१ - ११ - आ कुतः अयम् अधिकारः ।
२ - ११ - आ सप्तमाध्यायपरिसमाप्तेः अङ्गाधिकारः ।
३ - ११ - यदि आ सप्तमाध्यायपरिसमाप्तेः अङ्गाधिकारः गुणः यङ्लुकोः इति यङ्लुग्ग्रहणम् कर्तव्यम् ।
४ - ११ - प्राक् अभ्यासविकारेभ्यः पुनः अङ्गाधिकारे सति प्रत्ययलक्षणेन सिद्धम् ।
५ - ११ - अस्तु तर्हि प्राक् अभ्यासविकारेभ्यः अङ्गाधिकारः ।
६ - ११ - यदि प्राक् अभ्यासविकारेभ्यः अङ्गाधिकारः वव्रश्च वकारस्य सम्प्रसारणम् प्राप्नोति ।
७ - ११ - आ सप्तमाध्यायपरिसमाप्तेः पुनः अङ्गाधिकारे सति उः अदत्वस्य स्थानिवद्भावान् न सम्प्रसारणे सम्प्रसारणम् इति प्रतिषेधः सिद्धः भवति ।
८ - ११ - सः च इदानीम् अपरिहारः भवति यत् तत् उक्तम् अङ्गान्यत्वात् च सिद्धम् इति ।
९ - ११ - अस्तु तर्हि आ सप्तमाध्यायपरिसमाप्तेः अङ्गाधिकारः ।
१० - ११ - ननु च उक्तम् गुणः यङ्लुकोः इति यङ्लुग्ग्रहणम् कर्तव्यम् इति ।
११ - ११ - क्रियते न्यासे एव ।
१ - ३५ - किम् पुनः इयम् स्थान्षष्ठी , अङ्गस्य स्थाने इति ।
२ - ३५ - एवम् भवितुम् अर्हति ।
३ - ३५ - अङ्गस्य इति स्थानषष्ठी चेत् पञ्चम्यन्तस्य च अधिकारः ।
४ - ३५ - अङ्गस्य इति स्थानषष्ठी चेत् पञ्चम्यन्तस्य च अधिकारः कर्तव्यः ।
५ - ३५ - अङ्गात् इति अपि वक्तव्यम् ।
६ - ३५ - अनुच्यमाने हि अतः भिसः ऐस् भवति इति अतः इति पञ्चमी अङ्गस्य इति स्थानषष्ठी ।
७ - ३५ - तत्र अशक्यम् विविभक्तिकत्वात् अतः इति पञ्चम्या अङ्गम् विशेषयितुम् ।
८ - ३५ - तत्र कः दोषः ।
९ - ३५ - अकारात् परस्य भिस्मात्रस्य ऐस्-भावः भवति इति इह अपि प्रसज्येत ब्राह्मणभिस्सा , ओदनभिस्सटा इति ।
१० - ३५ - अवयवषष्ठ्यादीनाम् च अप्रसिद्धिः ।
११ - ३५ - अवयवषष्ठ्यादयः च न सिध्यन्ति ।
१२ - ३५ - तत्र कः दोषः ।
१३ - ३५ - शासः इत् अङ्हलोः इति शासेः च अन्त्यस्य स्यात् उपधामात्रस्य च ।
१४ - ३५ - ऊत् उपधायाः गोहः इति गोहेः च अन्त्यस्य स्यात् उपधामात्रस्य च ।
१५ - ३५ - सिद्धम् तु परस्परम् प्रति अङ्गप्रत्ययसङ्ज्ञाभावात् ।
१६ - ३५ - सिद्धम् एतत् ।
१७ - ३५ - कथम् ।
१८ - ३५ - परस्परम् प्रति अङ्गप्रत्ययसङ्ज्ञे भवतः ।
१९ - ३५ - अङ्गसञ्ज्ञाम् प्रति प्रत्ययसञ्ज्ञा प्रत्ययसञ्ज्ञाम् प्रति अङ्गसञ्ज्ञा ।
२० - ३५ - किम् अतः यत् परस्परम् प्रति अङ्गप्रत्ययसङ्ज्ञे भवतः ।
२१ - ३५ - सम्बन्धषष्थीनिर्देशः च ।
२२ - ३५ - सम्बन्धषष्थीनिर्देशः च अयम् कृतः भवति ।
२३ - ३५ - अङ्गस्य यः भिस्-शब्दः इति ।
२४ - ३५ - किम् च अङ्गस्य भिस्-शब्दः ।
२५ - ३५ - निमित्तम् ।
२६ - ३५ - यस्मिन् अङ्गम् इति एतत् भवति ।
२७ - ३५ - कस्मिन् च एतत् भवति ।
२८ - ३५ - प्रत्यये ।
२९ - ३५ - एवम् अपि अवयवषष्ठ्यादयः अविशेषिताः भवन्ति ।
३० - ३५ - अवयवषष्ठ्यादयः अपि सम्बन्धे एव ।
३१ - ३५ - एवम् अपि स्थानम् अविशेषितम् भवति ।
३२ - ३५ - स्थानम् अपि सम्बन्धः एव ।
३३ - ३५ - एवम् अपि न ज्ञायते क्व स्थानषष्ठी क्व विशेषणषष्ठी इति ।
३४ - ३५ - यत्र षष्ठी अन्ययोगम् न अपेक्षते सा स्थानषष्ठी ।
३५ - ३५ - यत्र हि अन्ययोगम् अपेक्षते सा विशेषणषष्ठी ।
१ - ८० - कानि पुनः अङ्गाधिकारस्य प्रयोजननि ।
२ - ८० - अङ्गाधिकारस्य प्रयोजनम् सम्प्रसारणदीर्घत्वे ।
३ - ८० - हलः उत्तरस्य सम्प्रसारणस्य दीर्घः भवति ।
४ - ८० - हूतः , जीनः , संवीतः , शूनः ।
५ - ८० - अङ्गस्य इति किमर्थम् ।
६ - ८० - निरुतम् , दुरुतम् ।
७ - ८० - नाम्सनोः च ।
८ - ८० - नाम्सनोः च दीर्घत्वे प्रयोजनम् ।
९ - ८० - नामि दीर्घः भवति ।
१० - ८० - अग्नीनाम् , वायूनाम् ।
११ - ८० - अङ्गस्य इति किमर्थम् ।
१२ - ८० - क्रिमिणाम् पश्य ।
१३ - ८० - पामनाम् पश्य ।
१४ - ८० - सनि दीर्घः भवति ।
१५ - ८० - चिचीषति , तुष्टूषति ।
१६ - ८० - अङ्गस्य इति किमर्थम् ।
१७ - ८० - दधि सनोति ।
१८ - ८० - मधु सनोति ।
१९ - ८० - लिङि एत्वे ।
२० - ८० - लिङि एत्वे प्रयोजनम् ।
२१ - ८० - ग्लेयात् , म्लेयात् ।
२२ - ८० - अङ्गस्य इति किमर्थम् ।
२३ - ८० - निर्यायात् , निर्वायात् ।
२४ - ८० - अतः भिसः ऐस्त्वे ।
२५ - ८० - अतः भिसः ऐस्त्वे प्रयोजनम् ।
२६ - ८० - वृक्षैः , प्लक्षैः ।
२७ - ८० - अङ्गस्य इति किमर्थम् ।
२८ - ८० - ब्राह्मणभिस्सा , ओदनभिस्सटा ।
२९ - ८० - लुङादिषु अडाटौ ।
३० - ८० - लुङादिषु अडाटौ प्रयोजनम् ।
३१ - ८० - अकार्षीत् , ऐहिष्ट ।
३२ - ८० - अङ्गस्य इति किमर्थम् ।
३३ - ८० - प्राकरोत् , उपैहिष्ट ।
३४ - ८० - इयङुवङ्युष्मदस्मत्तातङामिनुडानेमुक्केह्रस्वयिदीर्घभितत्वानि ।
३५ - ८० - इयङुवङौ प्रयोजनम् ।
३६ - ८० - श्रियौ श्रियः , भ्रुवौ भ्रुवः ।
३७ - ८० - अङ्गस्य इति किमर्थम् ।
३८ - ८० - श्र्यर्थम् , भ्र्वर्थम् ।
३९ - ८० - युष्मदस्मदोः प्रयोजनम् ।
४० - ८० - सामः आकम् ।
४१ - ८० - युष्माकम् अस्माकम् ।
४२ - ८० - अङ्गस्य इति किमर्थम् ।
४३ - ८० - युष्मत्साम , अस्मत्साम ।
४४ - ८० - तातङ् प्रयोजनम् ।
४५ - ८० - जीवतात् भवान् ।
४६ - ८० - अङ्गस्य इति किमर्थम् ।
४७ - ८० - पच हि तावत् त्वम् ।
४८ - ८० - जल्प तु तावत् त्वम् ।
४९ - ८० - आमि नुट् प्रयोजनम् ।
५० - ८० - कुमारीणम् , किशोरीणाम् ।
५१ - ८० - अङ्गस्य इति किमर्थम् ।
५२ - ८० - कुमारी , आम् इति आह ।
५३ - ८० - किशोरी , आम् इति आह ।
५४ - ८० - आने मुक् प्रयोजनम् ।
५५ - ८० - पचमानः , यजमानः ।
५६ - ८० - अङ्गस्य इति किमर्थम् ।
५७ - ८० - प्राणः ।
५८ - ८० - के ह्रस्वः प्रयोजनम् ।
५९ - ८० - किशोरिका , कुमारिका ।
६० - ८० - अङ्गस्य इति किमर्थम् ।
६१ - ८० - कुमारी कायति कुमारीकः ।
६२ - ८० - यि दीर्घः प्रयोजनम् ।
६३ - ८० - चीयते , स्तूयते ।
६४ - ८० - अङ्गस्य इति किमर्थम् ।
६५ - ८० - दधियानम् , मधुयानम् ।
६६ - ८० - भि तत्वम् प्रयोजनम् ।
६७ - ८० - अद्भिः , अद्भ्यः ।
६८ - ८० - अङ्गस्य इति किमर्थम् ।
६९ - ८० - अब्भारः , अब्भक्षः ।
७० - ८० - न एतानि सन्ति प्रयोजनानि ।
७१ - ८० - कथम् ।
७२ - ८० - अर्थवद्ग्रहणप्रत्ययग्रहणाभ्याम् सिद्धम् ।
७३ - ८० - अर्थवद्ग्रहणप्रत्ययग्रहणाभ्याम् एतानि सिद्धानि ।
७४ - ८० - क्व चित् अर्थवद्ग्रहणे न अनर्थकस्य इति एवम् भविष्यति क्व चित् प्रत्ययाप्रत्ययोः ग्रहणे प्रत्ययस्य एव ग्रहणम् भवति इति ।
७५ - ८० - अथ वा प्रत्यये इति प्रकृत्य अङ्गकार्यम् अध्येष्ये ।
७६ - ८० - यदि प्रत्यये इति प्रकृत्य अङ्गकार्यम् अधीषे प्राकरोत् , उपैहिष्ट , उपसर्गात् पूर्वम् अडाटौ प्राप्नुतः ।
७७ - ८० - सिद्धम् तु प्रत्ययग्रहणे यस्मात् सः विहितः तदादेः तदन्तस्य च ग्रहणम् ।
७८ - ८० - सिद्धम् एतत् ।
७९ - ८० - कथम् ।
८० - ८० - प्रत्ययग्रहणे यस्मात् सः विहितः तदादेः तदन्तस्य च ग्रहणम् भवति इति एवम् उपसर्गात् पूर्वम् अडाटौ न भविष्यतः ।
१ - २० - इह कस्मात् न भवति तृतीयः ।
२ - २० - अण्प्रकरणात् ऋकारस्य अप्राप्तिः ।
३ - २० - अण्प्रकरणात् ऋकारस्य दीर्घत्वम् न भविष्यति ।
४ - २० - अणः इति वर्तते ।
५ - २० - क्व प्रकृतम् ।
६ - २० - ढ्रलोपे पूर्वस्य दीर्घः अणः इति ।
७ - २० - तत् वै इकः काशे इति अनेन इग्ग्रहणेन व्यवच्छिन्नम् न शक्यम् अनुवर्तयितुम् ।
८ - २० - इग्ग्रहणस्य च अण्विशेषणत्वात् ।
९ - २० - अण्विशेषणम् इग्ग्रहणम् ।
१० - २० - अणः इकः इति ।
११ - २० - यदि तर्हि अण्विशेषणम् इग्ग्रहणम् चौ दीर्घः भवति इति इह न प्राप्नोति अवाचा , अवाचे ।
१२ - २० - न एषः दोषः ।
१३ - २० - अण्ग्रहणम् अनुवर्तते इग्ग्रहणम् निवृत्तम् ।
१४ - २० - एवम् अपि कर्तृ̄चा कर्तृ̄चे , अत्र न प्राप्नोति ।
१५ - २० - यथालक्षणम् अप्रयुक्ते ।
१६ - २० - अथ वा उभयम् निवृत्तम् ।
१७ - २० - कस्मात् न भवति तृतीयः ।
१८ - २० - निपातनात् ।
१९ - २० - किम् निपातनम् ।
२० - २० - द्वितीयतृतीयचतुर्थतुर्याणि अन्यतरस्याम् इति ।
१ - ३३ - किमर्थम् आमः सनकारस्य ग्रहणम् क्रियते न आमि दीर्घः इति एव उच्येत ।
२ - ३३ - केन इदानिम् सनकारके भविष्यति ।
३ - ३३ - नुट् अयम् आम्भक्तः आम्ग्रहणेन ग्राहिष्यते ।
४ - ३३ - अतः उत्तरम् पठति नामि दीर्घः आमि चेत् स्यात् कृते दीर्घे न नुट् भवेत् ।
५ - ३३ - नामि दीर्घः आमि चेत् स्यात् कृते दीर्घत्वे न नुट् स्यात् ।
६ - ३३ - इदम् इह सम्प्रधार्यम् ।
७ - ३३ - दीर्घत्वम् क्रियताम् नुट् इति किम् अत्र कर्तव्यम् ।
८ - ३३ - परत्वात् नुट् ।
९ - ३३ - नित्यम् दीर्घत्वम् ।
१० - ३३ - कृते अपि नुटि प्राप्नोति अकृते अपि ।
११ - ३३ - नित्यत्वात् दीर्घत्वे कृते ह्रस्वाश्रयः नुट् न प्राप्नोति ।
१२ - ३३ - एवम् तर्हि आह अयम् ह्रस्वान्तात् नुट् इति न च ह्रस्वान्तः अस्ति ।
१३ - ३३ - तत्र वचनात् भविष्यति ।
१४ - ३३ - वचनात् यत्र तत् न अस्ति ।
१५ - ३३ - न इदम् वचनात् लभ्यम् ।
१६ - ३३ - अस्ति अन्यत् एतस्य वचने प्रयोजनम् ।
१७ - ३३ - किम् ।
१८ - ३३ - यत्र दीर्घत्वम् प्रतिषिध्यते ।
१९ - ३३ - तिसृणाम् , चतसृणाम् इति ।
२० - ३३ - न एतत् अस्ति प्रयोजनम् ।
२१ - ३३ - इह तावत् चतसृणाम् इति षट्चतुर्भ्यः च इति एवम् भविष्यति ।
२२ - ३३ - तिसृणाम् इति त्रिग्रहणम् अपि तत्र प्रकृतम् अनुवर्तते ।
२३ - ३३ - क्व प्रकृतम् ।
२४ - ३३ - त्रेः त्रयः इति ।
२५ - ३३ - इदम् तर्हि त्वम् नृणम् नृपते जायसे शुचिः ।
२६ - ३३ - न एकम् उदाहरणम् ह्रस्वग्रहणम् प्रयोजयति ।
२७ - ३३ - तत्र वचनात् भूतपूर्वगतिः विज्ञास्यते ।
२८ - ३३ - ह्रस्वान्तम् यत् भूतपूर्वम् इति ।
२९ - ३३ - उत्तराऋथम् तर्हि सनकारग्रहणम् कर्तव्यम् ।
३० - ३३ - नोपधायाः च चर्मणाम् ।
३१ - ३३ - नोपधायाः नामि यथा स्यात् ।
३२ - ३३ - इह मा भूत् चर्मणाम् , वर्मणाम् इति ।
३३ - ३३ - नामि दीर्घः आमि चेत् स्यात् कृते दीर्घे न नुट् भवेत् । वचनात् यत्र तत् न अस्ति । नोपधायाः च चर्मणाम् ।
१ - ४५ - हनः क्वौ उपधादीर्घत्वप्रसङ्गः ।
२ - ४५ - हनः क्वौ उपधालक्षणम् दीर्घत्वम् प्राप्नोति ।
३ - ४५ - अनुनासिकस्य क्विझलोः क्ङिति इति ।
४ - ४५ - तस्य प्रतिषेधः वक्तव्यः ।
५ - ४५ - वृत्रहणौ वृत्रहणः इति ।
६ - ४५ - नियमवचनात् सिद्धम् ।
७ - ४५ - इन्हन्पूषार्यम्णाम् शौ सौ च इति एतस्मात् नियमवचनात् दीर्घत्वम् न भविष्यति ।
८ - ४५ - नियमवचनात् सिद्धम् इति चेत् सर्वनामस्थानप्रकरणे नियमवचनात् अन्यत्र अनियमः ।
९ - ४५ - नियमवचनात् सिद्धम् इति चेत् सर्वनामस्थानप्रकरणे नियमवचनात् अन्यत्र नियमः न प्राप्नोति ।
१० - ४५ - क्व अन्यत्र ।
११ - ४५ - वृत्रहणि भ्रूणहनि ।
१२ - ४५ - एवम् तर्हि दीर्घविधिः यः इह इन्प्रभृतीनाम् तम् विनियम्य सुटि इति सुविद्वान् ।
१३ - ४५ - दीर्घविधिः यः इह इन्प्रभृतीनाम् तम् सर्वनामस्थाने विनियम्य , इन्हन्पूषार्यम्णाम् सर्वनामस्थाने दीर्घः भवति ।
१४ - ४५ - किमर्थम् इदम् ।
१५ - ४५ - नियमाऋथम् ।
१६ - ४५ - इन्हन्पूषार्यम्णाम् सर्वनामस्थाने एव न अन्यत्र ।
१७ - ४५ - शौ नियमम् पुनः एव विदध्यात् ।
१८ - ४५ - ततः शौ ।
१९ - ४५ - शौ एव सर्वनामस्थाने न अन्यत्र ।
२० - ४५ - ततः सौ ।
२१ - ४५ - सौ एव सर्वनामस्थाने न अन्यत्र ।
२२ - ४५ - भ्रूणहनि इति तथा अस्य न दुष्येत् ।
२३ - ४५ - तथा अस्य भ्रूणहनि इति न दोषः भवति ।
२४ - ४५ - शास्ति निवर्त्य सुटि इति अविशेषे शौ नियमम् कुरु वा अपि असमीक्ष्य ।
२५ - ४५ - अथ वा निवृत्ते सर्वनामस्थानप्रकरणे अविशेषेण शौ नियमम् वक्ष्यामि ।
२६ - ४५ - इन्हन्पूषार्यम्णाम् शौ एव ।
२७ - ४५ - ततः सौ ।
२८ - ४५ - सौ एव ।
२९ - ४५ - इह अपि तर्हि नियमात् न प्राप्नोति इन्द्रः वृत्रहायते ।
३० - ४५ - दीर्घविधेः उपधानियमात् मे हन्त यि दीर्घविधौ च न दोषः ।
३१ - ४५ - उपधालक्षणदीर्घत्वस्य नियमः न च एतत् उपधालक्षणम् दीर्घत्वम् ।
३२ - ४५ - सुटि अपि वा प्रकृते अनवकाशः शौ नियमः अप्रकृतप्रतिषेधे ।
३३ - ४५ - अथ वा अनुवर्तमाने सर्वनामस्थानग्रहणे अनवकाशः शौ नियमः अप्रकृतस्य अपि दीर्घत्वस्य नियामकः भविष्यति ।
३४ - ४५ - कथम् ।
३५ - ४५ - यस्य हि शौ नियमः सुटि न एतत् तेन न तत्र भवेत् विनियम्यम् ।
३६ - ४५ - यस्य हि शिः सर्वनामस्थानम् न तस्य सुट् ।
३७ - ४५ - यस्य सुट् सर्वनामस्थानम् न तस्य शिः ।
३८ - ४५ - तत्र सर्वनामस्थानप्रकरणे नियम्यम् न अस्ति इति कृत्वा अविशेषेण शौ नियमः विज्ञास्यते ।
३९ - ४५ - दीर्घविधिः यः इह इन्प्रभृतीनाम् तम् विनियम्य सुटि इति सुविद्वान् ।
४० - ४५ - शौ नियमम् पुनः एव विदध्यात् ।
४१ - ४५ - भ्रूणहनि इति तथा अस्य न दुष्येत् ।
४२ - ४५ - शास्ति निवर्त्य सुटि इति अविशेषे शौ नियमम् कुरु वा अपि असमीक्ष्य ।
४३ - ४५ - दीर्घविधेः उपधानियमात् मे हन्त यि दीर्घविधौ च न दोषः ।
४४ - ४५ - सुटि अपि वा प्रकृते अनवकाशः शौ नियमः अप्रकृतप्रतिषेधे ।
४५ - ४५ - यस्य हि शौ नियमः सुटि न एतत् तेन न तत्र भवेत् विनियम्यम् ।
१ - ३२ - अत्वसन्तस्य दीर्घत्वे पितः उपसङ्ख्यानम् ।
२ - ३२ - अत्वसन्तस्य दीर्घत्वे पितः उपसङ्ख्यानम् कर्तव्यम् ।
३ - ३२ - गोमान् , यवमान् ।
४ - ३२ - किम् पुनः कारणम् न सिध्यति ।
५ - ३२ - अननुबन्धकग्रहणे हि सानुबन्धकस्य ग्रहणम् न इति एवम् पितः न प्राप्नोति ।
६ - ३२ - अननुबन्धकग्रहणे इति उच्यते ।
७ - ३२ - सानुबन्धकस्य इदम् ग्रहणम् ।
८ - ३२ - एवम् तर्हि तदनुबन्धकग्रहणे अतदनुबन्धकस्य ग्रहणम् न इति एवम् पितः न प्राप्नोति ।
९ - ३२ - तत् तर्हि उपसङ्ख्यानम् कर्तव्यम् ।
१० - ३२ - न कर्तव्यम् ।
११ - ३२ - पकारलोपे कृते न अतुबन्तम् भवति अत्वन्तम् एव ।
१२ - ३२ - यथा एव तर्हि पकारलोपे कृते न अतुबन्तम् एवम् उकारलोपे अपि कृते न अत्वन्तम् ।
१३ - ३२ - ननु च भूतपूर्वगत्या भविष्यति अत्वन्तम् ।
१४ - ३२ - यथा एव तर्हि भूतपूर्वगत्या अत्वन्तम् एवम् अतुबन्तम् अपि ।
१५ - ३२ - एवम् तर्हि आश्रीयमाणे भूतपूर्वगतिः अत्वन्तम् च आस्रीयते न अतुबन्तम् ।
१६ - ३२ - न सिध्यति ।
१७ - ३२ - इह हि व्याकरणे सर्वेषु एव सानुबन्धकग्रहणेषु रूपम् आश्रीयते यत्र अस्य एतत् रूपम् इति ।
१८ - ३२ - रूपनिर्ग्रहः च न अन्तरेण लौकिकम् प्रयोगम् ।
१९ - ३२ - तस्मिन् च लौकिके प्रयोगे सानुबन्धकानाम् प्रयोगः न अस्ति इति कृत्वा द्वितीयः प्रयोगः उपास्यते ।
२० - ३२ - कः असौ ।
२१ - ३२ - उपदेशः नाम ।
२२ - ३२ - उपदेशे च एतत् अतुबन्तम् न अत्वन्तम् ।
२३ - ३२ - यदि पुनः अत्शब्दम् गृहीत्वा दीर्घत्वम् उच्येत ।
२४ - ३२ - न एवम् शक्यम् ।
२५ - ३२ - इह अपि प्रसज्येत जगत् , जनगत् ।
२६ - ३२ - अर्थवद्ग्रहणे न अनर्थकस्य इति एवम् एतस्य न भविष्यति ।
२७ - ३२ - इह अपि तर्हि न प्राप्नोति कृतवान् , भुक्तवान् इति ।
२८ - ३२ - क्व तर्हि स्यात् ।
२९ - ३२ - पचन् , यजन् ।
३० - ३२ - न वै अत्र इष्यते ।
३१ - ३२ - अनिष्टम् च प्राप्नोति इष्तम् च न सिध्यति ।
३२ - ३२ - तस्मात् उपसङ्ख्यानम् कर्तव्यम् ।
१ - २३ - गमेः दीर्घत्वे इङ्ग्रहणम् । गमेः दीर्घत्वे इङ्ग्रहणम् कर्तव्यम् ।
२ - २३ - इङ्गमेः इति वक्तव्यम् ।
३ - २३ - इह मा भूत् सञ्जिगंसते वत्सः मात्रा इति ।
४ - २३ - अग्रहणे हि अनादेशस्य अपि दीर्घप्रसङ्गः ।
५ - २३ - अक्रियमाणे हि इङ्ग्रहणे अनादेशस्य अपि दीर्घत्वम् प्रसज्येत ।
६ - २३ - सञ्जिगंसते वत्सः मात्रा इति ।
७ - २३ - न वा छन्दसि अनादेशस्य अपि दीर्घत्वदर्शनात् इङ्ग्रहणानर्थक्यम् ।
८ - २३ - न वा इङ्ग्रहणम् कर्तव्यम् ।
९ - २३ - किम् कारणम् ।
१० - २३ - छन्दसि अनादेशस्य अपि दीर्घत्वदर्शनात् ।
११ - २३ - छन्दसि अनादेशस्य अपि गमेः दीर्घत्वम् दृश्यते ।
१२ - २३ - स्वर्गम् लोकम् सञ्जिगांसत् ।
१३ - २३ - छन्दसि अनादेशस्य अपि दीर्घत्वदर्शनात् इङ्ग्रहणम् अनर्थकम् ।
१४ - २३ - यथा एव तर्हि छन्दसि अनादेशस्य अपि गमेः दीर्घत्वम् भवति एवम् भाषायाम् अपि प्राप्नोति ।
१५ - २३ - तस्मात् इङ्ग्रहणम् कर्तव्यम् ।
१६ - २३ - न कर्तव्यम् ।
१७ - २३ - योगविभागः करिष्यते ।
१८ - २३ - अचः सनि ।
१९ - २३ - अजन्तानाम् सनि दीर्घः भवति ।
२० - २३ - ततः हनिगम्योः ।
२१ - २३ - हनिगम्योः च सनि दीर्घः भवति ।
२२ - २३ - अचः इति एव ।
२३ - २३ - अचः स्थाने यौ हनिगमी ।
१ - १० - अथ उपधाग्रहणम् अनुवर्तते उत अहो न ।
२ - १० - किम् च अतः ।
३ - १० - सनि दीर्घे उपधाधिकारः चेत् व्यञ्जनप्रतिषेधः ।
४ - १० - सनि दीर्घे उपधाधिकारः चेत् व्यञ्जनप्रतिषेधः वक्तव्यः , चिचीषति तुष्टूषति इति एवम् अर्थम् ।
५ - १० - एवम् तर्हि निवृत्तम् ।
६ - १० - अनधिकारे उक्तम् ।
७ - १० - किम् उक्तम् ।
८ - १० - हनिगमिदीर्घेषु अज्ग्रहणम् इति ।
९ - १० - न एषः दोषः ।
१० - १० - उक्तम् एतत् ह्रस्वः दीर्घः प्लुतः इति यत्र ब्रूयात् अचः इति एतत् तत्र उपस्थितम् द्रष्टव्यम् इति ।
१ - २० - अथ , ऊट् आदिः कस्मान् न भवति ।
२ - २० - आदिः टित् भवति इति प्राप्नोति ।
३ - २० - कस्य पुनः आदिः ।
४ - २० - वकारस्य ।
५ - २० - अस्तु ।
६ - २० - वकारकस्य का प्रतिपत्तिः ।
७ - २० - लोपः व्योः वलि इति लोपः भविष्यति ।
८ - २० - न एवम् शक्यम् ।
९ - २० - ज्वरत्वरस्रिव्यविमवाम् उपधायाः च इति द्वौ ऊटौ स्याताम् ।
१० - २० - एवम् तर्हि न एषः टित् ।
११ - २० - कः तर्हि ।
१२ - २० - ठित् ।
१३ - २० - यदि तर्हि ठित् , धौतः पटः इति एत्येधत्यूट्सु इति वृद्धिः न प्राप्नोति ।
१४ - २० - चर्त्वे कृते भविष्यति ।
१५ - २० - असिद्धम् चर्त्वम् ।
१६ - २० - तस्य असिद्धत्वात् न प्राप्नोति ।
१७ - २० - आश्रयात् सिद्धत्वम् भविष्यति ।
१८ - २० - असति अन्यस्मिन् आश्रयात् सिद्धत्वम् स्यात् अस्ति च अन्यः सिद्धः वाहः उट् इति ।
१९ - २० - एषः अपि ठित् करिष्यते ।
२० - २० - तत्र उभयोः चर्त्वे कृते आश्रयात् सिद्धत्वम् भविष्यति ।
१ - ३६ - अथ क्ङिद्ग्रहणम् अनुवर्तते उत अहो न ।
२ - ३६ - किम् च अतः ।
३ - ३६ - शूट्त्वे क्ङिदधिकारः चेत् छः षत्वम् ।
४ - ३६ - शूट्त्वे क्ङिदधिकारः चेत् छः षत्वम् वक्तव्यम् ।
५ - ३६ - प्रष्टा , प्रष्टुम् , प्रष्टव्यम् ।
६ - ३६ - तुक्प्रसङ्गः च ।
७ - ३६ - तुक् च प्राप्नोति ।
८ - ३६ - निवृत्ते अपि क्ङिद्ग्रहणे अवश्यम् अत्र तुगभावार्थः यत्नः कर्तव्यः ।
९ - ३६ - अन्तरङ्गत्वात् हि तुक् प्राप्नोति ।
१० - ३६ - च्छ्वोः इति सन्निपातग्रहणम् विज्ञायते ।
११ - ३६ - ननु एवम् अपि अन्त्यस्य प्राप्नोति ।
१२ - ३६ - सन्निपातग्रहणसामर्थ्यात् सर्वस्य भविष्यति ।
१३ - ३६ - एवम् अपि अङ्गस्य प्राप्नोति ।
१४ - ३६ - निर्दिश्यमानस्य आदेशाः भवन्ति इति एवम् अङ्गस्य न भविष्यति ।
१५ - ३६ - यदि एवम् उत्पुच्छयतेः अप्रत्ययः उत्पुट् इति प्राप्नोति , उत्पुत् इति च इष्यते ।
१६ - ३६ - तथा वाञ्छतेः अप्रत्ययः वान् , वांशौ वांशः इति न सिध्यति ।
१७ - ३६ - यथालक्षणम् अप्रयुक्ते ।
१८ - ३६ - तत्र तु एतावान् विशेषः ।
१९ - ३६ - अनुवर्तमाने क्ङिद्ग्रहणे छः षत्वम् वक्तव्यम् तत्र च अपि सन्निपातग्रहणम् विज्ञेयम् ।
२० - ३६ - निवृत्ते दिवः ऊड्भावः ।
२१ - ३६ - निवृत्ते दिवः ऊड्भावः प्राप्नोति ।
२२ - ३६ - द्युभ्याम् , द्युभिः ।
२३ - ३६ - अस्तु ।
२४ - ३६ - कथम् द्युभ्याम् , द्युभिः इति ।
२५ - ३६ - ऊठि कृते दिवः उत् इति उत्त्वम् भविष्यति ।
२६ - ३६ - न सिध्यति ।
२७ - ३६ - आन्तर्यतः दीर्घस्य दीर्घः प्राप्नोति ।
२८ - ३६ - तदर्थम् तपरः कृतः ।
२९ - ३६ - एवमर्थम् तपरः क्रियते ।
३० - ३६ - क्व पुनः क्ङिद्ग्रहणम् प्रकृतम् ।
३१ - ३६ - अनुनासिकस्य क्विझलोः क्ङिति इति ।
३२ - ३६ - यदि तत् अनुवर्तते अज्झनगमाम् सनि क्विझलोः च इति क्विझलोः अपि दीर्घत्वम् प्राप्नोति ।
३३ - ३६ - झलि तावत् न दोषः ।
३४ - ३६ - सनम् झल्ग्रहणेन विशेषयिष्यामः ।
३५ - ३६ - सनि झलादौ इति ।
३६ - ३६ - क्वौ अपि आचार्यप्रवृत्तिः ज्ञापयति न अनेन क्वौ दीर्घत्वम् भवति इति यत् अयम् क्विब्वचिप्रच्छ्यायतस्तुकटप्रुजुश्रीणाम् दीर्घः असम्प्रसारम् च इति दीर्घत्वम् शास्ति ।
१ - १८ - असिद्धवचनम् किमर्थम् ।
२ - १८ - असिद्धवचने उक्तम् ।
३ - १८ - किम् उक्तम् ।
४ - १८ - तत्र तावत् उक्तम् षत्वतुकोः असिद्धवचनम् आदेशलक्षणप्रतिषेधाऋथम् उत्सर्गलक्षणभावार्थम् च इति ।
५ - १८ - इह अपि असिद्धवचनम् आदेशलक्षणप्रतिषेधाऋथम् उत्सर्गलक्षणभावार्थम् च ।
६ - १८ - आदेशलक्षणप्रतिषेधाऋथम् तावत् ।
७ - १८ - आगहि जहि गतः , गतवान् ।
८ - १८ - अनुनासिकलोपे जभावे च कृते अतः लोपः , अतः हेः इति च प्राप्नोति ।
९ - १८ - असिद्धत्वात् न भवति ।
१० - १८ - उत्सर्गलक्षणभावार्थम् च ।
११ - १८ - एधि शाधि ।
१२ - १८ - अस्तिशास्त्योः एत्त्वशाभावयोः कृतयोः झल्लक्षणम् धित्वम् न प्राप्नोति ।
१३ - १८ - असिद्धत्वात् भवति ।
१४ - १८ - अथ अत्रग्रहणम् किमर्थम् ।
१५ - १८ - अत्रग्रहणम् विषयार्थम् ।
१६ - १८ - विषयः प्रतिनिर्दिश्यते ।
१७ - १८ - अत्र एतस्मिन् आभाच्छास्त्रे आभाच्छास्त्रम् असिद्धम् यथा स्यात् ।
१८ - १८ - इह मा भूत् अभाजि, रागः, उपबर्हणम् इति ।
१ - ९१ - कानि पुनः अस्य योगस्य प्रयोजनानि ।
२ - ९१ - प्रयोजनम् शैत्त्वम् धित्वे ।
३ - ९१ - शाभावः एत्त्वम् च धित्वे प्रयोजनम् ।
४ - ९१ - एधि शाधि ।
५ - ९१ - अस्तिशास्त्योः एत्त्वशाभावयोः कृतयोः झल्लक्षणम् धित्वम् न प्राप्नोति ।
६ - ९१ - असिद्धत्वात् भवति ।
७ - ९१ - शाभावः तावत् न प्रयोजयति ।
८ - ९१ - एवम् वक्ष्यामि ।
९ - ९१ - शास् हौ शा हौ इति ।
१० - ९१ - यत्वभूतः सकारः ।
११ - ९१ - तत्र सात् धित्वम् धि च इति सकारस्य लोपः ।
१२ - ९१ - अथ वा , आ हौ इति वक्ष्यामि ।
१३ - ९१ - एवम् अपि सकारस्य प्राप्नोति ।
१४ - ९१ - उपधायाः इति वर्तते ।
१५ - ९१ - उपधायाः आत्वे कृते सात् धित्वम् धि च इति सकारस्य लोपः ।
१६ - ९१ - अथ वा न हौ इति वक्ष्यामि ।
१७ - ९१ - तत्र एत्त्वे प्रतिषिद्धे सात् धित्वम् धि च इति सकारस्य लोपः ।
१८ - ९१ - एत्त्वम् अपि लोपापवादः विज्ञास्यते न च सकारस्य लोपः प्राप्नोति ।
१९ - ९१ - हिलोपः उत्त्वे ।
२० - ९१ - हिलोपः उत्त्वे प्रयोजनम् ।
२१ - ९१ - कुरु इति अत्र हिलोपे कृते सार्वधातुकपरे उकारे इति उत्त्वम् न प्राप्नोति ।
२२ - ९१ - असिद्धत्वात् भवति ।
२३ - ९१ - एतत् अपि न अस्ति प्रयोजनम् ।
२४ - ९१ - वक्ष्यति तत्र सार्वधातुकग्रहणस्य प्रयोजनम् सार्वधातुके भूतपूर्वमात्रे यथा स्त्यात् उत्त्वम् ।
२५ - ९१ - तास्तिलोपेण्यणादेशाः अडाड्विधौ ।
२६ - ९१ - तलोपः अस्तिलोपः इणः च यणादेशः अडाड्विधौ प्रयोजनम् ।
२७ - ९१ - अकारि , ऐही इति ।
२८ - ९१ - तलोपे कृते लुङि इति अडाटौ न क्ल्प्राप्नुतः ।
२९ - ९१ - असिद्धत्वात् भवतः ।
३० - ९१ - अस्तिलोपः इणः च यणादेशः प्रयोजनम् ।
३१ - ९१ - आसन् , आयन् इति ।
३२ - ९१ - इणस्त्योः यण्लोपयोः कृतयोः अनजादित्वात् आट् न प्राप्नोति ।
३३ - ९१ - असिद्धत्वात् भवति ।
३४ - ९१ - अस्तिलोपः तावत् न प्रयोजयति ।
३५ - ९१ - आचार्यप्रवृत्तिः ज्ञापयति लोपात् आट् बलीयान् इति यत् अयम् श्नसोः अल्लोपः इति तपरकरणम् करोति ।
३६ - ९१ - इण्यणादेशः च अपि न प्रयोजयति ।
३७ - ९१ - यणादेशे योगविभागः करिष्यते ।
३८ - ९१ - इणः यण् भवति ।
३९ - ९१ - ततः एः अनेकाचः ।
४० - ९१ - एः च अनेकाचः इणः यण् भवति ।
४१ - ९१ - ततः असंयोगपूर्वस्य यण् भवति ।
४२ - ९१ - एः अनेकाचः इति एव ।
४३ - ९१ - सर्वेषाम् एव परिहारः ।
४४ - ९१ - उपदेशः इति वर्तते ।
४५ - ९१ - तत्र उपदेशावस्थायाम् एव अडाटौ भवतः ।
४६ - ९१ - अथ वा आर्धधातुके इति वर्तते ।
४७ - ९१ - अथ वा लुङ्लङ्लृङ्क्षु अट् इति द्विलकारकः निर्देशः लुङादिषु लकारादिषु इति ।
४८ - ९१ - सर्वथा , ऐज्यत , औप्यत इति न सिध्यति ।
४९ - ९१ - वक्ष्यति एतत् अजादीनाम् अटा सिद्धम् इति ।
५० - ९१ - अनुनासिकलोपः हिलोपाल्लोपयोः जभावः च ।
५१ - ९१ - अनुनासिकलोपः हिलोपाल्लोपयोः जभावः च प्रयोजनम् ।
५२ - ९१ - आगहि जहि गतः , गतवान् ।
५३ - ९१ - अनुनासिकलोपे कृते जभावे च अतः हेः अतः लोपः इति च लोपः प्राप्नोति ।
५४ - ९१ - असिद्धत्वात् न भवति ।
५५ - ९१ - अनुनासिकलोपः तावत् न प्रयोजयति ।
५६ - ९१ - अल्लोपे उपदेशे इति वर्तते ।
५७ - ९१ - यदि उपदेशे इति वर्तते धिनुतः , कृणुतः अत्र न प्राप्नोति ।
५८ - ९१ - न एषः दोषः ।
५९ - ९१ - न उपदेशग्रहणेन प्रकृतिः अभिसम्बध्यते ।
६० - ९१ - किम् तर्हि ।
६१ - ९१ - आर्धधातुकम् अभिसम्बध्यते आर्धधातुकोपदेशे यत् अकारान्तम् इति ।
६२ - ९१ - जभावः च न प्रयोजयति ।
६३ - ९१ - हिलोपे योगविभागः करिष्यते ।
६४ - ९१ - अतः हेः ।
६५ - ९१ - ततः उतः च ।
६६ - ९१ - उतः च हेः लुक् भवति इति ।
६७ - ९१ - ततः प्रत्ययात् ।
६८ - ९१ - प्रत्ययात् इति उभयोः शेषः ।
६९ - ९१ - अथ किमर्थम् अनुनासिकलोपः हिलोपाल्लोपयोः जभावः च इति उच्यते न अनुनासिकलोपजभावौ अल्लोपहिलोपयोः इति एव उच्यते ।
७० - ९१ - सङ्ख्यातानुदेशः मा भूत् इति ।
७१ - ९१ - अनुनासिकलोपः हिलोपे प्रयोजयति ।
७२ - ९१ - मण्डूकि ताभिः आगहि ।
७३ - ९१ - रोहितः च इह अ गहि ।
७४ - ९१ - मरुद्भिः अग्ने अगहि ।
७५ - ९१ - सम्प्रसारणम् अवर्णलोपे ।
७६ - ९१ - सम्प्रसारणम् अवर्णलोपे प्रयोजनम् ।
७७ - ९१ - मधोनः पश्य ।
७८ - ९१ - मघोना , मघोने ।
७९ - ९१ - सम्प्रसारणे कृते यस्य इति लोपः प्राप्नोति ।
८० - ९१ - असिद्धत्वात् न भवति ।
८१ - ९१ - न एतत् अस्ति प्रयोजनम् ।
८२ - ९१ - वक्ष्यति एतत् मघवन्शब्दः अव्युत्पन्नम् प्रातिपदिकम् इति ।
८३ - ९१ - रेभावः आल्लोपे ।
८४ - ९१ - रेभावः आल्लोपे प्रयोजनम् ।
८५ - ९१ - किम् स्वित् गर्भम् प्रथमम् दध्रे आपः ।
८६ - ९१ - रेभावे कृते आतः लोपः इटि च इति आकारलोपः न प्राप्नोति ।
८७ - ९१ - असिद्धत्वात् भवति ।
८८ - ९१ - एतत् अपि न अस्ति प्रयोजनम् ।
८९ - ९१ - छान्दसः रेभावः लिट् च छन्दसि सार्वधातुकम् अपि भवति ।
९० - ९१ - तत्र सार्वधातुकम् अपित् ङित् भवति इति ङित्वम् ।
९१ - ९१ - श्नाभ्यस्तयोः आतः इति आकारलोपः भवति ।
१ - २२ - यदि तर्हि अयम् योगः न आरभ्यते , उत् तु कृञः कथम् ओः विनिवृत्तौ । इह कुर्वः कुर्मः कुर्यात् इति उकारलोपे कृते सार्वधातुकपरे उकारे इति उत्त्वम् न प्राप्नोति ।
२ - २२ - णेः अपि च इटि कथम् विनिवृत्तिः ।
३ - २२ - इह च कारयतेः कारिष्यते णेः अनिटि इति णिलोपः न प्राप्नोति ।
४ - २२ - अब्रुवतः तव योगम् इमम् स्यात् लुक् च चिणः नु कथम् न तरस्य ।
५ - २२ - इह च , अकारितराम् अहारितराम् इति चिणः उत्तरस्य तरस्य लुक् न स्यात् ।
६ - २२ - चम् भगवान् कृतवान् तु तदर्थम् तेन भवेत् इटि णेः निवृत्तिः ।
७ - २२ - इह स्यसिच्सीयुट्तासिषु भावकर्मणोः उपदेशे अज्झनग्रहदृशाम् वा चिण्वत् इट् च किम् च ।
८ - २२ - णिलोपः च ।
९ - २२ - म्वोः अपि ये च तथा अपि अनुवृत्तौ ।
१० - २२ - इह अपि कुर्वः कुर्मः कुर्यात् इति म्वोः ये च इति एतत् अपि अनुवर्तिष्यते ।
११ - २२ - चिण्लुकि च क्ङितः एव लुक् स्यात् ।
१२ - २२ - चिण्लुकि अपि प्रकृतम् क्ङिद्ग्रहणम् अनुवर्तते ।
१३ - २२ - क्व प्रकृतम् ।
१४ - २२ - गमहनखनघसाम् लोपः क्ङिति अनङि इति ।
१५ - २२ - तत् वै सप्तमीनिर्दिष्टम् षष्ठीनिर्दिष्टेन च इह अर्थः ।
१६ - २२ - चिणः इति एषा पञ्चमी क्ङिति इति सप्तम्याः षष्ठीम् ल्प्रकल्पयिष्यति तस्मात् इति उत्तरस्य इति ।
१७ - २२ - उत् तु कृञः कथम् ओः विनिवृत्तौ ।
१८ - २२ - णेः अपि च इटि कथम् विनिवृत्तिः ।
१९ - २२ - अब्रुवतः तव योगम् इमम् स्यात् लुक् च चिणः नु कथम् न तरस्य ।
२० - २२ - चम् भगवान् कृतवान् तु तदर्थम् तेन भवेत् इटि णेः निवृत्तिः ।
२१ - २२ - म्वोः अपि ये च तथा अपि अनुवृत्तौ ।
२२ - २२ - चिण्लुकि च क्ङितः एव लुक् स्यात् ।
१ - १०२ - आरभ्यमाणे अपि एतस्मिन् योगे सिद्धम् वसुसम्प्रसारणम् अज्विधौ ।
२ - १०२ - वसुसम्प्रसारणम् अज्विधौ सिद्धम् वक्तव्यम् ।
३ - १०२ - किम् प्रयोजनम् ।
४ - १०२ - पपुषः पश्य ।
५ - १०२ - तस्थुषः पश्य ।
६ - १०२ - निन्युषः पश्य ।
७ - १०२ - चिच्युषः पश्य ।
८ - १०२ - लुलुवुषः पश्य ।
९ - १०२ - पुपुवुषः पश्य इति ।
१० - १०२ - वसोः सम्प्रसारणे कृते अचि इति आकारलोपादीनि यथा स्युः इति ।
११ - १०२ - किम् पुनः कारणम् न सिध्यन्ति ।
१२ - १०२ - बहिरङ्गलक्षणत्वात् असिद्धत्वात् च ।
१३ - १०२ - बहिरङ्गलक्षणम् च एव हि वसुसम्प्रसारणम् असिद्धम् च ।
१४ - १०२ - आत्त्वम् यलोपाल्लोपयोः पशुषः न वाजान् चाखायिता चाखायितुम् ।
१५ - १०२ - आत्त्वम् यलोपाल्लोपयोः सिद्धम् वक्तव्यम् ।
१६ - १०२ - किम् प्रयोजनम् ।
१७ - १०२ - पशुषः न वाजान् ।
१८ - १०२ - पशुषः इति आत्त्त्वस्य असिद्धत्वात् आतः धातोः इति आकारलोपः न प्राप्नोति ।
१९ - १०२ - चाखायिता चाखायितुम् इति आत्त्वस्य असिद्धत्वात् यस्य हलः इति यलोपः प्राप्नोति ।
२० - १०२ - समानाश्रयवचनात् सिद्धम् ।
२१ - १०२ - समानाश्रयम् असिद्धम् भवति व्याश्रयम् च एतत् ।
२२ - १०२ - इह तावत् पपुषः पश्य , तस्थुषः पश्य , निन्युषः पश्य , चिच्युषः पश्य , लुलुवुषः पश्य , पुपुवुषः पश्य इति ।
२३ - १०२ - वसौ आकारलोपादीनि वसन्तस्य विभक्तौ सम्प्रसारणम् ।
२४ - १०२ - पशुषः इति विटि आत्त्वम् विडन्तस्य विभक्तौ आकारलोपः ।
२५ - १०२ - चाखायिता चाखायितुम् इति यङि आत्त्वम् यङन्तस्य च आर्धधातुके लोपः इति ।
२६ - १०२ - किम् वक्तव्यम् एतत् ।
२७ - १०२ - न हि ।
२८ - १०२ - कथम् अनुच्यमानम् गंस्यते ।
२९ - १०२ - अत्रग्रहणसामर्थ्यात् ।
३० - १०२ - ननु च अन्यत् अत्रग्रहणस्य प्रयोजनम् उक्तम् ।
३१ - १०२ - किम् उक्तम् ।
३२ - १०२ - अत्रग्रहणम् विषयार्थम् इति ।
३३ - १०२ - अधिकारात् अपि एतत् सिद्धम् ।
३४ - १०२ - इह पपुषः , चिच्युषः , लुलुवुषः , द्वौ हेतू व्य्पदिष्टौ बहिरङ्गलक्षणत्वम् असिद्धत्वम् च इति ।
३५ - १०२ - तत्र भवएत् असिद्धत्वम् प्रत्युक्तम् बहिरङ्गलक्षणत्वम् तु न एव प्रत्युक्तम् ।
३६ - १०२ - न एषः दोषः बहिरङ्गम् अन्तरङ्गम् इति च प्रतिद्वन्द्विभाविनौ एतौ अर्थौ ।
३७ - १०२ - कथम् ।
३८ - १०२ - सति अन्तरङ्गे बहिरङ्गम् सति च बहिरङ्गे अन्तरङ्गम् ।
३९ - १०२ - न च अत्र अन्तरङ्गबहिरङ्गयोः युगपत् समवस्थानम् अस्ति ।
४० - १०२ - न अनभिनिर्वृत्ते बहिरङ्गे अन्तरङ्गम् प्राप्नोति ।
४१ - १०२ - तत्र निमित्तम् एव बहिरङ्गम् अन्तरङ्गस्य ।
४२ - १०२ - ह्रस्वयलोपाल्लोपाः च अयादेशे ल्यपि ।
४३ - १०२ - ह्रस्वयलोपाल्लोपाः च अयादेशे ल्यपि सिद्धाः वक्तव्याः ।
४४ - १०२ - प्रशमय्य गतः , प्रतमय्य गतः ।
४५ - १०२ - प्रबेभिदय्य गतः ।
४६ - १०२ - प्रचेच्छिदय्य गतः ।
४७ - १०२ - प्रस्तनय्य गतः ।
४८ - १०२ - प्रगदय्य गतः ।
४९ - १०२ - ह्रस्वयलोपाल्लोपानाम् असिद्धत्वात् ल्यपि लघुपूर्वात् इति अयादेशः न प्राप्नोति ।
५० - १०२ - अत्र अपि एषः परिहारः समानाश्रयवचनात् सिद्धम् इति ।
५१ - १०२ - कथम् ।
५२ - १०२ - णौ एते विधयः णेः ल्यपि अयादेशः ।
५३ - १०२ - वुग्युटौ उवङ्यणोः ।
५४ - १०२ - वुग्युटौ उवङ्यणोः सिद्धौ वक्तव्यौ ।
५५ - १०२ - बभूवतुः , बभूवुः वुकः असिद्धत्वात् उवङादेशः प्राप्नोति ।
५६ - १०२ - उपदिदीये , उपदिदीयाते युटः असिद्धत्वात् यणादेशः प्राप्नोति ।
५७ - १०२ - वुकः तावत् न वक्तव्यः ।
५८ - १०२ - वुकम् न वक्ष्यामि ।
५९ - १०२ - एवम् वक्ष्यामि भुवः लुङ्लिटोः ऊत् उपधायाः इति ।
६० - १०२ - अत्र उवङादेशे कृते या उपधा तस्याः ऊत्त्वम् भविष्यति ।
६१ - १०२ - एवम् अपि कुतः नु खलु एतत् उवङादेशे कृते या उपधा तस्याः ऊत्त्वम् भविष्यति न पुनः साम्प्रतिकी या उपधा तस्याः स्यात् भकारस्य ।
६२ - १०२ - न एषः दोषः ।
६३ - १०२ - ओः इति वर्तते ।
६४ - १०२ - तेन उवर्णस्य भविष्यति ।
६५ - १०२ - भवेत् सिद्धम् बभूवतुः , बभूवुः ।
६६ - १०२ - इदम् तु न सिध्यति बभूव बभूविथ इति ।
६७ - १०२ - किम् कारणम् ।
६८ - १०२ - गुणवृद्ध्योः कृतयोः उवर्णाभावात् ।
६९ - १०२ - न अत्र गुणवृद्धी प्राप्नुतः ।
७० - १०२ - किम् कारणम् ।
७१ - १०२ - क्ङिति च इति प्रतिषेधात् ।
७२ - १०२ - कथम् कित्त्वम् ।
७३ - १०२ - इन्धिभवतिभ्याम् च इति ।
७४ - १०२ - तत् वै वयम् कित्त्वम् प्रत्याचक्ष्महे वुका ।
७५ - १०२ - इह तु कित्त्वेन वुक् प्रत्याख्यायते ।
७६ - १०२ - किम् पुनः अत्र न्याय्यम् ।
७७ - १०२ - वुग्वचनम् एव न्याय्यम् ।
७८ - १०२ - सति अपि हि कित्त्वे स्याताम् एव अत्र गुणवृद्धी ।
७९ - १०२ - किम् कारणम् ।
८० - १०२ - इग्लक्षणयोः गुणवृद्ध्योः सः प्रतिषेधः न च एषा इग्लक्षणा वृद्धिः ।
८१ - १०२ - एवम् तर्हि न अर्थः वुका न अपि कित्त्वेन ।
८२ - १०२ - स्ताम् अत्र गुणवृद्धी ।
८३ - १०२ - गुणवृद्ध्योः कृतयोः अवावोः च कृतयोः या उपधा तस्याः ऊत्त्वम् भविष्यति ।
८४ - १०२ - कथम् ।
८५ - १०२ - ओः इति अत्र अवर्णम् अपि प्रतिनिर्दिश्यते ।
८६ - १०२ - इह अपि तर्हि प्राप्नोति ।
८७ - १०२ - कीलालपः पश्य ।
८८ - १०२ - शुभंयः पश्य इति ।
८९ - १०२ - लोपः अत्र बाधकः भविष्यति ।
९० - १०२ - इह तर्हि प्राप्नोति ।
९१ - १०२ - कीलालपौ कीलालपाः इति ।
९२ - १०२ - एवम् तर्हि व्योः इति वर्तते ।
९३ - १०२ - तेन उवर्णम् विशेषयिष्यामः ।
९४ - १०२ - ओः व्योः इति ।
९५ - १०२ - इह इदानीम् ओः इति अनुवर्तते ।
९६ - १०२ - व्योः इति निवृत्तम् ।
९७ - १०२ - युटः च अपि न वक्तव्यम् ।
९८ - १०२ - युड्वचनसामर्थ्यात् न भविष्यति ।
९९ - १०२ - अस्ति अन्यत् युड्वचने प्रयोजनम् ।
१०० - १०२ - किम् ।
१०१ - १०२ - द्वयोः यकारयोः श्रवणम् यथा स्यात् ।
१०२ - १०२ - न व्यञ्जनपरस्य अनेकस्य एकस्य वा यकारस्य श्रवणम् प्रति विशेषः अस्ति ।
१ - ७६ - किम् पुनः प्राक् भात् असिद्धत्वम् आहोस्वित् सह तेन ।
२ - ७६ - कुतः पुनः अयम् सन्देहः ।
३ - ७६ - आङा अयम् निर्देशः क्रियते आङ् च पुनः सन्देहम् जनयति ।
४ - ७६ - तत् यथा आ पाटलिपुत्रात् वृष्टः देवः इति सन्देहः किम् प्राक् पाटलिपुत्रात् सह तेन इति ।
५ - ७६ - एवम् इह अपि सन्देहः प्राक् भात् सह तेन इति ।
६ - ७६ - कः च अत्र विशेषः ।
७ - ७६ - प्राक् भात् इति चेत् सुनामघोनाभूगुणेषु उपसङ्ख्यानम् ।
८ - ७६ - प्राक् भात् इति चेत् सुनामघोनाभूगुणेषु उपसङ्ख्यानम् कर्तव्यम् ।
९ - ७६ - शुनः पश्य ।
१० - ७६ - शुना शुने ।
११ - ७६ - सम्प्रसारणे कृते अल्लोपः अनः इति प्राप्नोति ।
१२ - ७६ - यस्य पुनः सह तेन असिद्धत्वम् असिद्धत्वात् तस्य न संयोगात् वमन्तात् इति प्रतिषेधः भविष्यति ।
१३ - ७६ - यस्य अपि प्राक् भात् असिद्धत्वम् तस्य अपि एषः न दोषः ।
१४ - ७६ - कथम् ।
१५ - ७६ - न अस्त्रि अत्र विशेषः अल्लोपेन वा निवृत्तौ सत्याम् पूर्वत्वेन वा ।
१६ - ७६ - अयम् अस्ति विशेषः ।
१७ - ७६ - अल्लोपेन निवृत्तौ सत्याम् उदात्तनिवृत्तिस्वरः प्रसज्येत ।
१८ - ७६ - न अत्र उदात्तनिवृत्तिस्वरः प्राप्नोति ।
१९ - ७६ - किम् कारणम् ।
२० - ७६ - न गोश्वन्साववर्ण इति प्रतिषेधात् ।
२१ - ७६ - न एषः उदात्तनिवृत्तिस्वरस्य प्रतिषेधः ।
२२ - ७६ - कस्य तर्हि ।
२३ - ७६ - तृतीयादिस्वरस्य ।
२४ - ७६ - यत्र तर्हि तृतीयादिस्वरः न अस्ति ।
२५ - ७६ - शुनः पश्य इति ।
२६ - ७६ - एवम् तर्हि न वयम् लक्षणस्य प्रतिषेधम् शिष्मः ।
२७ - ७६ - किम् तर्हि येन केन चित् लक्षणेन प्राप्तस्य विभक्तिस्वरस्य अयम् प्रतिषेधः ।
२८ - ७६ - यत्र तर्हि विभक्तिस्वरः न अस्ति ।
२९ - ७६ - बहुशुनी इति ।
३० - ७६ - यदि पुनः अयम् उदात्तनिवृत्तिस्वरस्य अपि प्रतिषेधः विज्ञायेत ।
३१ - ७६ - न एवम् शक्यम् ।
३२ - ७६ - इह अपि प्रस्ज्येत कुमारी इति ।
३३ - ७६ - एवम् तर्हि आचार्यप्रवृत्तिः ज्ञापयति न उदात्तनिवृत्तिस्वरः शुनि अवतरति इति यत् अयम् श्वन्शब्दम् गौरादिषु पठति ।
३४ - ७६ - अन्तोदात्तार्थम् यत्नम् करोति ।
३५ - ७६ - सिद्धम् हि स्यात् ङीपा एव ।
३६ - ७६ - मघोनः पश्य ।
३७ - ७६ - मघोना मघोने ।
३८ - ७६ - सम्प्रसारणे कृते यस्य इति लोपः प्राप्नोति ।
३९ - ७६ - यस्य पुनः सह तेन असिद्धत्वम् असिद्धत्वात् तस्य न भविष्यति ।
४० - ७६ - यस्य अपि प्राक् भात् असिद्धत्वम् तस्य अपि एषः न दोषः ।
४१ - ७६ - कथम् ।
४२ - ७६ - वक्ष्यति एतत् मघवन्-शब्दः अव्युत्पन्नम् प्रातिपदिकम् इति ।
४३ - ७६ - भूगुणः ।
४४ - ७६ - भूयान् ।
४५ - ७६ - भूभावे कृते ओः गुणः प्राप्नोति ।
४६ - ७६ - यस्य पुनः सह तेन असिद्धत्वम् असिद्धत्वात् तस्य न भविष्यति ।
४७ - ७६ - यस्य अपि प्राक् भात् असिद्धत्वम् तस्य अपि एषः न दोषः ।
४८ - ७६ - कथम् ।
४९ - ७६ - दीर्घोच्चारणसामर्थ्यात् न भविष्यति ।
५० - ७६ - अस्ति दीर्घोच्चारणस्य प्रयोजनम् ।
५१ - ७६ - किम् ।
५२ - ७६ - भूमा इति ।
५३ - ७६ - निपातनात् एतत् सिद्धम् ।
५४ - ७६ - किम् निपातनम् ।
५५ - ७६ - बहोः नञ्वत् उत्तरपदभूम्नि इति ।
५६ - ७६ - अथ वा पुनः अस्तु सह तेन इति ।
५७ - ७६ - आ भात् इति चेत् सुसम्प्रसारणयलोपप्रस्थादीनाम् प्रतिषेधः ।
५८ - ७६ - पपुषः पश्य ।
५९ - ७६ - तस्थुषः , निन्युषः , चिच्युषः , लुलुवुषः , पुपुवुषः इति ।
६० - ७६ - वसोः सम्प्रसारणे कृते अचि इति आकारलोपादीनि न सिध्यन्ति ।
६१ - ७६ - न एषः दोषः ।
६२ - ७६ - उक्तम् एतत् समानाश्रयवचनात् सिद्धम् इति ।
६३ - ७६ - कथम् ।
६४ - ७६ - वसौ आकारलोपादीनि वसन्तस्य विभक्तौ सम्प्रसारणम् ।
६५ - ७६ - यलोपः ।
६६ - ७६ - सौरी बलाका ।
६७ - ७६ - यः असौ अणि अकारः लुप्यते तस्य असिद्धत्वात् ईति यलोपः न प्राप्नोति ।
६८ - ७६ - अत्र अपि एषः एव परिहारः ।
६९ - ७६ - समानाश्रयवचनात् सिद्धम् इति ।
७० - ७६ - कथम् ।
७१ - ७६ - अणि अकारलोपः अणन्तस्य ईति लोपः ।
७२ - ७६ - प्रस्थादिषु ।
७३ - ७६ - प्रेयान् , स्थेयान् ।
७४ - ७६ - प्रस्थादीनाम् असिद्धत्वात् प्रकृत्या एकाच् इति प्रकृतिभावः न प्राप्नोति ।
७५ - ७६ - न एषः दोषः ।
७६ - ७६ - यथा एव प्रस्थादीनाम् असिद्धत्वात् प्रकृतिभावः न प्राप्नोति एवम् टिलोपः अपि न भविष्यति ।