यङि ।२१ अचि विभाषा ।२२ परेश्च घ अङ्कयोः ।२३ संयोग अन्तस्य लोपः ।२४ रआत् सस्य ।२५ धि च ।२६ झलः झलि ।२७ ह्रस्वाद् अङ्गात् ।२८ इटः ईटि ।२९ स्कोः संयोग आद्योः अन्ते च ।३० चोः कुः ।३१ हः ढः ।३२ दादेर्धातोर्घः ।३३ वा द्रुहमुहष्णुहष्णिहां ।३४ नहः धः ।३५ आहः थः ।३६ व्रश्चभ्रस्जसृजमृजयजराजभ्राज छशां षः ।३७ एक अचः बशः भष्झषन्तस्य स्ध्वोः ।३८ दधः तथोश्च ।३९ झलां जशः अन्ते ।४० झषः तथोर्धः अधः ।४१ षढोः कः सि ।४२ रदाभ्यं निष्ठातः नः पूर्वस्य तु दः ।४३ संयोग आदेरातः धातोर्यण्वतः ।४४ लू आदिभ्यः ।४५ ओत् इतश्च ।४६ क्षियः दीर्घात् ।४७ श्यः अस्पर्शे ।४८ अञ्चः अनपादाने ।४९ दिवः अव्जिगीषायां ।५० निर्वा- णः अवाते ।५१ शुषः कः ।५२ पचः वः ।५३ क्षायः मः ।५४ प्रस्त्यः अन्यतरस्यां ।५५ अनुपसर्गात् फुल्लक्षीबकृशौल्लाघाः ।५६ नुदविद उन्दत्राघ्राह्रीभ्यः अन्यारयां ।५७ न ध्याख्यापॄमूर्छिमदां ।५८ वित्तः भोगप्रत्यययोः ।५९ भित्तं शकलं ।६० ऋ- णं आधमर्ण्ये ।६१ नसत्तनिषत्त अनुत्तप्रतूर्तसूर्तगूर्तानि छन्दसि ।६२ क्विन्प्रत्ययस्य कुः ।६३ नशेर्वा ।६४ मः नः धातोः ।६५ म्वोश्च ।६६ ससजुषोः रुः ।६७ अवयाः श्वेतवाः उरो- डाश्च ।६८ अहन् ।६९ रः असुपि ।७० अम्नः ऊधसव सित्य् उभयथा छन्दसि ।७१ भुवः च महाव्याहृतेः ।७२ वसुस्रंसुध्वंसु अनडुहां दः ।७३ तिपि अनस्तेः ।७४ सिपि धातोर्रुः वा ।७५ दः च ।७६ र्वोः उपधायाः दीर्घः इकः ।७७ हलि च ।७८ उपधायां च ।७९ न भकुर्छुरां ।८० अदसः असेर्दात् उ दः मः ।८१ एतः ईत् बहुवचने ।८२ वाक्यस्य टेः प्लुतः उदात्तः ।८३ प्रत्यभिवादे अशूद्रे ।८४ दूरात् हूते च ।८५ हैहेप्रयोगे हैहयोः ।८६ गुरोरनृतः अनन्त्य्यस्य अपि एकैकय प्राचां ।८७ ओं अभ्यादाने ।८८ ये यज्- ञकर्मणि ।८९ प्रणवष्टेः ।९० याज्या अन्तः ।९१ ब्रूहिप्रेस्यश्रौषट्वौषटावहानां आदेः ।९२ अग्णीध् प्रेषणे परस्य च ।९३ विभाषा पृष्- टप्रतिवचने हेः ।९४ निगृह्य अनुयोगे च ।९५ आम्रेडितं भर्त्सने ।९६ अङ्गयुक्तं तिङ् आकाङ्क्षं ।९७ विचार्यंआणाणां ।९८ पूर्वं तु भाषायां ।९९ प्रतिश्रवणे च ।१०० अनुदात्तं प्रश्न अन्त अभिपूजितयोः ।१०१ चिद् इति च उपमा अर्थे प्रयुज्यंआने ।१०२ उपरिस्विद् आसी३त् इति च ।१०३ स्वरितं आम्रेडिते असूया सम्मतिकोपकुत्सनेषु ।१०४ क्षिया आशिस्प्रैषेषु तिङ् आकाङ्क्षं ।१०५ अनन्त्यस्य अपि प्रश्न आख्यानयोः ।१०६ प्लुतौ ऐचः इत् उतौ ।१०७ एचः अप्रगृह्यस्य अदूरात् ऊते पूर्वस्य अर्धस्य आत् उत्तरस्य इत् उतौ ।१०८ तयोर्य्वौ अचि संहितायां । N/A References : N/A Last Updated : January 17, 2018 Comments | अभिप्राय Comments written here will be public after appropriate moderation. Like us on Facebook to send us a private message. TOP