न्यासप्रकारा:

प्रस्तुत ग्रंथात मंत्र, व्याख्यान, मराठी अर्थ आणि मंत्रविधान एकत्र मिळाल्याने जिज्ञासूंची तृप्ती पूर्ण होईल असा विश्वास आहे.


अथ प्रकृते श्रीसूक्तानुष्ठानोपयुक्ता न्यासप्रकारा: प्रदर्शेते । तत्र

१ ऋष्यादिन्यास: प्रथम :--- स च पूर्वमुक्तोऽपि पुनर्लिख्यते, ॐ
ऋषिभ्यो नम: शिरसि ।
ॐ छंदोभ्यो नम: मुखे ।
ॐ देवताभ्यो नम: हृदि ।
ॐ बीजेभ्यो नमो गुहये ।
ॐ शक्तिभ्यो नम: पादयोरिति ।
अत्र वचनं चं० दीपिकायाम्‌ - ‘ ऋषीन्‌ शिरसि वक्त्रे तु छंदांसि हृदि देवताम्‌ ।
बीजं गुहये पदो: शक्तिं न्यस्य कुर्यात्‌ पडंगकम्‌ ।’ इति ।
==
२ अथ द्वितीय: करन्यास :--- तत: करषडंगं च हृदयादिषडंगकम्‌ ।
न्यसेदाद्यऋचा सम्यङ मंत्रज्ञेन महात्मना ॥१॥
पंचार्णैश्च त्रिबीर्वणैरष्टाभिश्च ततो नसेत्‌ ॥
षड्‌भिर्द्वाभ्यामष्टचर्णौरंगुष्ठादिषु विन्यसेत्‌ ॥२॥
अंगुष्ठतर्जनीमध्यानामिका चफ़ कनिष्ठिका ॥तलयोर्विन्यसेत्तद्वत्‌ हृच्छिरस्तु शिका तथा ॥३॥
कवचं नेत्रमस्त्रं च हृदयादिषडंगकम्‌ ॥
इति ।
अस्यार्थ :--- श्रीसूक्तस्य आद्यक्तक्‌स्थवर्णेषु - पंचवर्णे:,त्रिभि:, अष्टाभि:, षडभि:, द्वाभ्यास, तत: अष्टवर्णै:, एवं क्रमेण करादिषडंगं, हृदयादिषडंगं च क्रुर्यादित्यर्थ:, स यथा - प्रथमं बीजसहितेन प्रणवेन त्रि: करौ संमृज्य - ॐ हिरण्यवर्णां, अंगुष्ठाभ्यां नम: । ॐ हरिणीं, तर्जनीभ्यां नम: । ॐ सुवर्णरजतस्रजां, मध्यमाभ्यां नम: । ॐ चंद्रां हिरण्यमयीं, अनामिकाभ्यां नम: । ॐ लक्ष्मीं, कनिष्ठिकाभ्यां नम: ।
ॐ जातवेदो म आवह. करतलकरपृष्ठाभ्यां नम: ।
इति करन्यास: ॥
==
३ अनयैव ऋचा हृदयादिषडंग :--- ॐ हिरण्यवर्णां हृदयाय नम: ।
ॐ हरिणीं शिरसे स्वाहा । ॐ सुवर्णरजतस्रजां शिखायै वषट्‌ ।
ॐ चंद्रां हिरण्मयीं कवचाय हुम्‌ । ॐ लक्ष्मीं नेत्रत्रयाय वौषट्‌ ।
ॐ जावेदो म आवह अस्त्राय फट्‌ इति । अत्र हृदयाद्यंगेषु विहिता मुद्रा: पूर्वमेवोक्त इति ।

अर्थ :--- श्रीसूक्ताच्या प्रथम ऋचेनें करादिषडंग व हृदयादिषडंगन्यास सांगितला आहे तो असा: ऋचेंतील प्रथमचे पांच वर्ण, नंतर तीन, आठ, सहा, दोन आणि आठ अशा पदवर्णक्रमानें त्या त्या अंगाचे ठिकाणीं पूर्वी न्यासमुद्राप्रकरणांत लिहिल्याप्रमाणें स्पर्श करावा. प्रथम करन्यासापूर्वीं ॐ हा प्रणव बीजसहित म्हणजे ॐ श्रीं असा उच्चारून तीन वेळ करसंमार्जन करावें. नंतर वरीलप्रमाणें करादिषडंग व हृदयादिषडंगन्यास करावा.


References : N/A
Last Updated : May 24, 2018

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP