श्रीपराशर उवाच
इत्याह भगवानौर्वस्सगराय महात्मने । सदाचारं पुरा सम्यड् मैत्रेय परिपृच्छते ॥१॥
मयाप्येतदशेषेण कथितं भवतो द्विज । समुल्लड्घ्य सदाचार कश्चिन्नप्रोति शोभनम् ॥२॥
श्रीमैत्रेय उवाच
षण्ढपविद्धप्रमुखा विदिता भगवन्मया । उदक्याद्याश्च मे सम्यड् नग्नमिच्छमि वेदितुम ॥३॥
को नग्नः किं समाचारो नग्नसंज्ञां नरो लर्भत् । नग्नस्वरूपमिच्छमि यथावत्कथितं त्वया । श्रोतु धर्मभृतं श्रेष्ठ न ह्यास्यविदितं तव ॥४॥
श्रीपराशर उवाच
ऋग्यजुस्सामसंज्ञेयं त्रयी वर्णावृतिर्द्विज । एतामुज्झति यो मोहात्स नग्नः पातकी द्विजः ॥५॥
त्रयी समस्तवर्णानां द्विज संवरणं यतः । नग्नो भवतुज्झितायामतस्तस्यं न संशयः ॥६॥
इदं च श्रुयतामन्यद्यद्भीष्माय महात्मने । कथयामास धर्मज्ञो वसिष्ठोऽस्मप्तितामाहः ॥७॥
मयापि तस्य अदतश्श्रुतमेतन्महात्मनः । नगनसम्बन्धि मैत्रेय यत्पुष्टोऽहमिह त्वया ॥८॥
देवासुरमभूद्युद्धं दिव्यमद्बशतं पुरा । तस्मिन्पराजिता देवा दैत्यैर्ह्नादपुरोगमैः ॥९॥
क्षीरोदस्योत्तरं कूलं गत्वातप्यन्त वै तपः । विष्णोराराधनर्थाय जगुश्चेमं स्तवं तदा ॥१०॥
देवा ऊचुः
आराधनाय लोकानां विष्णुरीशस्य यां गिरम् । वक्ष्यामो भगवानाद्यस्तया विष्णुः प्रसीदतु ॥११॥
यतो भुतान्यशेषाणि प्रसुतानि महात्मनः । यस्मिश्च लयमेष्यन्ति कस्तं स्तोतुमिहेश्वरः ॥१२॥
तथाप्यरातिविध्वंसध्वस्तवीर्याभयर्थिनः । त्वां स्तोष्यामस्तवोक्तिनां याथार्थ्यं नैव गोचरे ॥१३॥
त्वमुर्वी सलिलं वह्निर्वायुराकाशमेव च । समस्तमन्तःकरणं प्रधान तत्परः पुमान् ॥१४॥
एकं तवैतद्भूतात्मन्मूर्तामूर्र्त्तमयं वपुः । आब्रहास्तम्बपर्यंन्तं स्थानकालविभेदवत् ॥१५॥
तत्रेश तव यत्पूर्व त्वन्नाभिकमलोद्भवम् । रूपं विश्वोपकाराय तस्मै ब्रह्मात्मने नमः ॥१६॥
शक्रार्करुद्रवस्वश्विमरुत्सोमादिभेदवत् । वयमेकं स्वरूपं ते तस्मै देवात्मने नमः ॥१७॥
दम्भप्रायमसम्बोधि तितिक्षादमवर्जितम् । यद्रुपं तव गोविन्द तस्मै दैत्यात्मने नमः ॥१८॥
नातिज्ञानवहा यस्मिन्नाड्यः स्तिमिततेजसि । शब्दादिलोभि यस्तस्मै तुभ्यं यक्षात्मने नमः ॥१९॥
क्रौर्यमायामयं घोरं यच्च रूपं तवासितम् । निशाचरात्मने तस्मै नमस्ते पुरुषोत्तम ॥२०॥
स्वर्गस्थधर्मिसद्धर्मफलोपकरणं तव । धर्माख्यं च तथा रूपं नमस्तस्मै जनार्दन ॥२१॥
हर्षप्रायमसंसर्गि गतिमद्गमनादिष । सिद्धाख्यं तव यद्रुपं तस्मै सिद्धात्मने नमः ॥२२॥
अतितिक्षायनं क्रुरमुपभोगसहं हरे । द्विजिह्वं तव यद्रुपं तस्मै नागाम्तने नमः ॥२३॥
अवबोधि च यच्छान्तमदोषमपकल्पषम् । ऋषिरूपात्मने तस्मै विष्णो रूपाय ते नमः ॥२४॥
भक्षयत्यथ कल्पान्ते भुतानि यदवारितम् । त्वदूपं पुण्डरिकाक्ष तस्मै कालात्मने नमः ॥२५॥
सम्भक्ष्य सर्वभुतानि देवादिन्याविशेषतः । नृत्यत्यन्ते च यद्रुप तस्मै रुद्रात्मने नमः ॥२६॥
प्रवृत्या रजसो यच्च कर्मणां करणात्मकम् । जनार्दन नमस्तस्मै त्वद्रुपाय नरात्मने ॥२७॥
अष्टविंशद्वधोपेतं यद्रुपं तामसं तव । उन्मार्गगामि सर्वात्मंस्तसमि वश्यात्मने नमः ॥२८॥
यज्ञांगभूतं यद्रूपं जगतः स्थितिसाधनम् । वृक्षादिभेदैष्षड्भेदि तस्मै मुख्यात्मने नमः ॥२९॥
तिर्यड्मनुष्यदेवादिव्योमशब्दादिकं च यत । रूपं तवादेः सर्वस्य तस्मै सर्वात्मने नमः ॥३०॥
प्रधानबुद्धयाद्मयादशेषा- द्यदन्यस्मात्परमं परमात्मन् । रूपं तवाद्यं यदनन्यतुल्यं तस्मै नमः कारणकारणाय ॥३१॥
शुक्लादिदीर्घादिघनादिहीन-मनोचरं यच्च विशेषणानाम् । शुद्धातिशुद्धं परमर्षिदृश्यं रूपाय तस्मै भगवन्नताः स्मः ॥३२॥
यन्नः शरीरेषु यदन्यदेहेष्वशेववस्तुष्वजमक्षयं यत् । तस्माच्च नान्यद्व्यतिरिक्तमस्ति ब्रह्मस्वरूपाय नताः स्म तस्मै ॥३३॥
स्कलमिदमजस्य यस्य रूपं परमपदात्मवतस्सनातस्य । तमानिधनमशेषबीजभूतं प्रभुमंमलं प्रणतास्स्म वासुदेवम् ॥३४॥
श्रीपराशर उवाच
स्तोत्रस्य चावसाने ते ददृशः परमेश्वरम् । शंखचक्रगदापाणिं गरुडस्थं सुरा हरिम् ॥३५॥
तमुचुस्सकला देवाः प्रणितापपुरस्सरम् । प्रसीद नाथ दैत्येभ्यस्त्राहि नश्शरणार्थिनः ॥३६॥
त्रैलोक्ययज्ञभागाश्च दैत्येर्ह्रादपुरोगमैः । ह्रता नो ब्रह्मणोऽप्याज्ञामुल्लांघय परमेश्वरः ॥३७॥
यद्यप्यशेषभूतस्य वयं ते च तवांशजाः । तथाप्यविद्याभेदेन भिन्नं पश्यामहे जगत् ॥३८॥
स्ववर्णधर्माभिरता वेदमार्गानुसारिणः । न शक्यास्तेऽरयो हन्तुमस्माभिस्तपसावृताः ॥३९॥
तमुपायमशेषात्मन्नस्माकं दातुमर्हसि । येन तानसुरान्हन्तुं भवेम भगवन्क्षमाः ॥४०॥
श्रीपराशर उवाच
इत्युक्तो भगवांस्तेभ्यो मायामोहं शरीरतः । समत्पाद्य ददौ विष्णुः प्राह चेदं सौरोत्तमान् ॥४१॥
मायामोहोऽयमख्लान्दैत्यास्तान्मोहयिष्यति । ततो वध्या भविष्यन्ति वेदमार्गबहिष्कृताः ॥४२॥
स्थितौ स्थितस्य मे वध्या यावन्तः परिपन्थिनः । ब्राह्मणो ह्याधिकारस्य देवदैत्यादिकाः सुराः ॥४३॥
तद्गच्छत न भीः कार्या मायामोहोऽयमग्नतः । गच्छन्नद्योपकाराय भवतां भविता सुराः ॥४४॥
श्रीपराशर उवाच
इत्युक्ता प्रणिपत्यैनं ययुर्देवा यथागतम् । मायामोहोऽपि तैसार्द्ध ययौ यत्र महासुराः ॥४५॥