स्वधर्माची कार्यपध्दती

आपणास भोग ज्या क्रमाने भोगायला लागतात त्यात कधी अनुकूलता तर कधी प्रतिकूलता जाणवते. मानवास अनुकूलताच प्रिय असते. भोग संपविणे, अनुकूलतेचे प्रमाण वाढविणे व त्यात समन्वय साधत राहण्यासाठी स्वधर्मोपासना, क्रियायोग व साधना यांची आवश्यकता असते. यामुळे व्याधि व दु:ख निवारण प्रक्रिया सुरू होतात. हे लक्षात घेतले पाहिजे की भोगसंख्या कमी होत नसून भोगांचा क्रम व त्यांची समूह रचना यात बदल होतो व त्याचा परिणाम म्हणून अनुकूलता अनुभवास येऊ लागते. भोगभोगूनच संपतात. प्रारब्ध बलवत्तर असते हे खरे पण या स्वधर्मातही सामर्थ्य आहेच. तसेच ईशकृपा, गुरुकृपा, आशीर्वाद यांचे सामर्थ्य श्रेष्ठ व अनाकलनीय आहे. स्वधर्म ही बाब वेदप्रतिपाद्य आहे. भगवंतांनी त्याचे समर्थन केलेले आहे व माऊलींनी त्यास कामधेनु ही उपमा बहाल केलेली आहे. स्वधर्माचरणच हितावह आहे. त्यावर निष्ठा ठेवल्याने त्याचे बल प्रकट होऊ लागेल. स्वामी स्वरुपानंद (पावस) सुंदरपणे सांगतात,  
स्वाधिकाराचेनि नावे, जे वाटिया आले स्वभावे ।
ते आचरोनि विधी गौरवे । शृंगारूनिया ॥
या, प्रेमाने या. स्वधर्म दिक्षा घ्या. उपदेश अनुग्रह घ्या.
त्वरा करा.
अनेकांनी लाभ घेतलेला आहे. आपणही घ्या.
॥ हरि ओम तत्  सत॥