प्रवेश तिसरा

[ स्थळ : एक लहानशी खोली आहे. खिडक्या बंद आहेत. मिणमिण करीत एक दिवा जळत आहे. कोपर्‍यात एक टेबल असून त्याच्या वर ठेवलेली शेक्सपिअर, ब्राउनिंग व शेली वगैरे कवितांची पुस्तके, जवळच अंथरुणावर निजलेल्या रोग्याकडे खिन्न मुद्रेने पहात आहेत. खोलीच्या मध्यभागी मळकट अथंरुणावर शंकरराव अंत:काळाच्या निद्रेत अर्धवट गुंगून पडले आहेत. श्रीधरपंत शंकररावाकडे एक स्नेही आहेत. ]
[ वेळ : दुसर्‍या प्रवेशानंतर लागलीच थोड्या वेळाने. ]

शंकरराव : सुख आणि दु:ख ! आता काय करायचे आहे मला त्यांच्याशी ... एक - एक - एक - एक करता, गेले सगळे आयुष्य गेले ! चार क्षणांचाच काय तो आधार राहिलेला आहे. पण मला येथे कोणी व केव्हा आणून ठेवले ? का उगीच वाद करता ? मी कसा आहे, हे माझे मलाच अजून कळले नाही. तर तुम्हाला - जाऊ द्या ! - हो तर काय ! माझ्यामागे कोणी रडायला राहिलेले नाही ! फारच चांगले झाले ! स्मशानाकडे न्यायला म्हणून उचललेल्या प्रेताकरिता ती उचलताना... जे काही हंबरडे फुटतात.... नको ! ते ऐकणे नको !!
श्रीधरपंत : ( आत येतात ) शंकरराव !
शंकरराव : कोण आहे ?
श्रीधरपंत : मी - श्रीधर. तुम्ही ज्यांना बोलावणे पाठविले होते, त्या आल्या आहेत.
शंकरराव : काय, ती आली ? खरंच ? अहाहाहा !
श्रीधरपंत : ह्या पहा आल्या. सारखा तुमचा....
( एक स्त्री आत येते. )
स्त्री : शंकरराव !
शंकरराव : काय तू... तुम्ही आलात ? परमेश्वर तुम्हाला सुखात ठेवो....पण खरेच का तुम्ही आल्या आहात ? की...
स्त्री : शंकरराव !
शंकरराव : जे काही मी लिहिले, ते तुझ्या - तुमच्याकरिता म्हणून लिहिले ! तुम्ही वाचावे, त्याचे थोडेसे तरी कौतुक करावे म्हणूनच... निदान तुम्ही एक वेळ जरी त्याच्याकडे नुसते पाहिले असते तर मला किती आनंद ! मला दडपले ! ओक् कोण मला दडप...
( अंधार )