निम

{ nimḥ }

बर'/बड़ो (Bodo) WN

noun  जाथोसे रोखोमनि मुदांखा बिफां जायनि गासिबो बाहागोयानो गोखा जाजोबो   Ex. निमा मानसिनि थाखाय गोबां गोनांथि एबा बाहायजाथावना

ONTOLOGY:

वृक्ष (Tree) ➜ वनस्पति (Flora) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

थाइमद'

Wordnet:

asm নিম

ben নিম

guj લીમડો

hin नीम

kan ಬೇವು

kas نیٖم

kok कोडूलिंबू

mal വേപ്പു മരം.

mar कडुलिंब

mni ꯅꯤꯝ

nep नीम

ori ନିମ

pan ਨਿੰਮ

san निम्बः

tam வேப்பமரம்

tel వేపచెట్టు

urd نیم

महाराष्ट्र शब्दकोश

वि.  अर्धा ; निमा . [ फा . निमा ]
०कंठीदार वि.  अर्धी कंठी ( छातीवरील निमगोल पट्टी ) असलेला ( अंगरखा )
०की  स्त्री. १ उजळणीचा एक प्रकार . एक पासून शंभरापर्यंत संख्यांच्या निमपटी पाठ करणे . २ निमके अर्थ ( २ ) पहा .
०के  न. १ घोड्याच्या अथवा बैलाच्या ओझ्याचा अर्धाभाग ( मुख्यत्वे आयात - निर्गत मालावरील जकातीसंबंधी व्यवहारांत योजतात ). २ अर्ध , अथवा त्याचा कोणताहि गुणाकार . उदा० १॥ , २॥ . [ निमा ]
०खाई  स्त्री. शेतकी , व्यापार , उद्योग इ० व्यवहारांत अर्धा वांटा , हिस्सा . २ शेताच्या उत्पन्नांतील अर्धा वांटा ( जमीन कौलाने देणार्‍याचा अथवा घेणार्‍याचा ). ३ अर्धेल , अर्धुक ; अर्धा . निमाई पहा . [ निमा + खाई प्रत्यय ]
०गुंडीचा वि.  न लागणार्‍या गुंड्या , मुदनी असणारा ( अंगरख्याचा गळा ).
०गोणी   निमकगोणी - स्त्री . ( जकातबाब ) अर्धी गोणी , धान्याचे पोते .
०गोरा वि.  १ कांहीशा गोर्‍या वर्णाचा ; थोडा , अर्धवट गोरा . २ ख्रिश्चन ; युरेशियन . ब्राह्मणेतरास पहिल्याने जागा द्याव्या . त्यांतहि पहिल्याने निमगोर्‍यास किंवा आठ आणे युरेजिनास .... - टि ३ . २२ .
०गोल  पु. अर्धगोलाकृति ; अर्धवर्तुल स्तंभाकार शरीर , आकार ; गोळ्याचा , पंचपात्राचा अर्धा भाग . - वि . अर्धे कलाबतूचे आणि अर्धे रेशीम , कापूस इ० नी बनविलेले , तयार केलेले ; अर्धे जरीचे .
०ताजीम  स्त्री. ( अर्धा मान , अर्धा सत्कार ) उठून उभे न राहतां केवळ उठल्यासारखे करुन ( भेटीस आलेल्याचे ) स्वागत अथवा रवानगी करणे . ( क्रि० देणे ; घेणे ). याच्या उलट खडी अथवा पुरी ताजीम . [ निमी + ताजीम ]
०थल  स्त्री. १ शेताचे अर्धे उत्पन्न ; विशेषतः अर्धा वांटा , हिस्सा ( जमीन कौलाने घेणार्‍याचा अथवा देणार्‍याचा ). २ जमीनीचे उत्पन्न वांटून घेण्याकरितां जमीनी कौलाने देणारा आणि घेणारा यांची भागीदारी ; सारखी वांटणी ; अर्धेलीची पद्धत . [ निमा + थल ]
०थाना  स्त्री. कापणीनंतर पिकाचे उत्पन्न काढण्याचा प्रकार . सर्व पेंढ्या मोजून त्यांतीन तीन ( एक अगदी भरदार दाण्याची , एक मध्यम व एक अगदी फोलकट अशा ) पेंढ्यांचा साधारण उतार काढावयाचा व नंतर सर्व पेंढ्यांच्या उतार्‍याचा हिशेब करावयाचा .
०दस्ती वि.  १ नेहमीच्या रकमेच्या निम्याने कर , खंड बसविलेली ( माल , जमीन ). २ निमेधान्य देण्याच्या ठरावाने केलेले ( शेत इ० ). [ निमा + दस्त ]
०पट  स्त्री. अर्धा ; निमा ; अर्धा भाग . [ निमा + पट ]
०पितळी वि.  ( कु . ) थोडी पितळ घातलेले ( पायतण ).
०शाई  स्त्री. १ अर्धे करणे ( क्रि० करणे ). २ अर्धेली ; अर्धा भाग . अर्धेल पहा .
०सरकारी वि.  सरकारचा कांही ताबा असलेली ( शाळा , संस्था इ० ). टिळक विद्यापीठ हे कांही सरकारी किंवा निमसरकारी विद्यापीठ नव्हे ... - केले १ . ३२ .
०सारा  पु. अर्धा सारा , कर .
०स्तनी वि.  अर्ध्या बाह्यांचा ( अंगरखा ); जाकीट ; कोपरी . - वाडसमा १ . ११९ . [ निमी + अस्तानी ] निमा पु . अर्धा भाग ; अर्ध . - वि . अर्धा . [ फा . नीम ] निमाई स्त्री . निमखाई पहा . निमे स्त्री . अर्ध ; एकद्वितीयांश . आयुष्य वर्ष शत त्यात निमे निजेले । - वामन , स्फुट श्लोक ६९ . ( नवनीत पृ . १४१ ). - वि . अर्धे . ( विशेषतः समासांत उपयोग ). [ फा . नीम ] निमेनिम , निमोनिम वि . अर्धाअर्धा . - क्रिवि . अर्ध्याने ; अर्धेअर्धे करुन ; अर्ध्या केलेल्या स्थितीत . निमेशिमे क्रिवि . अर्धेमुर्धे ; जवळजवळ अर्धे ; सुमारे अर्धे . [ निमे ] निम्मा , निम्माई , निम्मे , निम्मेनिम , निम्मेशिम्मे निमा , निमाई इ० पहा .

A Sanskrit English Dictionary

निम  m.  m. a pin, stake (?), [W.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

निमः [nimḥ]   A (wooden) pin, stake.

Shabda-Sagara

निम  m.  ( -मः) A pin, a stake.
E. नि in, माञ् to plunge or stick, affix ड; stuck in the ground.

ROOTS:

नि माञ् ड;