मराठी मुख्य सूची|मराठी साहित्य|गाणी व कविता|बालकवी|
कौमारप्राप्ती तुज होत बाल...

लहान मुलास उपदेश - कौमारप्राप्ती तुज होत बाल...

बालकवी ऊर्फ त्र्यंबक बापूजी ठोंबरे (इ.स. १८९०-इ.स. १९१८) यांचा मराठीतील सर्वश्रेष्ठ निसर्गकवी म्हणून यथार्थ गौरव केला जातो.


कौमारप्राप्ती तुज होत बाला तूं बाल्य टाकूनि कुमार झाला
या सदूगुणांतें स्वमनीं धरावें     कौमार्यकार्याप्रति आचरावें १

ईशें दिला मानवजन्म तूतें     जें इच्छिसी तें परिपूर्ण होतें
याचें तुवां सार्थक बा करावें     राखून कीर्ती जगतीं उरावें २

इच्छा प्रभूची स्वमनांत जाण     कां दीधला मानवलजन्म जाण
कर्तव्या आहे जगतांत तूतें     जाणूनि घेईं स्वमनीं मुला, तें ३

खावें फिरावेंहि सुखी रहावें     कर्तव्य कां हेंचि तुझें असावें
हे तो क्रिया आचरती पशूहि     रानांत स्वार्थे बसतात तेही ४

ते तों पशू, मानव तूं सुजाण     त्यांच्याहुनी श्रेष्ठ असा असून
एकाच पंथें जरि चाललांत     कां ठेविला भेद तरी तयांत ५

तूतें प्रभूनें दिधली सुबुद्धी     द्रव्यार्जनातें न मुळींच बा ती
व्हावें तुवं वंद्य जगांत तिन्ही     यावीण त्याच्या न मनांत कांहीं ६

जे दाविले मार्ग जनीं सुसृतें     शोधोनिया नीट तपास तूं तें
जो सज्जना मार्ग पसंत वाटे     जाई मुला, तूं हित त्याच वाटे ७

विद्यार्जनीं वेंचुन सर्व काळ     तूं सर्वदा कुमार्ग टाळ
विद्या असे पूज्य जगत्रयीं ही     विद्या तिथें सदगुणसंच राही ८

विद्येविना या जगतांत शून्य     विद्येविना पूज्य नसेचि अन्य
विद्यासे संकटसाहयकारी         विद्याच वा दुर्व्यानास वारी ९

कलादर्श, नोव्हेंबर १९३४


Last Updated : November 11, 2016

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP