Dictionaries | References

लीला

   { līlā }
Script: Devanagari
See also:  लिळा , लीळा

लीला     

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi
noun  केवल मनोरंजन के लिए किया जानेवाला काम   Ex. माँ यशोदा बाल कृष्ण की लीला देखकर बहुत प्रसन्न होती थीं ।
HYPONYMY:
रास चीरहरण
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
asmলীলা
benলীলা
gujલીલા
kokलिला
marलीला
mniꯀꯨꯝꯍꯩ
panਲੀਲਾ
tamகுறும்பு
telలీల.
urdکھیل , عیش و نشاط , لیلا
noun  अवतारों या देवताओं के चरित्र का अभिनय   Ex. रामनवमी के अवसर पर गाँव में राम की लीला का आयोजन किया गया है ।
HYPONYMY:
रामलीला रासलीला
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
kanಲೀಲೆ
kasلیٖلا
kokरणमालें
malഅവതരണം
tamலீலை
telనాటకం
urdلیلا
noun  एक मात्रिक छंद   Ex. लीला के प्रत्येक चरण में बारह मात्राएँ होती हैं ।
ONTOLOGY:
गुणधर्म (property)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
urdلِیلا
noun  एक वर्णवृत्त   Ex. लीला के प्रत्येक चरण में क्रम से भगण, नगण और एक गुरु होता है ।
ONTOLOGY:
गुणधर्म (property)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
noun  एक मात्रिक छंद जिसमें चौबीस मात्राएँ होती है   Ex. लीला में सात, सात, सात एवं तीन के विराम से चौबीस मात्राएँ होती हैं ।
ONTOLOGY:
गुणधर्म (property)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
sanलीला

लीला     

लीला n.  पद्मराज की पत्नी, जिसने अपने पति की मृत्यु के पश्चात् सरस्वती की कृपा से उसे पुन:प्राप्त किया [यो. वा. ३.१५-४९]

लीला     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
As it were in play; easily. See अवलीळा.
An incarnation of Vishn̤u. Hence लीला- धारण Assumption of an incarnation, and लीला- धारी Assumer of &c.

लीला     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
 f  Play or pastime, sport.

लीला     

ना.  क्रीडा , खेळ , सहज घडणारी गोष्ट , स्वाभाविक कृती .

लीला     

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi
noun  केवळ मनोरंजनासाठी केलेली गोष्ट   Ex. भागवतात कृष्णाच्या बालपणीच्या लीला वर्णिलेल्या आहेत
HYPONYMY:
रासलीला
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
क्रीडा
Wordnet:
asmলীলা
benলীলা
gujલીલા
hinलीला
kokलिला
mniꯀꯨꯝꯍꯩ
panਲੀਲਾ
tamகுறும்பு
telలీల.
urdکھیل , عیش و نشاط , لیلا

लीला     

 स्त्री. 
क्रीडा ; खेळ ; कौतुक ; मौज ; गुण . बुझावी हरी तेचि लीळा वदावी । - वामन , भामाविलास ( नवनीत पृ . ९८ ).
सहज घडणारी क्रिया ; स्वाभाविक गोष्ट - कृति . जयांचेनि लीलेमाजी नीति । जियाली दिसे । - ज्ञा ९ . १९२ .
( लीलावतार याचा संक्षेप ) विष्णूचा अवतार . - क्रिवि . ( काव्य ) सहज ; स्वाभाविकपणे ; खेळांतल्याप्रमाणे . लीलाकमल घेतां हाती । कृष्णचरण आठवती । - एरुस्व ५ . ६६ . [ सं . लीला ] लीलाधारी - पु . अवतार घेणारा .
०चरित्र  न. सहज केलेला चमत्कार . रविकुळी अवतरला श्रीधर । कैसे केले लीला - चरित्र । - रावि १ . १०३ .
०मुद्रा  स्त्री. खेळकर किंवा आनंदी चेहरा ( अर्जदाराच्या केविलवाण्या किंवा आशाळू चेहेर्‍याला उद्देशून कुत्सितपणे उपयोगांत आणण्याखेरीज इतर विशेष उपयोग नाही ).
०विग्रह  पु. लीलेने धारण केलेले शरीर ; भक्तांच्या इच्छा पुरविण्याकरितां देवाने धारण केलेला देह .
०विग्रही  पु. लीलेने देह धारण करणारा ; मौजेने देहधारी झालेला . तोचि जाहला जी साकार । लीलाविग्रही श्रीकृष्ण । - एरुस्व १ . २० . लीलांजन न . नीरांजन . [ लीला + अंजन ] लीलाधारण न . लीलावतार पु . लीलेने धारण केलेला अवतार ; विष्णूने केवळ लीला म्हणून घेतलेला अवतार [ लीला + अवतार ]

लीला     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
लीला  f. f. (derivation doubtful) play, sport, diversion, amusement, pastime, [MBh.] ; [Kāv.] &c.
mere sport or play, child's play, ease or facility in doing anything, ib.
लीलया  n. mere appearance, semblance, pretence, disguise, sham, [Kāv.] ; [Kathās.] ; [Pur.] (ibc. sportively, easily, in sport, as a mere joke ; also = ind. for mere diversion, feignedly)
grace, charm, beauty, elegance, loveliness, [Kālid.] ; [Kathās.] ; [Rājat.]
(in rhet.) a maiden's playful imitation of her lover, [Daśar.] ; [Sāh.] ; [Pratāp.]
a kind of metre (4 times ¯ ˘ ˘ ¯ ˘ ˘ ¯ ˘ ˘ ¯ ˘ ˘ ¯ ˘ ˘ ¯), [Col.]
N. of a योगिनी, [HPariś.]

लीला     

लीला [līlā]   [ली-क्विप् लियं लाति ला-क वा [Tv.] ]
Play, sport, pastime, diversion, pleasure, amusement; क्लमं ययौ कन्दुक- लीलयापि या [Ku.5.19;] oft. used as the first member of comp.; लीलाकमलम्, लीलाशुकः &c.
Amorous pastime, wanton, amorous or playful sport; उत्सृष्टलीलागतिः [R.7.] 7;4.22;5.7; क्षुभ्यन्ति प्रसभमहो विनापि हेतोर्लीलाभिः किमु सति कारणे रमण्यः [Śi.8.24;] [Me.37;] (लीला in this sense is thus explained by उज्जवलमणि: अप्राप्तवल्लभसमागमनायिकायाः सख्याः पुरोऽत्र निजचित्तविनोदबुद्ध्या । आलापवेशगतिहास्यविलोकनाद्यैः प्राणेश्वरानुकृतिमाफलयन्ति लीलाम् ॥).
Ease, facility, mere sport, child's play; लीलया जघान 'killed with ease'.
Appearance, semblance, air, mien; यः संयति प्राप्तपिनाकि- लीलः [R.6.72] 'appearing like Pinākin'.
Beauty, charm, grace; मुहुरवलोकितमण्डनलीला [Gīt.6;] [R.6.1;16] 71.
Pretence, disguise, dissimulation, sham; as, लीलामनुष्यः, लीलानटः &c.
Frivolity, disrespect; दातव्य- मन्नं विधिवत् सत्कृत्य न तु लीलया [Rām.1.13.14.]
Action.-Comp.
-अ(आ)गारः -रम्, -गृहम्, -वेश्मन्  n. n. a pleasure-house; लीलागारेष्वरमत पुनर्नन्दनाभ्यन्तरेषु [R.8.95.] -अङ्ग a. having graceful limbs; वयोपपन्नं लीलाङ्गं सर्वरत्न- समन्वितम् [Mb.13.79.22.]
-अञ्चित a.  a. sportively handsome.
-अब्जम्, -अम्बुजम्, -अरविन्दम्, -कमलम्, -तामरसम्, -पद्मम्   &c. 'toy-lotus', a lotus-flower held in the hand as a plaything; लीलारविन्दं भ्रमयाञ्चकार [R.6.] 13; हस्ते लीलाकमलमलके बालकुन्दानुविद्धम् [Me.67;] [Ku.6.84.] -अवतारः the descent (of Viṣṇu) on the earth for amusement.
-आभरणम्   an ornament worn for mere pleasure (of no value).
उद्यानम् a pleasure-garden.
the garden of gods, Indra's paradise.
-कलहः   'sportive quarrel', a sham or feigned quarrel; cf. प्रणयकलह.
-चतुर a.  a. sportively charming; तां वीक्ष्य लीला- चतुरामनङ्गः स्वचापसौन्दर्यमदं मुमोच [Ku.1.47.]
-तनुः   a form assumed for mere sport.
-दग्ध a.  a. burnt without effort.
-नटनम्, -नृत्यम्   a sportive dance.
-मनुष्यः   a sham man, a man in disguise.
-मात्रम्   mere sport or play, child's play, absence of the least effort. -रतिःf. diversion, sport.
-वज्रम्   an instrument like Indra's thunderbolt.
-वापी   a pleasure-tank.
-शुकः   a parrot kept for pleasure.
-साध्य a.  a. to be effected with ease, easy of accomplishment.

लीला     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
लीला  f.  (-ला)
1. A branch of feminine action, proceeding from love; or the imitation of a lover's manner, speech, gait, &c. by his mis- tress, to pass the time in his absence.
2. Play, sport, pastime in general.
3. Amorous or wanton sport.
4. Fecility in doing anything. 5. Mien, manner.
6. Grace, charm.
7. Pretence, disguise, sham.
8. A species of the Dandaka metre.
E. ली to embrace, क्विप् aff., and ला to get or give, affs. and टाप् .
ROOTS:
ली क्विप् ला टाप् .

लीला     

noun  चतुर्विंशत्या मात्राभिः युक्तः मात्रिकः छन्दोविशेषः।   Ex. लीलायां सप्तमे सप्तमे सप्तमे तथा तृतीये स्थाने विरामेण आहत्य चतुर्विंशतिः मात्राः भवन्ति।
ONTOLOGY:
गुणधर्म (property)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
noun  वर्णवृत्तविशेषः।   Ex. लीलायां प्रत्येकस्मिन् चरणे क्रमेण भगणः नगणः गुरुश्च भवति।
ONTOLOGY:
गुणधर्म (property)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
noun  मात्रिकः छन्दोविशेषः।   Ex. लीलायाः प्रत्येकस्मिन् चरणे द्वादश मात्राः सन्ति।
ONTOLOGY:
गुणधर्म (property)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
urdلِیلا
noun  येन विनोदनं भवति।   Ex. बालकृष्णस्य लीलां दृष्ट्वा यशोदा नन्दति स्म।
HYPONYMY:
रासलीला
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
asmলীলা
benলীলা
gujલીલા
hinलीला
kokलिला
marलीला
mniꯀꯨꯝꯍꯩ
panਲੀਲਾ
tamகுறும்பு
telలీల.
urdکھیل , عیش و نشاط , لیلا
noun  सुखेन यत् कर्तुम् शक्यते।   Ex. श्रीकृष्णेन गोवर्धनपर्वतः लीलया उत्थापितः।
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
अलायासः निरायासः सुकरः सुसाध्यः अकष्टः सुखसाध्यः सुगमः अकठिनः अविषमः सुलभः निःशल्योर्थः अक्लेशः सुकरम् अयत्नतः सौकर्येण दुःखं विना क्लेषं विना सुसहः हेलया
Wordnet:
asmসহজ কাম
bdगोरलै खामानि
benসহজ কাজ
gujસહેલું કામ
hinखेल
kanಸುಲಭ ಕೆಲಸ
kasسَہل کٲم
kokसोंपें काम
malഎളുപ്പമായ കാര്യം
marखेळ
mniꯑꯔꯥꯏꯕ꯭ꯊꯕꯛ
oriସହଜ କାର୍ଯ୍ୟ
panਸੋਖਾ ਕੰਮ
tamஎளிதான செயல்
telసామాన్యమైన పని
urdآسان کام , سہل کام , شغل سہل , کھیل
noun  देवतानां चरित्रस्य नाट्यरुपेण कृतः अभिनयः।   Ex. रामनवम्याः दिने ग्रामे रामस्य लीला आयोजिता।
HYPONYMY:
रामलीला
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
kanಲೀಲೆ
kasلیٖلا
kokरणमालें
malഅവതരണം
tamலீலை
telనాటకం
urdلیلا
See : केली, क्रीडा

Related Words

लीला   सहज जिची लीला, तीस कशास पाहिजे भांग टिळा   لِیلا   जिची सहज लीला, तिला कशाला पाहिजे भांगटिळा!   अशी काय प्रभुची लीला, की मांजर काळी डोळा पिवळाः   ईश्र्वरी लीला   ईश्र्वरी लीला अगाध   बाई (य) लीला तूप, आईला धूप   बाळाच्या लीला बाळांसच आनंदवितात   मूर्खाची लीला, अगम्य आहे देवाला   राम-लीला   रास लीला   लिला   لیٖلا   লীলা   ଲୀଳା   ਲੀਲਾ   લીલા   குறும்பு   లీల   ലീല   ಲೀಲೆ   गोरलै खामानि   सोंपें काम   سَہل کٲم   எளிதான செயல்   എളുപ്പമായ കാര്യം   ସହଜ କାର୍ଯ୍ୟ   সহজ কাজ   সহজ কাম   ਸੋਖਾ ਕੰਮ   સહેલું કામ   సామాన్యమైన పని   ಸುಲಭ ಕೆಲಸ   खेळ   devilment   devilry   deviltry   mischief   mischief-making   mischievousness   rascality   roguery   roguishness   breeze   duck soup   piece of cake   child's play   cinch   walkover   shenanigan   pushover   picnic   खेल   snap   अकठिनः   अकष्टः   अक्लेशः   सुकरम्   सुखसाध्यः   सुगमः   हेलया   सुसहः   सुसाध्यः   सौकर्येण   अविषमः   अलायासः   दुःखं विना   निःशल्योर्थः   निरायासः   क्लेषं विना   courtship behaviour   सुकरः   देवाची करणी देवास ठाऊक   buxomness   लीलाद्रि   golf   wantonness   सुलभः   खुदाकी बात खुदाही जाने   खेळीया   ईश्र्वर करणी अगाध आहे   बिल्वमङ्गल   विवादकौमुदी   freakish   flirtation   ईश्र्वराच्या करणी आणि नारळांत पाणी   मल्लुक्याचें   पालणें   pastime   उंदराचा जीव जातो मांजराचा खेळ होतो   देवाची करणी, राक्षस मारिले माकडांनी   लालित्यम्   लीलोद्यान   संखिया   ईश्र्वराची करणी, नारळांत पाणी   अवलीला   नारळांत पाणी, ही देवाची करणी   विक्रीडित   freak   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP