संस्कृत सूची|संस्कृत साहित्य|व्याकरणः|अष्टाध्यायी|अध्याय १| भाग ४ अध्याय १ भाग १ भाग २ भाग ३ भाग ४ अध्याय १ - भाग ४ महर्षि पाणिनी द्वारा रचित अष्टाध्यायी हा संस्कृत व्याकरणावरील एक अत्यंत प्राचीन ग्रंथ आहे, जो ई.पू. ५००व्या शतकात रचला गेला. Tags : ashtadhyayigrammerpaniniअष्टाध्यायीपाणिनीव्याकरण भाग ४ Translation - भाषांतर ००१ आ कडारात्-एका संज्ञा००२ विप्रतिषेधे परम् कार्यम्००३ यू स्त्री-अख्यौ नदी००४ न-इयङ्-उवङ्-स्थानौ-अ-स्त्री००५ वा-आमि००६ ङित्-इ ह्रस्वश् च००७ शेषो घि-अ-सखि००८ पतिः समासे-एव००९ षष्ठी-युक्तश् छन्दसि वा०१० ह्रस्वम् लघु०११ संयोगे गुरु०१२ दीर्घं च०१३ यस्मात् प्रत्यय-विधिस् तद्-आदि प्रत्यये-अङ्गम्०१४ सुप्-तिङ्-अन्तम् पदम्०१५ नः क्ये०१६ स्-इत्-इ च०१७ सः-आदिषु-अ-सर्वनामस्थाने०१८ य्-अचि भम्०१९ त-सौ मतु-अर्थे०२० अयस्मय-आदीनि छन्दसि०२१ बहुषु बहु-वचनम्०२२ द्वि-एकयोर् द्वि-वचन-एक-वचने०२३ कारके०२४ ध्रुवम् अपाये-अपादानम्०२५ भी-त्रा-अर्थानाम् भय-हेतुः०२६ परा-जेर् अ-सोढः०२७ वारण-अर्थानाम् ईप्सितः०२८ अन्तर्धौ येन अ-दर्शनम् इच्छति०२९ आख्याता-उपयोगे०३० जनि-कर्तुः प्रकृतिः०३१ भुवः प्रभवः०३२ कर्मणा यम् अभि-प्रैति स सम्प्रदानम्०३३ रुचि-अर्थानाम् प्रीयमाणः०३४ श्लाघ-ह्नुङ्-स्था-शपाम् ज्ञीप्स्यमानः०३५ धारेर् उत्तमर्णः०३६ स्पृहेर् ईप्सितः०३७ क्रुधः-द्रुहः-ईर्ष्यः-असूयान् आम्०३८ क्रुधः-द्रुहोर् उपसृष्टयोः कर्म०३९ राध्-ईक्ष्योर् यस्य विप्रश्नः०४० प्रति-आङ्भ्यां श्रुवः पूर्वस्य कर्ता०४१ अनु-प्रति-गृणश् च०४२ साधकतमम् करणम्०४३ दिवः कर्म च०४४ परि-क्रयणे सम्प्रदानन् अन्यतरस्याम्०४५ आधारः-अधिकरणम्०४६ अधि-शीङ्-स्था-आसां कर्म०४७ अभि-नि-विशश् च०४८ उप-अनु-अधि-आङ्-असः०४९ कर्तुर् ईप्सिततमम् कर्म०५० तथा-युक्तं च-अन्-इप्सीतम्०५१ अ-कथितं च०५२ गति-बुद्धि-प्रत्यवसान-अर्थ-शब्द-कर्म-अ-कर्मकाणाम् अणि कर्ता स णौ०५३ हृ-क्रोर् अन्यतरस्याम्०५४ स्वतन्त्रः कर्ता०५५ तत्-प्रयोजको हेतुश् च०५६ प्राक्-इश्वरात्-निपा तः०५७ च-आदयो-अ-सत्त्वे०५८ प्र-आदयः०५९ उपसर्गाः क्रिया-योगे०६० गतिश् च०६१ ऊरी-आदि-च्वि-डाचश् च०६२ अनुकरणम् च-अन्-इति-परम्०६३ आदर-अन्-आदरयोः सत्-असत्-ई०६४ भूषणे-अलम्०६५ अन्तर् अ-परिग्रहे०६६ कणे-मनस्-ई श्रद्धा-प्रतीघाते०६७ पुरस्-अव्ययम्०६८ अस्तं च०६९ अच्छ गति-अर्थ-वदेषु०७० अदः-अन्-उप-देशे०७१ तिरः-अन्तर्धौ०७२ विभाषा कृञ्-इ०७३ उपाजे-अन्वाजे०७४ साक्षात्-प्रभृतीनि च०७५ अन्-अत्याधाने-उरसि-मनसी०७६ मध्ये-पदे-निवचने च०७७ नित्यं हस्ते पाणौ-उपयमने०७८ प्राध्वम् बन्धने०७९ जीविका-उपनिषदौ-औपम्ये०८० ते प्राग् धातोः०८१ छन्दसि परे-अपि०८२ व्यवहिताश् च०८३ कर्म-प्रवचनीयाः०८४ अनुर् लक्षणे०८५ तृतीया-अर्थे०८६ हीने०८७ उपः-अधिके च०८८ अप-परी वर्जने०८९ आङ् मर्यादा-वचने०९० लक्षण-इत्थम्-भूत-आख्यान-भाग-वीप्सासु प्रति-परि-अनवः०९१ अभिर् अ-भागे०९२ प्रतिः प्रतिनिधि-प्रतिदानयोः०९३ अधि-परी अनर्थकौ०९४ सुः पूजायाम्०९५ अतिर् अतिक्रमणे च०९६ अपिः पदार्थ-सम्भावन-अन्ववसर्ग-गर्हा-समुच्चयेषु०९७ अधिर् ईश्वरे०९८ विभाषा कृञ्-इ०९९ लः परस्मैपदम्१०० तङ्-आमौ-आत्मनेपदम्१०१ तिङस् त्रीणि त्रीणि प्रथम-मध्यम-उत्तमाः१०२ तानि-एकवचन-द्विवचन-बहुवचनानि एकशः१०३ सुपः१०४ विभक्तिश् च१०५ युष्मदि-उपपदे समान-धिकरणे स्थानिन्य्-अपि मध्यमः१०६ प्रहासे च मन्य-उपपदे मन्यतेर् उत्तम एकवत्-च१०७ अस्मद्य् उत्तमः१०८ शेषे प्रथमः१०९ परः संनिकर्षः संहिता११० विरामः अवसानम् N/A References : N/A Last Updated : January 17, 2018 Comments | अभिप्राय Comments written here will be public after appropriate moderation. Like us on Facebook to send us a private message. TOP