वलय

{ valayḥ }

हिन्दी (hindi) WN

See : छल्ला, कंकड़

A dictionary, Marathi and English

2 A vertebre of the back-bone.

Aryabhushan School Dictionary

n   A ring or circle (of metal, &c). A vertebra of the back-bone.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

ना.  कडे , कंकण , बांगडी ;
ना.  तेजोवलय , वर्तुळ .

मराठी (Marathi) WN

See : कंकण

महाराष्ट्र शब्दकोश

 न. 
कंकण ; कडे ; बांगडी .
वर्तुलाकार .
( प्राणि . ) पृष्ठवंशाचा मणि - मणका . - प्राणिमो ९७ [ सं . ]
०बाहु  पु. ( प्राणि . ) पृष्ठवलयार्धा ( टर्गम ) च्या दोन्ही बाजूंवर अधोगामी व कंटकांत शेवट पावणार्‍या दोन भागांपैकी प्रत्येक . - ज्ञाको ( क ) १९० . ( इं . ) प्लुरॉन .
०रोग  पु. घटसर्प . वलयांकित , वलयित वि . भोंवताली वर्तुल असलेले ; वेढलेले ; वेष्टिलेले . उदा० समुद्रवलयांकित पृथ्वी . मी वलयांकित चक्रवर्ती । - एभा २६ . १३६ . [ वलय + अंकित ] वलयांकित संघ पु . ( प्राणि . ) जमीनीवर सरपटणार्‍या प्राण्यांचा एक विशिष्ट संघ .

A Sanskrit English Dictionary

वलय  f.  mn. ( ifc. f( आ).) a bracelet, armlet, ring (worn by men and women on the wrist), [MBh.]; [Kāv.] &c. (also applied to waves as compared to bracelets)
a zone, girdle (of a married woman), [MW.]
a line (of bees), [Śiś.]
a circle, circumference, round enclosure ( ifc. often = ‘encircled by’), [Gol.]; [Kāv.]; [Kathās.]
वलय  m.  m. a sore throat, inflammation of the larynx, [Suśr.]
a kind of circular military array, [Kām.]
a branch, [MW.]
pl. N. of a people, [AV.Pariś.]
वलय  n.  n. N. of certain round bones, [Bhpr.]
multitude, swarm, [Kād.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

वलयः [valayḥ] यम् [yam]   यम् [वल्-अयन् [Uṇ.4.19] ]
A bracelet, armlet; विहितविशदबिसकिसलयवलया जीवति परमिह तव रति- कलया [Gīt.6;] [Bk.3.22;] [Me.2,62;] [R.13.21,43.]
A ring, coil; क्रोडाकृष्टव्रततिवलयासङ्गसंजातपाशः [Ś.1.32;7.11.]
The zone or girdle of a married woman.
A circle; circumference (oft. at the end of comp.); भ्रान्त- भूवलयः Dk.; वेलावप्रवलयाम् (उर्वीम्) [R.1.3;] दिग्वलय [Śi. 9.8.]
An enclosure, a bower; as in लतावलयमण्डप.
यः A fence, hedge.
A branch.
A sore throat.
A kind of circular military array.
यम् N. of certain round bones.
Multitude, swarm. (वलयीकृ 'to form into a bracelet;' करेण शंभोर्वलयीकृताहिना सहिष्यते तत् प्रथमावलम्बनम् [Ku.5.66;] वलयीभू 'to serve as a bracelet or girdle').

Shabda-Sagara

वलय  mn.  ( -यः-यं)
1. A bracelet, an armlet.
2. The zone of a married woman.
3. Circle, circumference, boundary.
 m.  ( -यः)
1. Sore- throat, inflammation of the larynx, &c.
2. A boundary, an inclo- sure, a fence.
E. वल् to surround, अयन् Unādi aff.

ROOTS:

वल् अयन्