Dictionaries | References

क

कौसल्या

{ kausalyā }

Script: Devanagari

Meaning
Related Words

	कौसल्या Puranic Encyclopaedia \| English English
	Rate this meaning Thank you! 👍
	KAUSALYĀ I A queen of King Daśaratha and mother of Śrī Rāma. Daśaratha had three wives Kausalyā, Kaikeyī and Sumitrā. Kausalyā gave birth to Śrī Rāma, Kaikeyī to Bharata and Sumitrā to Lakṣmaṇa and Śatrughna. [Vālmīki Rāmāyaṇa, Bāla Kāṇḍa, Sarga 16] . KAUSALYĀ II Queen of the King of Kāśī. Ambā, Ambikā, and Ambālikā were daughters of this Kausalyā. Of these daughters Ambālikā also was called Kausalyā. After the death of Pāṇḍu she went to the forest with Ambikā. [M.B. Ādi Parva, Chapter 129] . KAUSALYĀ III The queen of a Yādava King. She was the mother of the Yādava named Keśin. [Devī Bhāgavata, Skandha 9] . KAUSALYĀ IV Wife of Puru, the son of King Yayāti. Janamejaya was born to Puru of his wife Kausalyā. [M.B. Ādi Parva, Chapter 95, Stanza 11] . KAUSALYĀ V The queen of Janaka, the King of Mithilā. Once King Janaka decided to sell his palace and everything he possessed and to go abegging for alms. But his brave wife Kausalyā convinced her husband by her reasonable arguments that he should not venture to do so. Thus she prevented her husband from carrying out his decision.

	कौसल्या हिन्दी (hindi) WN \| Hindi Hindi
	Rate this meaning Thank you! 👍
	See : कौशल्या

	कौसल्या प्राचीन चरित्रकोश \| Hindi Hindi
	Rate this meaning Thank you! 👍
	कौसल्या n. कोसल देश के भानुमान राजा की कन्या तथा राजा दशरथ की पटरानी । इसे हजार गॉंव स्त्री-धन के स्वरुप में नैहर से मिले थे [वा.रा.अयो. ३१.२२-२३] । इसका पुत्र रामचंद्र । यह दशरथ की पहली स्त्री थी । राम को युवराज्यभिषेक करने की बात निश्चित हुई । यह समाचार कौसल्या को राम के द्वारा ही मिला । कैकेयी को बताने के लिये राजा स्वयं गया था । भरत के कहने से पता चलता है कि, कौसल्या कैकेयी के साथ वहन सा व्यवहार करती थी [वा.रा.अयो. ७३. १०] । परंतु कैकेयी एवं उसके परिवार के लोग बार बार इसका अपमान करते थे । वा.रा.अयो.२०.३९) । कैकेयी व्यंगवचनोम से इसका मर्मभेद करती थी [वा.रा.अयो.२०.४४] । राम इसके पास वन जाने के लिये अनुमति मॉंगने गया । तब लक्ष्मण ने, पिता का निग्रह कर राज्य पर अधिकार करने का उपाय सुझाया । उस समय कौसल्या ने प्रच्छन्न रुप से संमति दी [वा.रा.अयो.२१.२१] । संभवतः निरुपाय हो कर इसने संमति दी होगी । राम को इस बात की स्पष्ट कल्पना थीं कि, वन जाने के बाद माता की कुछ भी कदर नहीं होगी [वा.रा.अयो.३१.११] । पंद्रहवें वर्ष राम के लौटेन पर भरत राज्य एवं कोश लौटा देगा, इसकी संभावना न थी [वा.रा.अयो.६१.११] । राम के वन चले के बाद, यह दशरथ से मर्मस्पर्शी बातें करने लगी । उस समय दयनीय अवस्था में दशरथ ने कौसल्या को हात जोडे । तब कौसल्या को अपनी भूल ध्यान में आयी । पुत्रशोक से व्याकुल होने के कारण, कटुवचन कहे, यह बात उसने मान्य की [वा.रा.अयो.६२.१४] । यह मृदु स्वभाव की थी । पतिसुख से वंचित तथा सौतद्वारा सताये जाने के कारण, यह उदासीन वृत्ति से रहती थी । इस वृत्ति का राम के चरित्र पर बहुत परिणाम हुआ । राम के चरित्र में अंतर्भूत धार्मिकता का अंश इसी की देन थी । कौसल्या II. n. काशीराज की कन्या अम्बिका [म.आ.१००.४.१०७५] । कौसल्या III. n. कृष्णपिता वसुदेव की एक पत्नी ।

	कौसल्या A Sanskrit English Dictionary \| Sanskrit English
	Rate this meaning Thank you! 👍
	कौसल्या f. af. ‘daughter of a prince of the कोसलs’, N. of the wife of पूरु and mother of जनम्-एजय, [MBh. i, 3764] of the wife of सत्वत्, [Hariv. 1999] of दश-रथ's wife (mother of राम-चन्द्र), [MBh. iii, 15879] ; [R.] of the mother of धृत-राष्ट्र, [L.] of the mother of पाण्डु, [L.] कौसल्या b (f. of ~~°ल्य~~q.v.)

Related Words

कौसल्या कौसल्यानन्दन रत्नधेनुः श्वश्रूः कौसल्यामातृ राजमातृ पौष्टी प्रणाल साफल्य बुंथी बुथी बुंथ कलहा भजमान भानुमत् नन्दि सुमित्रा दशरथ पूरु उदर अंधक हा भरत लोमश वसुदेव लक्ष्मण राम वाल्मीकि कृष्ण ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ନୂଆ ବା نَزدیٖک نَزدیٖکُک نزدیٖکی نَزدیٖکی نزدیٖکی رِشتہٕ دار نٔزلہٕ نزلہ بند نٔزلہٕ بَنٛد نَژان نَژر نژُن نَژُن نَژناوُن نَژنَاوُن نَژُن پھیرُن نَژُن گٮ۪وُن نَژَن واجِنۍ نَژن وول نَژَن وول نَژی نَس نِسار نَساوُ نساؤو نس بندی نَسبٔنٛدی نس پھاڑ نَستا نستالیٖک نسترنگ نسترنٛگ نستعلیق نَستہِ روٚس نَستہٕ سۭتۍ وَنُن نَستہِ کِنۍ وَنُن نَستِہ ہُںٛد نستہِ ہُنٛد پھٮ۪پُھر نستہِ ہٕنز أڑِج نسخہ نَسَری نسل نَسل نَسٕل نسل کش نَسٕل کٔشی کَرٕنۍ نسلی نَسلی نِسُنٛد نَسہٕ نٲس نُسِہنٛتاپنی مذۂبی کِتاب نسوانی تہاجم نٔسۍ نٔسۍ آواز نٔسۍ نٔے نِسی نِش نِشٲنۍ نِشٲنی نِشا تیل نشاد نِشاد نشان نِشان نشان بردار نشان بنانا نشان دہی نِشاندہی نشانہٕ نِشانہٕ نِشانہ بٲزی نِشانہٕ باز نشانہ بنانا نشانہٕ تراوُن نِشانہٕ تراوُن نِشانہٕ دِیُٛن نِشانہِ سادُن ِنِشانہٕ سادُن نِشانہٕ لگاوَن وول نشانے باز نشانے بازی نَشاوَر چیز نِشُبا نشتر نِشٹھا نِشٹھیٖوَن نشٹے دوکلا نِشچِرا دٔریاو نِشچیشتاکرَن نشرشدہ نشٕرکرنہٕ آمُت نَشٕر کَرنہٕ آمُت نشریات نشرِیات نِشرٛیٚنِکا تُن نشست گیری نِشکُُنبھ نِشَنگِی نِشَنٛگی نشہٕ نَشہِ نَشہٕ نَشہٕ باز نشہ بندی نَشہٕ بٔنٛدی نَشہٕ خور نَشہِ روٚس نَشہٕ کَرُن نَشہٕ کھَسُن نَشہٕ کَھسُن نشہِ ہوٚت آسُن نٖشُونٛبھ نشیبی جگہ نشےکاعادی نشیلاپن نصاب نصاب تعلیم نصف ارکان نصف اوٚڈ نصف اوّل نصف بدنی نصف دائرہ نصف سازی نصف مساوی نصف مقدار نَصفہ قطر نٔصیب نٔصیٖحَت نٔصیٖحَت کَرَن وول نصیحت کَرٕنۍ نصیحہ نطریہ عقلیت کا پیروکار نِظٲمۍ نظارٕٕ نَظارٕ نَظارٕٕ نظارُک ذِکِر نظام نِظام نظام تنفس نظام دوران خون نِظام شٲہی نِظام شاہ نظام شاہی نظام شمسی نظام عضلات نظام لمف نظام ہاضمہ نظام ہڈی جوڑ نِظامہِ شَمسی نظامی نظر نَظَر نَظٕر نَظَر اَنٛدٲزی نظراَنٛداز نِظر اَنٛداز نَظر اَنداز کَرُن نَظَر اَنٛداز کَرُن نَظَراَنٛداز کَرنہٕ آمٕتۍ نَظرانہٕ نظربند نظر بند نظربَنٛد آسُن نظربندی نَظر دِنۍ نَظرِ کَرَم نَظَرگُزَر نَظَر گُزَر نظرِ گَژُھن نَظرَن تَل نَظرَن مَنٛز نظر نہٕ یِنہٕ وول نظرِ ہُنٛد نۄقصان نَظَریٲتی نظرِیات نَظٔرِیات نظریاتی نظری دھبے نَظریہٕ نَظَریہٕ نظریہٴ تباین روح نظم نظٕم نَظٕم پَسنٛد نعرہ لگانا نعل نعل بانس نعل بند نعل بندی نغمہٕ نغمہؑ کویل نغمہ وموسیقی نَفاہ روٚژھ نفخ شکم نَفَر نفرت نَفرَت نفرت کرن وول نَفسہِ نوزُک نفسِیٲتی نَفسِیٲتی ساینَس نفسیاتی عدم توازن نَفسِیایُک عٔلِم نفسی حالَت نفع نفع دار نفع زینُن نفع منٛز حِصہٕ نفعہ نٔفوٗظ نقٲشی نَقٲشی نقٲشی دار نَقٲشی کٔرِتھ نقاب نِقاب نِقاب دار ژوٗر نقاشی نقال نُقتی نقٕد مٲلی وسٲیٔل نَقدی نقش تراوُن نقٕش دار نقشہ نقشہٕ نَقشہٕ نقشہٕ بَناوُن نَقشہِ بناوُن نَقشہٕ قَدمَس پٮ۪ٹھ پَکُن نقشہِ نگٲرۍ نقشہِ نگٲری نقشہٕ نگٲری نقشہِ نگٲری کَرٕنۍ نقشہ نویسی نَقشہٕ نٔویٖسی نقش ونگار نقطہٕ نقطہٴ نون غنّہ نقطہ انجماد نقطہ جوش نقطۂ عروج نقل نقٕل نَقٕل تارُن نقٕل کرُن نَقٕل کَرُن نَقلہٕ گوٚر نَقلی نَقلی بُتھ نَقلی پَن نقلی گۄسٲنۍ نکابٕ نکاتی نکاح نکاح ثانی نَکار نکاراگوائی نَکارچی نکار کرُن نَکار کَرَن وول نکارگوا نِکارگُوا نِکارگُواہُک نکاس نکاسی نکالنا نِکاہ نُکتی نکٹا نَکٹا نکٹیسر نَکٹیسَر نَکُر نکرا نَکرچوٚتُردَرشی نَکُر لاگُن نَکر مَگر مَچھ نکری نکڑا نکسل نکسل واد نکسیر نکسیٖر نِکشُوبَھا نٔکُل نکلا نَکُلانٛد بٮ۪مٲرۍ نکلنا نکلوانا نِکُلوشٹھی نِکَمہٕ نِکُن نِکُنٛب نَکھ نِکھارُن نٔکھرٕ نٔکھرٕ دار نِکھرُن نٔکھرٕ ہاوٕنۍ نکھروٹ نِکَھروَٹ نَکھٕ-نَکھٕ نَکھہٕ نَکھہٕ وولمُت نَکھٕ وَسُن نِکوسِیا نکوٗلک نکوٗلَک نکُولَک نَکُولَوشٹھی نِکُونٛبھ نَکوور نکیر نٔکیٖر نَگ نَگاڈٕ نگارٕ نگانیکا نگاہ نگدنتی نگدنٛتی نِگرٲنی نگرا نِگران نگرہار نَگَرہار نَگَن نگن جيت نَگنِکا نگھنٹو نل نَل نِل نٔلچہِ نَل سٲزی نلکُبر نَلکہٕ نَلکہٕ دفتر نَلکہٕ وول نل کوبر نلکی آلہ نَلِکیَنٛترٛ نٔلِنی نِلہٕ مۄنٛڑٕج نٔلۍ نلی نلیا نَلِینِی نَم نُمٲیش نُمٲیِش نُمٲیِش دار نُمٲیِش کَرَن وول نُمٲیشہٕ دار نُمٲینٛدٕ جمٲژ نمازگاہ نماز گاہ نُمایدٕ نمائش نمائش کردہ نمائشی ہال نماینٛدٕ نُمایَنٛد نُمایَنٛدٕ روٚستُے نمائندگی نُمایَنٛدگی نُمایَنٛدٕگی نمبر نَمبَر نَمبرپَلیٹ نَمبَر پَلیٹ نَمبَردِنۍ نمبردینا نمبل نمتِم نٔمِتھ نمٹنا نمدٕ نَمدٕ نمدا نمرا نَم ژَم ژَٹٕنۍ نَمَسکار نمک نَمَک حَلال نمک سار نمکی نِمکی نمکین نَمکیٖن نَمُن نَمنَس لایق نَمٕ نِشان نِمنلوچا نِمن لوچا نمنمتِم نم نمتھ نَمنہٕ روٚستُے نموچی نموٗچی نِموچی نَموٗنہٕ نٔموٗنِیا نِمی نٔمی نِمی ریٚش نِمیش نمی ناتھ نٔمی ناتھ نَن ننانواں نناواں نٔناوُن نِنٛبُک نَنٮ۪ر نَنخاہ بَغٲر ننٛد نَند نَنٛد نَندا نَنٛدا نِنٛدٕر ننٛدُربار ننٛدُربار ضِلعہٕ نِنٛدٕر پاوٕنۍ نِنٛدرِ ٹھۄل یٕنۍ نند رُخ نِنٛدرِ ہوٚت نِنٛدٕرِ ہوٚت نندک ننٛدک ننٛدٕلال نندن نندن مالا ننٛدنمالا نندنی نَندنِی نَنٛدنی ننٛدوڈ ننٛدوڈ ضِلعہٕ نندُولا نَنٛدولا نَنٛدی نَنٛدیٖگرٛام ننگرواری نَنٛگرواری نَنٛگہٕ ننٛگہٕ پَن نَنٛگہٕ کُل ننٛگہٕ گی نُنہٕ دٲنۍ نُنہٕ دار نُنہٕ کاژُر نَنہٕ وور نَنہٕ وورٕے نَنوکارمنتر نِنۍ نٔنۍ ننیٚر نَہ نِہٲلۍ نہ اڑنےوالا نہ اَژوٕنۍ نہ آسُن نہال لوچن نَہ آمُت نِہانی نہایت نہ بَدلن وول

Folder Page Word/Phrase Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.

Top

TOP

Top