patanjali

अनुमान

• न. तर्क ; कल्पना ; अटकळ ; अंदाज , ( क्रि० काढणें - बांधणें ) एर्‍हवी अनुमानाचेनि पैसें । आवडे कीर कळलें ऐसें । परि मृगजळाचेनि वोलांशे । काय भूति तिमे । - ज्ञा ९ . १३७ . 
• ज्ञात गोष्टीवरुन अज्ञात गोष्टीबद्दल काढलेला तर्क किंवा निर्णय ; ( न्यायशास्त्रांतील चार प्रमाणांपैकी दुसरें ); ( सामान्यत : ) तर्क ; सिध्दांत . 
• ( कायदा ) तर्कावरुन काढलेला पुरावा . 
• ( काव्य ) ( अनमान अप . ). दोलायमानवृत्ति ; संकोच ; शंका ; संशय ; किंतु . मोह दवडूनियां परौता । अनुमाना हाणोनियां लत्ता । - मुआदि २६ . ९१ ; तुका म्हणे आहे ठायीचाचि मान । आतां अनुमान कायसा तो । - तुगा १४९३ . ये गोष्टीस करील अनुमान । तो सिध्दचि पावेल पतन । - दा ६ . ९ . ३० .