आहे जे सामर्थ्य, त्याहून नको व्यर्थ

जे   पढीयंते दूरौनि दिसेः ऐसे सामर्थ्य मनातें असेः   धनाढयाची द्रव्यसंख्या, त्याहून अधिक त्याची आख्या   क्रोध आणि शांति, आहे एकाच्या हातीं   तेथें संताप, जे स्‍थळीं व्याप   सिंह नखें महाक्रुर, लेखणी त्याहून निष्ठूर   व्यवहार-व्यवहार ज्ञान हें मनुष्य जीविताचें मुख्य अंगा आहे   घरांत बारा हात वेळू फिरतो आहे   चित्तास समाधान राखणें हेंच योगाचें सार आहे   चूक मनुष्‍यांत आहे, ईश्र्वरापाशीं क्षमा आहे   घरचा थेंबा नि बाहेरचा तांब्‍या, बरोबर आहे   ईश्र्वर करणी अगाध आहे   काशी विद्येचें आगर आहे   पीठ आहे तर मीठ नाहीं आणि मीठ आहे तर पीठ नाहीं   खाद आहे तर लाद (लाध) आहे   अविचारें नको मानूं, नको अपमानूं   धोपट मार्गा सोडूं नको   आवडेल ते खाय परी, चोरून घेऊं नको तरी   जे गुण बाळे, ते गुण लेंकुरवाळे   जे जाती देवा, ते सगळे नव्हेत बोवा   पुरुष ही परमेश्वराची कीर्ति तर स्त्री ही परमेश्वराची प्रत्यक्ष मूर्ति आहे   मडक्‍याचा कांठ ओला आहे तो वळेल   अज्ञान लोभास घाली, पडूं नको त्याच्या ख्यालीं   अशी आहे तशी आहे   यथाशक्ति-सामर्थ्य   श्रीमंत लोक परावलंबी, सामर्थ्य नाहीं अंगीं   फुकाची आस, व्यर्थ झिजे अंगवरलें मांस   जे काई पण थाय, ते सारानेज वास्‍ते   हयगय-हयगीनें काम ठेविलें, तें समजा व्यर्थ गेलें   जे मनीं वसेः ते बोलतां होये अनायासें   गमजा(जे) चालविणें   अतिशय करणें तें तर व्यर्थ घालविणें   धर्म आहे कर्मांगी, कळलें पाहिजे प्रसंगी   गरिबी पत्‍रकली पण ॠण नको   कृतीनंतर उपदेश वायां आहे   डोळ्या अवलोकन साहे, जिवा तसें मन आहे   वियोग-वियोग ही आठवणीची स्मरणी आहे   मी भाग्याची, संगत नको चांडाळाची   म्हातारपण-म्हातारपण हें दुसरें बाळपण आहे   माम्या मावशा आहे पण आईची सर कोणा नये   नवें लुगडें नुताचें, आहे सुताचें   उपास तापास बरा, नको हा संसाराचा पसारा   तूं कर वटवट-कटकट, मी आहे निगरगट्‌ट, माझा गुरु बळकट   पुरवली मीठ भाकरी, पण दुसर्‍याची नको चाकरी   ज्‍याचे जवळ अर्थ आहे, त्‍याशीं मत्‍सर करूं नये   आपला अपराध चुकवावया, दुजावर घालूं नको वायां   स्वतः मागितलें तर ताक मिळेना तें निरोपानें दूध येणार आहे !   आशा अमर आहे   सगळया जगाचा, मान आहे रुढीला   चावडीबाहेर (वर) बोंब मारायला पाटलाची परवानगी नको