संस्कृत सूची|संस्कृत साहित्य|व्याकरणः|अष्टाध्यायी|अध्याय २| भाग १ अध्याय २ भाग १ भाग २ भाग ३ भाग ४ अध्याय २ - भाग १ महर्षि पाणिनी द्वारा रचित अष्टाध्यायी हा संस्कृत व्याकरणावरील एक अत्यंत प्राचीन ग्रंथ आहे, जो ई.पू. ५००व्या शतकात रचला गेला. Tags : ashtadhyayigrammerpaniniअष्टाध्यायीपाणिनीव्याकरण भाग १ Translation - भाषांतर १ समर्थः पदविधिः ।२ सुप् आमन्त्रिते पर अङ्गवत् स्वरे ।३ प्राक् कडारात् समासः ।४ सह सुपा ।५ अव्ययीभावः ।६ अव्ययं विभक्तिसमीपसमृद्धिव्यृद्धिअर्थ अभाव अत्ययासम्प्रतिशब्दप्रादुर्भावपश्चात् यथा आनुपूर्व्ययौगपद्यसादृश्यसम्पत्तिसाकल्य अन्तवचनेषु ।७ यथा असादृये ।८ यावद् अवधारणे ।९ सुप् प्रतिना मात्रा अर्थे ।१० अक्षशलाकासंख्याः परिणा ।११ विभाषा ।१२ अपपरिबहिसञ्चवः पञ्चम्या ।१३ आङ् मर्यादाअभिविध्योः ।१४ लक्षणेन अभिप्रती आभिमुख्ये ।१५ अनुर्यत्समया ।१६ यस्य च आयामः ।१७ तिष्ठद्गुप्रभृतीनि च ।१८ पारे मध्ये षष्ठ्या वा ।१९ संख्या वंश्येन ।२० नदीभिश्च ।२१ अन्यपदार्थे च संज्ञायां ।२२ तत्पुरुषः ।२३ द्विगुश्च ।२४ द्वितीया श्रित अतीत पतितगत अत्यस्तप्राप्त आपन्नैः ।२५ स्वयं क्तेन ।२६ खट्वा क्षेपे ।२७ सामि ।२८ कालाः ।२९ अत्यन्तसंयोगे च ।३० तृतीया तत्कृत अर्थेन गुणवचनेन ।३१ पूर्वसदृशसम ऊन अर्थकलहनिपुणमिश्रश्लक्ष्णैः ।३२ कर्तृकरणे कृता बहुलं ।३३ कृत्यैरधिक आर्थवचने ।३४ अन्नेन व्यञ्जनं ।३५ भक्ष्येण मिश्रीकरणं ।३६ चतुर्थी तदर्थ अर्थबलिहितसुखरक्षितैः ।३७ पञ्चमी भयेन ।३८ अपेत अपोढमुक्तपतित अपत्रस्तैरल्पशः ।३९ स्तोक अन्तिकदूर अर्थकृच्छ्राणि क्तेन ।४० सप्तमी शौण्डैः ।४१ सिद्धशुष्कपक्वबन्धैश्च ।४२ ध्वाङ्क्षेण क्षेपे ।४३ कृत्यैरृणे ।४४ संज्ञायां ।४५ क्तेन अहोरात्र अवयवाः ।४६ तत्र ।४७ क्षेपे ।४८ पात्रेसमित आदयः च ।४९ पूर्वकाल एकसर्वजरत्पुराणनवकेवलाः समान धिकरणेन ।५० दिक्संख्ये संज्ञायां ।५१ तद्धित अर्थौत्तरपदसमाहारे च ।५२ संख्यापूर्वो द्विगुः ।५३ कुत्सितानै कुत्सनैः ।५४ पाप अणके कुत्सितैः ।५५ उपमानानि सामानयवचनैः ।५६ उपमितं व्याघ्र आबिभिः सामान्य अप्रयोगे ।५७ विशेषणं विशेष्येण बहुलम् ।५८ पूर्व अपरप्रथमचरमजघन्यसमानमध्यमध्यमवीराश्च ।५९ श्रेणि आदयः कृत आदिभिः ।६० क्तेन नञ्विशिष्टेन अनञ् ।६१ सत्महत्परम उत्तम उत्क्र्ष्ट् आः पूज्यमनैः ।६२ वृन्दारकनागकुञ्जरैः पूज्यमानं ।६३ कतरकतमौ जातिपरिप्रश्ने ।६४ किं क्षेपे ।६५ पोटायुवतिस्तोककतिपयगृष्टिधेनुवशावेहत्बष्कयणीप्रवक्तृश्रोत्रिय अध्यापकधूर्तैर्जातिः ।६६ प्रशंसावचनैश्च ।६७ युवा खलतिपलितवलिनजरतीभिः ।६८ कृत्यतुल्य आख्या अजात्या ।६९ वर्णो वर्णेन ।७० कुमारः श्रमणा आदिभिः ।७१ चतुष्पादो गर्भिण्या ।७२ मयूरव्यंसक आदयश्च । N/A References : N/A Last Updated : January 17, 2018 Comments | अभिप्राय Comments written here will be public after appropriate moderation. Like us on Facebook to send us a private message. TOP