गाव

बर'/बड़ो (Bodo) WN

verb  बबेबा बेरफुग्रा मुवा बायदिफोरखौ बेरफ्रुहोनाय   Ex. दिवालिनि दिनाव फरखा गावनाय जायो

HYPERNYMY:

माव

ONTOLOGY:

गतिसूचक (Motion) ➜ कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

बेरफ्रु हो बेरहो

Wordnet:

asm ফুটোৱা

ben ফাটানো

guj ફોડવું

kan ಸಿಡಿಸು

kas پھاٹراوُن

mal പൊട്ടിക്കുക

mar उडवणे

mni ꯕꯝꯕꯨꯂꯥ꯭ꯊꯥꯕ

nep पडकाउनु

ori ଫୁଟାଇବା

tel కాల్చు

urd پھوڑنا , چھوڑنا

verb  गाइखेरा ओरैबायदि गाज्रि जानाय जायनि थाखाय बेनि गुबै बाहागोआ जुदा आरो दै बाहागोआ जुदा जायो   Ex. गोलोम बोथोराव गाइखेरा बांसिनै गावो

HYPERNYMY:

सोलायनाय फै

ONTOLOGY:

विनाशसूचक (Destruction) ➜ कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

Wordnet:

kok फुटप

mal പിരിയുക

mar नासणे

nep फाट्नु

ori ଛିଡ଼ିବା

san अम्लीभू

verb  माखासे बाहागोफोराव गुबुन-गुबुन जानाय   Ex. उदांस्रिनि उनाव भारता मोननै बाहागोयाव गावो

HYPERNYMY:

दं

ONTOLOGY:

कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

बोखाव बाहागो खालाम

Wordnet:

asm বিভক্ত হোৱা

ben বিভক্ত করা

guj વહેંચાવું

kan ಭಾಗಮಾಡು

kok विभागप

mal വിഭജിക്കുക

nep बाँडनु

ori ବାଣ୍ଟିହେବା

pan ਵੰਡਣਾ

san पृथक्कृ

tel విభజింపబడు

urd تقسیم ہونا , منقسم ہونا , ٹکڑا ہونا , ٹکرے ٹکرےہونا

verb  सिलाय बायदिफोरनिफ्राय गुलि एंगारनाय   Ex. पुलिसा होंगो दोंगोखौ सेरखाय बेरखाय खालामनो थाखाय ओरैनो अख्रां सायाव गुलि गावगारहदों

HYPERNYMY:

सलाय

ONTOLOGY:

() ➜ कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

गुलि हगार

Wordnet:

asm গুলী মৰা

ben দাগা

kas لایُن

mal നിറയൊഴിക്കുക

mni ꯀꯥꯞꯈꯠꯄ

urd داغنا , فائرکرنا , گولی چلانا

verb  बोरलानि दिरुं बोनानै हगारनाय जायजों सोदोब सोमजियो   Ex. दावहाथिलियाव दावहारुफोरा थाद थादयै गावसोरनि बोरलाखौ गावदोंमोन

HYPERNYMY:

माव

ONTOLOGY:

कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

Wordnet:

ben টঙ্কার তোলা

guj ટંકારવું

hin टंकारना

kan ಟಂಕಾರ ಮಾಡು

kok टणत्कारप

mal ഞാണൊലിയിടുക

mar टंकारणे

ori ଟଙ୍କାରିବା

pan ਖਿੱਚਣਾ

tam ஒலித்துக்கொண்டிரு

tel టక్ మను

urd ٹنکارنا

See : गावस्रा, गावब्रा, सलाय, गावस्रा

A dictionary, Marathi and English

; not to have in one's village; not to have an idea of. ज्याचा गांव त्याला हगायाला नाहीं ठाव Expresses extreme privation and prohibition under usurpation and oppression. त्या गांवचा नसणें To be, as to a given matter, an ignoramus or a mere novice: also to be a shuffler or shift-about.

Aryabhushan School Dictionary

n m  A village; app. freely to a city or a town.
गांवीं नसणें   Not to have an idea of, to be wholly void of, to want.
त्या गांवचा नसणें   To be, as to a given matter, an ignoramus or a mere novice; also to be a shuffler or shiftabout.

मराठी (Marathi) WN

noun  शेती इत्यादी करणार्‍या लोकांची लहान वस्ती   Ex. भारतातील अधिकांश लोक गावात राहतात.

HOLO MEMBER COLLECTION:

हलका

HYPONYMY:

आडगाव आळंदी गोकुळ खेडे नक्षलवाडी बादल इरकल

ONTOLOGY:

भौतिक स्थान (Physical Place) ➜ स्थान (Place) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

ग्राम

Wordnet:

bd गामि

guj ગામ

hin गाँव

kan ಗ್ರಾಮ

kok गांव

mal ഗ്രാമം

mni ꯈꯨꯡꯒꯪ

nep गाउँ

ori ଗାଁ

pan ਪਿੰਡ

san ग्रामः

tam கிராமம்

tel గ్రామం

urd گاؤں , دیہات , گرام

noun  एखाद्या गावात राहणारे लोक   Ex. आवाज ऐकून सगळा गाव गोळा झाला.

MERO MEMBER COLLECTION:

गावकरी

ONTOLOGY:

समूह (Group) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

ग्राम

Wordnet:

asm গাঁও

bd गामियारि

ben গ্রাম

hin गाँव

kan ಗ್ರಾಮದಜನ

kas گام

kok गांव

mal ഗ്രാമവാസികള്

pan ਪਿੰਡ

san ग्रामः

tam கிராமம்

tel గ్రామం

urd گاوں , موضع , دیہہ , دیہات

महाराष्ट्र शब्दकोश

पुन . १ वस्तीचें ठिकाण ; ग्राम ; मौजा ; खेडें . २ ( व्यापक ) नगर ; शहर . ३ गांवांतील वस्ती ; समाज . यंदा दंग्यामुळें कितीक गांव पळून गेले . ४ आश्रय . ५ ( दोन गांवांमधील अंतरावरून ) चार कोस ; योजन ; चार ते नऊ मैल अंतर . मारीचातें प्रभु शत गावें पुंखसमीरें उडवी - मोरा १ . १९९ . हा शब्द कोंकण आणि देशांत पुल्लिंगी व सामान्यपणें नपुसकलिंगी योजतात . समासांत - गांव - कुलकर्णी - चांभार - न्हावी - भट इ० याप्रमाणें बारा बलुत्यांच्या नांवापूर्वीं गांव हा शब्द लागून सामासिक शब्द होतात व त्या शब्दावरून त्या त्या बलुतेदाराच्या एक वर्षाच्या कामगिरीवरील हक्काचा बोध होतो . [ सं . ग्राम ; प्रा . गाम ; हिं . गु . गाम ; सिं . गांउ ; फ्रेंजि . गांव पोर्तुजि . गाऊ ] ( वाप्र . ) ( त्या ) गांवचा नसणें - दुसर्‍यावर लोटणें ; टाळणें ( काम ); ( त्या ) कामाशीं आपला कांहीं अर्थाअर्थी संबंध नाहीं असें दर्शविणें .
०मारणें   लुटणें ; खंडणी बसविणें . दौड करून गांव मारूं लागले - पया १८८ . गांवानांवाची हरकी देणें , गांवानांवाची हरकी सांगणें - ( तूं कोठून आलास , तुझें नांव काय आहे सांग इ० ) ज्याच्या अंगांत भूतसंचार झाला आहे अशा मनुष्यास ( भुतास , किंवा झाडास ) विचारतात . यावरून पाहुण्यास आपण कोठून आलांत इ० नम्रपणें विचारणें . गांवाला जाणें - १ जवळ नसणें . २ ( ल . ) निरुपयोगी असणें . जसें - माझे हात कांहीं गांवाला गेले नाहींत ( जवळच आहेत , वेळ आली तर तुला रट्टा मारतील ). गांवीं नसणें - पूर्ण अभाव असणें ; अज्ञानी असणें ; दरकार नसणें ; खिजगणतींत नसणें . सामाशब्द -
०आकार   आकारणी - पुस्त्री . गांवचा हिशेब ; हिशेबाचा तक्ता .
०आखरी   क्रिवि . ( व . ) गांवालगत - शेवटीं - लागून . गांवई - स्त्री . सरकारी जुलुमामुळें आपलें गांव सोडून दुसर्‍या गांवी केलेली वस्ती ; सरकारी हुकुमाची अमान्यता ; सरकारी अटींना प्रतिरोध ( सार्‍यांत सूट , तहकुबी इ० मिळविण्यासाठीं गांवचे सर्व लोक हा उपाय अंमलांत आणतात ).
०कंटक वि.  गांवाची पीडा ; गांवाला त्रास देणारा . [ सं . ग्राम + कंटक ]
०कबुलात  स्त्री. १ ( कों . ) वहिवाटदार खोतानें गांवांतील जमीनीचा सारा भरण्याबाबत दिलेली कबुली . २ गांवांतील गावकर्‍यांनीं वहीत किंवा पडित जमीन कोणती ठेवावी याबद्दल केलेला निश्चय , ठराव .
०कर  पु. १ गांवांतील वृत्तिवंत . - कोंकणी इतिहाससाहित्य लेख ४०० . २ ( राजा . ) गांवच्या शूद्रांतील देवस्कीच्या मानपानासंबंधांतील एक अधिकारी . ३ भूतबाधा नाहींशी करणारा , देवस्की करणारा माणूस ; धाडी . - झां , ऊ १०२ . ४ गांवचे लोक ; रहिवासी ; गांवांत घरदार शेतभात असणारा . गांवकर म्हणती हो पेटली आग । - दावि ३५० . ५ ( कु . कों . ) पाटील ; खोत ; पुढारी . ६ ( रत्नागिरी ) कुणबीवाडयाचा व्यवस्थापक ; कुणबी .
०करी  पु. १ एखाद्या गांवांत ज्याचें घरदार आहे तो त्या गांवचा रहिवासी ; गांवांत राहणारा . त्या गांवचे सर्व गांवकरी आज देवळाजवळ मिळाले होते . २ शेतकरी . गांवकी - स्त्री . १ गांवाच्या संबंधीचा हरयेक अधिकार ( अंमल इ० ); गांवचा कारभार . २ गांवसभा ; तींत झालेले ठराव . ३ गांवचा विचार ; गांवकरी व पुढारी यानीं एकत्र जमून केलेला विचारविनिमय . ४ वतनदारांचा गांवासंबंधाचा परस्पर संबंध व त्यांचा समाईक अंतर्बाह्य व्यवहार . - गांगा १६७ . [ सं . ग्रामिक ] गांवकुटाळ - वि . गांवकुचाळ ; गांवांतील निंदक ; टवाळ ; लोकांची निंदा करणारा .
०कुठार वि.  १ गांवांतील लोकांवर संकट आणणारा ( चहाडी , वाईट कर्म इ० करून ); गांवभेद्या ; कुर्‍हाडीचा दांडा . २ गांवांतील सामान्य लोक . दिल्लींतील वाणी , बकाल , बायका देखील गांवकुठार ( हे ) लश्करच्या लोकांस मारूं लागले . - भाब १६० .
०कुंप   कुसूं कोस - नपु . १ गावाच्या भोंवतालचा तट . २ ( ल . ) वस्त्राचा ( रंगीत ) कांठ ( धोतरजोडा , शेला इ० चा रेशमी , कलाबतूचा ).
०कुळकर्णी  पु. गावचा वतनदार पिढीजात हिशेबनीस ; याच्या उलट देशकुळकर्णी ( जिल्हा , प्रांत , यांचा कुळकरणी ).
०खर  न. गांवाची सीमा , हद्द ; सीमाप्रदेश ; परिकर . [ गांव + आखर ]
०खर्च  पु. ( जमीनमहसुली ) गांवचा ( धार्मिक समारंभ , करमणूक इ० चा ) खर्च ; पंडित , गोसावी , फकीर इ० स द्रव्य , शिधासामुग्री इ० देतात त्याचा खर्च .
०खातें  न. १ ( पोलीस ; कुळकर्णी वगैरे गांवकामगार लोक . २ गावचा हिशेब .
०खिडकी  स्त्री. गावकुसवाची दिंडी ; हिच्या उलट गांववेस ( दरवाजा ).
०खुरास   क्रिवि . गांवाकडून - गणिक - पासून . गांवगन्ना चार रुपये करून द्यावे . गावगन्ना ताकीद करून सर्व लोक बोलावून आणा .
०गरॉ वि.  ( गो . ) गावठी .
०गाडा  पु. गांवांतील सर्व प्रकारचे ( तटे , प्रकरणें , बाबी इ० ) कामकाज ; गांवचा कारभार ; गांवकी . ( क्रि० हांकणें ; चालविणें ; संभाळणें ).
०गाय  स्त्री. आळशी व गप्पिष्ट स्त्री ; नगरभवानी .
०गांवढें  न. गांवें ; खेडीं ( व्यापक अर्थी ).
०गिरी वि.  गांवांत उत्पन्न झालेलें , तयार केलेलें ; गांवराणी ; गांवठी ; याच्या उलट घाटी ; तरवटी ; बंदरी इ० .
०गुंड   गुंडा - पु . १ गांवचा म्होरक्या . २ विद्वानांस आपल्या हुशारीनें ( वास्तविक विद्या नसतां ) कुंठित करणारा गांवढळ . ३ जादुगारांची मात्रा चालूं न देणारा पंचाक्षरी ; गारुडयास त्याच्याच विद्येनें जिंकणारा . जेवी गारुडीयाचें चेटक उदंड । क्षणें निवारीत गांवगुंड । - जै २४ . ९ . ४ गांवांत रिकाम्या उठाठेवी करणारा ; त्रासदायक माणूस ; मवाली ; सोकाजी ; फुकट फौजदार ; ढंगबाजव्यक्ति ; खेळया .
०गुंडकी  स्त्री. १ गांवगुंडाचा कारभार ; गांवकी . २ ( ल . ) फसवेगिरी ; लबाडी . गुंडांचा खेळ - पु . पंचाक्षरी किंवा जादूगार यांच्याशीं गांवगुंडांचा चढाओढीचा सामना ; मुठीचा खेळ .
०गोहन  पु. ( व . ) संबंध गांवांतील गाई एकत्र असलेला कळप .
०गौर  स्त्री. सबंध गांवांत भटकणारी स्त्री ; गांवभवानी . पोरीबाळीसुध्दां हिणवून पुरेसें करतील कीं , या गांवगौरीला हें भिकेचें वाण कुणी वाहिलें म्हणुन ? - पुण्यप्रभाव
०घेणी  स्त्री. दरवडा ; हल्ला . समुद्राचें पाणी सातवा दिसीं करील गांवघेणी । - भाए ६९ .
०चलण   चलणी गांव चलनी - वि . गांवांत चालणारें ( नाणें ).
०चा  पु. गांवचा वेसकर , महार , जागल्या .
डोळा  पु. गांवचा वेसकर , महार , जागल्या .
०चा  पु. गांवांतील कोणी तरी ; कोणास ठाऊक नसलेला ; परका ; अनोळखी .
लोक  पु. गांवांतील कोणी तरी ; कोणास ठाऊक नसलेला ; परका ; अनोळखी .
०चावडी  स्त्री. गांवांतील सरकारी कामकाजाची जागा ; चौकी .
०जाण्या वि.  गांवदेवतेस वाहिलेलें ( मूल ).
०जेवण   जेवणावळ भोजन - स्त्रीन . १ गांवांतील सर्व जातींना घातलेलें जेवण . २ गावांतील स्वजातीस दिलेली मेजवानी . म्ह० हें गांवजेवण नव्हे कीं घेतला थाळातांब्या चालला जेवायला ( महत्त्वाच्या गोष्टीची थट्टा करणारास उपरोधिकपणें म्हणतात ).
०जोशी  पु. गांवांतील वृत्तिवंत जोसपण करणारा .
०झाडा  पु. गावांतील ( शेत इ० ) जमीनींचा कुळकर्ण्यानें तयार केलेला वर्णनपर तक्ता ; कुळकर्णीदप्तर .
०झोंड  पु. १ सर्व गांवापासून कर्ज काढून नागविणारा . २ गांवांतील खटयाळ , खाष्ट माणूस ; गांवास त्रास देणारा माणूस .
०ठण   ठाण - न . स्त्री . गांवांतील वस्तीची जागा ( अस्तित्वांत असलेली किंवा उजाड झालेली ); आईपांढर . [ सं . ग्राम + स्थान = म . गांव + ठाण ] गांवठा - पु . १ गांवचा एक वतनदार . म्ह० गांवचा गावठा गांवीं बळी . २ खेडवळ ; गांवढळ गांवठी गांवठू - वि . १ गांवचें ; स्थानिक . गावगिरी अर्थ १ पहा . बाजारी तुपापेक्षां गांवठी तूप नामी . २ गांवढळ ; खेडवळ . ३ ( विशेषत : गांवठू ) रानटी ; खेडवळ ( माणूस , चालरीत ). गांवठी वकील - पु . देशी भाषेत वकिलीची परीक्षा दिलेला माणूस . इंग्रजी न जाणणारा किंवा वकिलीची मोठी परीक्षा न दिलेला साधा मुखत्यार वकील .