Dictionaries | References
ह

हृद् ‍

   { हृद्, hṛd }
Script: Devanagari
See also:  हृत् ‍

हृद् ‍     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
hṛt or hṛd n S The heart or the mind; the faculty or the seat of feeling and thought. In comp. as हृद्रोग. 2 In anatomy. The heart.

हृद् ‍     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
n   The heart or the mind.

हृद् ‍     

महाराष्ट्र शब्दकोश | Marathi  Marathi
 न. १ हृदय ; मन ; अंतःकरण . २ काळीज ; छाती . [ सं . ]
०कंप  पु. छातीचें , काळजाचें धडधडणें .
०कमल   पिंड - उ . हृदय .
०कोश  पु. १ हृदयावरचें आवरण . २ हृदय व त्याचे आवरण , एकत्रपणें .
०ताप   संताप - पु . हृदयाचें दुखणें ; दुःख , त्रास , पश्चाताप इ० ची मनास लागलेली टोंचणी . हृदाकाश - पु . हृदय ; अंतःकरण . हृदाकाशीं मीपण स्फुरे जिवाशीं । हृदावर्त हृदावळ हृदावळी - हरदावळ - ळी पहा . हृदिस्पृश - वि . हृदयांतलें ; आवडतें ; प्रिय . हृद्गत - न . १ मनांतील हेतु , अर्थ , अभिप्राय . - वि . मनांत , अंतःकरणांत असलेलें , ठसलेलें . २ आवडतें ; प्रिय . ३ अंतःकरणावर खोदलें गेलेलें . हृद्य - वि . १ मना संबंधी . २ हृदयंगम ; सुंदर . ३ मनापासूनचे ; खरं ; कळकळीचें . ४ प्रिय ; आवडतें . हृद्रोग - पु . १ छातीचा रोग . २ ( ल . ) अत्यंत काळजी ; दुःख ; चिंता . हृद्रर्त - वि . छातींतील ( दुःख , रोग , शूल ) हृद्विकार - पु . १ छातीचा बिघाड ; छातीचा रोग . २ अंतःकरणाची कोणतीहि भावना , विकार , वासना . हृद्विकास - पु . अंतःकरण मोठें , उदार , कृपाशील , आनंदित असणें . हृद्विलास - पु . अंतःकरणाचा आनंद . हृत्संताप - पु . मनाचें अस्वास्थ्य ; राग ; खेद ; औदासिन्य इ० . हृन्मंदिर - न . हृदयमंदिर .

हृद् ‍     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
हृद्  n. n. (optionally substituted for हृदय in the weak cases i.e. in all except the first five inflexions; thought to be connected with श्रद्q.v.) the heart (as the seat of feelings and emotions), soul, mind (as seat of thought and intellectual operations; हृद्य् अवेदिन्, ‘having no capacity of knowledge in the heart or mind’, said of animals), breast, chest, stomach, interior (also in older language, ‘interior of the body’), [RV.] ; &c.
हृद्   [cf.Gk.καρδία, κραδίη; Lat.cor (cordis); Germ.Herz; Eng.heart.]

हृद् ‍     

The Practical Sanskrit-English Dictionary | Sanskrit  English
हृद् [hṛd]  n. n. (This word has no forms for the first five inflections, and is optionally substituted for हृदय after acc. dual)
The mind, heart; त्यक्तं गृहाद्यपि मया भवताप- शान्त्यै नासीदसौ हृतहृदो मम मायया ते Bhagavaccharaṇa [S.15.]
The chest, bosom, breast; इमां हृदि व्यायतपातमक्षिणोत् [Ku.5.54.]
The soul.
The interior or essence of anything. -Comp.
-आमयः   sickness of heart.-आवर्तः a lock or curl of hair on a horse's chest.
-उत्क्लेदः, -उत्क्लेशः   nausea.
-कम्पः   tremor of the heart, palpitation.
-ग a.  a. reaching up to the breast (as water, आचमनजल); हृद्गाभिः पूयते विप्रः कण्ठगाभिस्तु भूमिपः [Ms.2.62.] त a.
seated in the mind, conceived, designed.
cherished. (-तम्) design, meaning, intent.
-ग्रन्थः   a heart-sore.
-ग्रहः   spasm of the heart.
-देशः   the region of the heart.
-द्योतन a.  a. breaking the heart.
-द्रवः   too quick pulsation.
-पिण्डः, -ण्डम्   the heart.
रोगः a heart-disease, heartburn.
sorrow, grief, anguish.
love.
the sign Aquarius of the zodiac.
लासः (हृल्लासः) hiccough.
disquietude, grief.
लेखः (हृल्लेखः) knowledge, reasoning; कीर्त्यर्थमल्पहृल्लेखाः पटवः कृत्स्ननिर्णयाः [Mb.12.262.27.]
heart-ache.
-लेखा (हृल्लेखा)   grief, anxiety; यदा व्यपेतहृल्लेखं मनो भवति तस्य वै [Mb.12.294.31.]
-वण्टकः   the stomach.
शयः the god of love; अहोरूपमहो धाम अहो अस्या नवं वयः । इति ते तामभिद्रुत्य पप्रच्छुर्जातहृच्छयाः ॥ [Bhāg.8.9.2.]
love; हृच्छयेनाभिभू- तात्मा भीमसेनमकामयत् [Mb.3.12.95.]
soul, conscience (अन्तर्यामी); नूनं तयोरनुमते हृदि हृच्छयचोदितः [Mb.12.334.13.] -शूलम् an acute pain in the chest.
-शोकः   heartburn or anguish.
-सारः   courage; अद्राक्षमहमेतत्ते हृत्सारं महदद्भुतम् [Bhāg.7.3.18.]
-स्तम्भः   paralysis of the heart.
-स्फोटः   breaking of the heart.

हृद् ‍     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
हृद्  n.  (-हृत् or हृद्) The heart, the mind, the faculty or seat of thought and feeling.
E. हृ to take, aff. क्विप्, and तुक् added; This word has no forms for the first five cases; according to some it is not a separate word but an optional substitute for हृदय .
ROOTS:
हृ क्विप् तुक् हृदय .

Related Words

हृद् ‍   heart block   coronary obstruction   हृच्   हृज्   हृन्   हृल्   cardiotonic   cardioversion   हृदयामय   हृद्योत   हृद्योतन   cardiac output   हृत्स्व्   हार्द्   coronary artery   हृदि   दुर्हृद्   ग्रहाय   हार्द्द   हृद   हृदंसनि   हृद्देश   हृद्वण्टक   जठरगद   मधुसुहृद्   heart failure   हृदावर्त्त   अनङ्गासुहृद्   मेघसुहृद्   electrocardiogram   हृल्लास   cardiac   हृल्लेख   दौर्हृद   निर्ह्राद   हृद्रोग   सुहृद्   हृद्गत   सौहार्द   हृद्य   heart   हृत् ‍   हृदय   mind   pars   मनस्   હિલાલ્ શુક્લ પક્ષની શરુના ત્રણ-ચાર દિવસનો મુખ્યત   ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ନୂଆ ବା   વાહિની લોકોનો એ સમૂહ જેની પાસે પ્રભાવી કાર્યો કરવાની શક્તિ કે   સર્જરી એ શાસ્ત્ર જેમાં શરીરના   ન્યાસલેખ તે પાત્ર કે કાગળ જેમાં કોઇ વસ્તુને   બખૂબી સારી રીતે:"તેણે પોતાની જવાબદારી   ਆੜਤੀ ਅਪੂਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ   బొప్పాయిచెట్టు. అది ఒక   लोरसोर जायै जाय फेंजानाय नङा एबा जाय गंग्लायथाव नङा:"सिकन्दरनि खाथियाव पोरसा गोरा जायो   आनाव सोरनिबा बिजिरनायाव बिनि बिमानि फिसाजो एबा मादै   भाजप भाजपाची मजुरी:"पसरकार रोटयांची भाजणी म्हूण धा रुपया मागता   नागरिकता कुनै स्थान   ३।। कोटी   foreign exchange   foreign exchange assets   foreign exchange ban   foreign exchange broker   foreign exchange business   foreign exchange control   foreign exchange crisis   foreign exchange dealer's association of india   foreign exchange liabilities   foreign exchange loans   foreign exchange market   foreign exchange rate   foreign exchange regulations   foreign exchange reserve   foreign exchange reserves   foreign exchange risk   foreign exchange transactions   foreign goods   foreign government   foreign henna   foreign importer   foreign income   foreign incorporated bank   foreign instrument   foreign investment   foreign judgment   foreign jurisdiction   foreign law   foreign loan   foreign mail   foreign market   foreign matter   foreign minister   foreign mission   foreign nationals of indian origin   foreignness   foreign object   foreign office   foreign owned brokerage   foreign parties   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP