-
सनास्त्री . ( साष्टी - कोळी ) ती ; वो . ' नाचत गेली ओ कांवी वनाला । ' - मसाप १ . २ . १९ . सनापु .-( खा .) हा , तो . ' पेन ओ ठोगेह एहें जांईब केडो दोवडी आलो नाहां !' = पण हा ठकवितो हें जाणुन कोणी धांवून आलें नाही . - भि १४ ' खरों आख्यो ते ओ अर्थ बरोबर होमजुतो नाहा ' = खरें म्हटलें तर हा अर्थ नीट समजत नाहीं , - भि ३१ . ( हिं . वो ) ओ कां ठो - कांहीं देखील . ( याचा उपयोग नेहमीं अकरणरूपी होतो ). ( वाप्र .) ' ओ म्हणतां ठो येईना ' १ ' ओ चा ठो करतां न येणें ' = मुलाला धुळाक्षरें शिकविण्याच्या अगोदर ॐ नमः सिद्धं हें शिकवितात . ओ म्हणजे अर्थात अगदीं पहिलें अक्षर , त देखील येईना म्हणजे तो अगदीं अक्षरशत्रु आहे . ठो हें अक्षर केवळ ओबरोबर ध्वनिसादृश्यासाठीं योजिलें आहे . त्याला कांहीं अर्थ नाहीं . ' त्याला ओ कं ठो देखील कळत नाहीं ' म्हणजे हें अक्षर ओ आहे कीं ठो आहे हें देखील त्याला समजत नाही . ' संस्कृतामध्यें ओ का ठो करतां येत नसतांहि हिंदु धर्माविषयीं सव्वा सव्वा हात गप्पा झोंकणारे पाद्रीसाहेब कोनी पाहिले नाहीं ?' - नि ८९ . २ ओ म्हटल्यावर ठो -( ओ म्हटल्यावर ठो ऐकतो असा ) दगड ; मूर्ख . ३ वो चं ठो . ओ कां ठो पहा . ' वाचायला येण्याच्या नांवानें ओचं ठो म्हटलें तरी चालेल .' - पकोघे . ओच ओळखणें -( नुसता ओ येत असणें ) ज्याला एकच गोष्ट माहीत आहे , म्हणजे कोणताहि विषय अथवा वस्तु यांच्या एकाच अंगाचें किंवा रीतीचें ज्याला ज्ञान आहे , त्याविषयीं निराळ्या रीतीचे विचारच ज्याच्या मनांत येत नाहींत अशा रेम्याडोक्या , महामूर्खाबद्दल योजतात . ओच्या नावांनें पूज्य , ओच्या नांवानें शून्य काढतां येत नाहीं , ओची गांड फोडतां येत नाहीं असा -( ज्याला ओचें शून्य ( गांठ ) हि काढतां येत नाहीं असा ); अक्षरशत्रु ; मद्दड असा माणूस . ओ देणें ( दैवानें , कर्मानें , प्रारब्धानें ) - नशिबानें हात देणें ; दैव उद्यास येणें . ओ देणें -( चोरांनीं , भुतांनीं , वाघांनीं इ० ) - सुळसुळाट होणें ; पाळतीवर असणें ; धांवून , चालून येणें ( हांक मारल्याप्रमाणें - वाघ , भूत इ० नीं .) ओ येईपर्यंत ( जेवणें , खाणें ) - ओकारी येईपर्यंत जेवणें , खाणें .
-
मराठी वर्णमालेंतील तेरावा स्वर . अक्षरविकासअशोकाच्या गिरनार लेखांत ओ आहे व पुढें १२ व्या शतकापर्यंत निरनिराळ्या आकाराचे ओ सांपडेल आहेत . पण आज आपण लिहितों तसा ( डोक्यावर मात्रा असणारा ) ओ पूर्वीं कोठेंहि आढळत नाही . पूर्वी पुष्ठमात्रा वापरीत .
-
The thirteenth vowel.
-
उद्गा . हाक मारली असतां उच्चारावयाचा ध्वनि . - स्त्री . १ हांकेस द्यावयाचें उत्तर . ( क्रि०देणें ). २ ओकारी होत असतां होणारा आवाज ;, ओकारी ; वांती . ( क्री०येणें ) ' ओ येईपर्यंत जेवला .' ( ध्व .)
Site Search
Input language: