॥ अथ जिव्हापरीक्षा ॥

जिव्हा शीतां स्वरस्पर्शा स्फुटिता मारुतेऽधिके । रक्ता श्यामा भवेत्पित्ते कफे शुभ्रा‍तिपिच्छिला ॥१॥
कृष्णा सकण्टका शुष्का सन्निपाताधिके तु सा । मिश्रिते मिश्रिता ज्ञेया सर्वलक्षणवर्जिता ॥२॥
इति जिव्हापरीक्षा ॥