संस्कृत सूची|शास्त्रः|तत्वज्ञानम्|न्यायसूत्र|तृतीयः अध्यायः| प्रथमम् आह्निकम् तृतीयः अध्यायः प्रथमम् आह्निकम् द्वितीयम् आह्निकम् तृतीयः अध्यायः - प्रथमम् आह्निकम् शब्द, अनुमान, प्रत्यक्ष, आणि उपमान रूप हे न्यायसूत्राचे प्रसिद्ध चार भाग आहेत. Tags : न्यायसूत्रसंस्कृत प्रथमम् आह्निकम् Translation - भाषांतर (इन्द्रियव्यतिरिक्तात्मपरीक्षाप्रकरणं(१-३)१.१ - दर्शनस्पर्शनाभ्याम् एकार्थग्रहणात्(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.२ - न, विषयव्यवस्थानात्(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.३ - तद्व्यवस्थानात् एव आत्मसद्भावात् अप्रतिषेधः(सिद्धान्त-सूत्र) (शरीरव्यतिरिक्तात्मपरीक्षाप्रकरणम्]१.४ - शरीरदाहे पातकाभावात्(सिद्धान्त-सूत्र)१.५ - तदभावः सात्मकप्रदाहे अपि, तन्नित्यत्वात्(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.६ - न, कार्याश्रयकर्तृवधात्(सिद्धान्त-सूत्र)(प्रासङ्गिकं चक्षुरद्वैतपरीक्षाप्रकरणम्(७-१४)१.७ - सव्यदृष्टस्य इतरेण प्रत्यभिज्ञानात्(सिद्धान्त-सूत्र)१.८ - न एकस्मिन् नासास्थिव्यवहिते द्वित्वाभिमानात्(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.९ - एकविनाशे द्वितीयाविनाशात् न एकत्वम्(सिद्धान्त-सूत्र)१.१० - अवयवनाशे अपि अवयव्युपलब्धेः अहेतुः(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.११ - दृष्टान्तविरोधात् अप्रतिषेधः(सिद्धान्त-सूत्र)१.१२ - इन्द्रियान्तरविकारात्(सिद्धान्त-सूत्र)१.१३ - न, स्मृतेः स्मर्त्तव्यविषयत्वात्(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.१४ - तदात्मगुणसद्भावात् अप्रतिषेधः(सिद्धान्त-सूत्र)(आत्ममनोभेदपरीक्षाप्रकरणम्(१५-१७)१.१५ - न, आत्मप्रतिपत्तिहेतूनां मनसि सम्भवात्(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.१६ - ज्ञातुः ज्ञानसाधनोपपत्तेः संज्ञाभेदमात्रम्(सिद्धान्त-सूत्र)१.१७ - नियमः च निरनुमानः(सिद्धान्त-सूत्र)(आत्मनित्यत्वपरीक्षाप्रकरणम्(१८-२६)१.१८ - पूर्वाभ्यस्तस्मृत्यनुबन्धात् जातस्य हर्षभयशोकसम्प्रतिपत्तेः(सिद्धान्त-सूत्र)१.१९ - पद्मादिषु प्रबोधसम्मीलनविकारवत् तद्विकारः(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.२० - न, उष्णशीतवर्षाकालनिमित्तत्वात् पञ्चात्मकविकाराणाम्(सिद्धान्त-सूत्र)१.२१ - प्रेत्याहाराभ्यासकृतात् स्तन्याभिलाषात्(सिद्धान्त-सूत्र)१.२२ - अयसः अयस्कान्ताभिगमनवत् तदुपसर्पणम्(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.२३ - न, अन्यत्र प्रवृत्त्यभावात्(सिद्धान्त-सूत्र)१.२४ - वीतरागजन्मादर्शनात्(सिद्धान्त-सूत्र)१.२५ - सगुणद्रव्योत्पत्तिवत् तदुत्पत्तिः(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.२६ - न, सङ्कल्पनिमित्तत्वात् रागादीनाम्(सिद्धान्त-सूत्र)(शरीरपरीक्षाप्रकरणम्(२७-३१)१.२७ - पार्थिवं गुणान्तरोपलब्धेः(सिद्धान्त-सूत्र)१.२८ - पार्थिवाप्यतैजसं तद्गुणोपलब्धेः(सिद्धान्त-सूत्र)१.२९ - निःश्वासोच्छ्वासोपलब्धेः चातुर्भौन्तिकम्(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.३० - गन्धक्लेदपाकव्यूहावकाशदानेभ्यः पाञ्चभौतिकम्(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.३१ - श्रुतिप्रामाण्यात् च(सिद्धान्त-सूत्र)(इन्द्रियपरीक्षाप्रकरणम्(३२-५१)१.३२ - कृष्णसारे सति उपलम्भात् व्यतिरिच्य च उपलम्भात् संशयः(सिद्धान्त-सूत्र)१.३३ - महदणुग्रहणात्(साङ्ख्यमतखण्डनम्)१.३४ - रश्म्यर्थसन्निकर्षविशेषात् तद्ग्रहणम्(सिद्धान्त-सूत्र)१.३५ - तदनुपलब्धेः अहेतुः(सिद्धान्त-सूत्र)१.३६ - न अनुमीयमानस्य प्रत्यक्षतः अनुपलब्धिः अभावहेतुः(सिद्धान्त-सूत्र)१.३७ - द्रव्यगुणधर्मभेदात् च उपलब्धिनियमः(सिद्धान्त-सूत्र)१.३८ - अनेकद्रव्यसमवायात् रूपविशेषात् च रूपोपलब्धिः(सिद्धान्त-सूत्र)१.३९ - कर्मकारितः च इन्द्रियाणां व्यूहः पुरुषार्थतन्त्रः(सिद्धान्त-सूत्र)१.४० - मध्यन्दिनोल्काप्रकाशानुपलब्धिवत् तदनुपलब्धिः(सिद्धान्त-सूत्र)१.४१ - न, रात्रौ अपि अनुपलब्धेः(सिद्धान्त-सूत्र)१.४२ - बाह्यप्रकाशानुग्रहात् विषयोपलब्धेः अनभिव्यक्तितः अनुपलब्धिः(सिद्धान्त-सूत्र)१.४३ - अभिव्यक्तौ च अभिभवात्(सिद्धान्त-सूत्र)१.४४ - नक्तञ्चरनयनरश्मिदर्शनात् च(सिद्धान्त-सूत्र)१.४५ - अप्राप्यग्रहणं काचाभ्रपटलस्फटिकान्तरितोपलब्धेः(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.४६ - कुड्यान्तरितानुपलब्धेः अप्रतिषेधः(सिद्धान्त-सूत्र)१.४७ - अप्रतीघातात् सन्निकर्षोपपत्तिः(सिद्धान्त-सूत्र)१.४८ - आदित्यरश्मेः स्फटिकान्तरिते अपि दाह्ये अविघातात्(सिद्धान्त-सूत्र)१.४९ - न इतरेतरधर्मप्रसङ्गात्(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.५० - आदर्शोदकयोः प्रसादस्वाभाव्यात् रूपोपलब्धिः(सिद्धान्त-सूत्र)१.५१ - दृष्टानुमितानां हि नियोगप्रतिषेधानुपपत्तिः(सिद्धान्त-सूत्र)(इन्द्रियनानात्वपरीक्षाप्रकरणम्(५२-६२)१.५२ - स्थानान्यत्वे नानात्वात् अवयविनानास्थानत्वात् च संशयः(सिद्धान्त-सूत्र)१.५३ - त्वक् अव्यतिरेकात्(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.५४ - न युगपत् अर्थानुपलब्धेः(सिद्धान्त-सूत्र)१.५५ - विप्रतिषेधात् च न त्वक् एका(सिद्धान्त-सूत्र)१.५६ - इन्द्रियार्थपञ्चत्वात्(सिद्धान्त-सूत्र)१.५७ - न, तदर्थबहुत्वात्(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.५८ - गन्धत्वाद्यव्यतिरेकात् गन्धादीनामप्रतिषेधः(सिद्धान्त-सूत्र)१.५९ - विषयत्वाव्यतिरेकात् एकत्वम्(सिद्धान्त-सूत्र)१.६० - न, बुद्धिलक्षणाधिष्ठान-गत्याकृति-जातिपञ्चत्वेभ्यः(सिद्धान्त-सूत्र)१.६१ - भूतगुणविशेषोपलब्धेः तादात्म्यम्(सिद्धान्त-सूत्र)(अर्थपरीक्षाप्रकरणम्(६२-७४)१.६२ - गन्ध-रस-रूप-स्पर्श-शब्दानां स्पर्शपर्यन्ताः पृथिव्याः(सिद्धान्त-सूत्र)१.६३ - अप्-तेजो-वायूनां पूर्वं पूर्वम् अपोह्य आकाशस्य उत्तरः(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.६४ - न, सर्वगुणानुपलब्धेः(सिद्धान्त-सूत्र)१.६५ - एकैकश्येन उत्तरगुणासद्भावात् उत्तरोत्तराणां तदनुपलब्धिः(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.६६ - विष्टं हि अपरं परेण(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.६७ - न, पार्थिवाप्ययोः प्रत्यक्षत्वात्(सिद्धान्त-सूत्र)१.६८ - पूर्वपूर्वगुणोत्कर्षात् तत्तत् प्रधानम्(सिद्धान्त-सूत्र)१.६९ - तद्ध्यवस्थानं तु भूयस्त्वात्(सिद्धान्त-सूत्र)१.७० - सगुणानाम् इन्द्रियभावात्(सिद्धान्त-सूत्र)१.७१ - तेन एव तस्य अग्रहणात् च(सिद्धान्त-सूत्र)१.७२ - न, शब्दगुणोपलब्धेः(पूर्वपक्ष-सूत्र)१.७३ - तदुपलब्धिः इतरेतरद्रव्यगुणवैधर्म्यात्(सिद्धान्त-सूत्र)इति न्यायसूत्रे तृतीयाध्यायस्य प्रथमम् आह्निकम् N/A References : N/A Last Updated : November 11, 2016 Comments | अभिप्राय Comments written here will be public after appropriate moderation. Like us on Facebook to send us a private message. TOP