अनुभूतिलेश - श्लोक १२१ ते १३५

वामन नरहरी शेष उर्फ वामन पंडित (इ.स.१६३६ ते १६९५) हे १७ व्या शतकात होऊन गेलेले प्रख्यात मराठी कवी होते


ममाहं नैव जानामीत्यविद्यावरणं तव ।
व्यतिरेकख्यया नष्टं विद्ययाचार्यदत्तया ॥१२१॥
तुझें अविद्यावरण मज मी जाणेनाच तें ।
नाशतें व्यतिरेकेंच विद्येनें गुरुदत्त जें ॥१२१॥

इति ज्ञातमपि ब्रम्हा न ज्ञातप्रयमेव तत् ।
यस्मादब्रम्हाद्वितीयत्वं नाद्याप्यधिगतं त्वया ॥१२२॥
ऐसें जाणीतलें ब्रम्हा तें न जाणीतलें परी ।
ब्रम्हाचें अद्वितीयत्व तूं अद्यापि न जाणसी ॥१२२॥

अनात्मत्वनिषेधेन त्यक्ता या जडता त्वया ।
द्वैतरूपेण सा यावत्तावन्माऽद्वैतविदभवान् ॥१२३॥
अनात्मत्वनिषेधानें जडता त्यागिली तुवां ।
यावत जी द्वैतरूपेंची तावत्‌ अद्वैत तूं नसे ॥१२३॥


जडैक्याय जडादन्यदब्रम्हाजानन्ति तदिद्व: ।
जडब्रम्हौक्यबोधाय स बोधोऽद्वयसंज्ञित: ॥१२४॥
जडैक्यार्थी जडा अन्य ब्रम्हा जाणति तद्विद ।
जडब्रम्हौक्य जो बोध तोचि अद्वयसंज्ञित ॥१२४॥

केचितूशन्ति मिथ्यात्वाज्जडं नास्तीति तावता ।
अस्त्यद्वितीयं ब्रम्हौवेत्यैक्यज्ञानेन किं तयो: ॥१२५॥
कोणी वदति मिथ्यात्वाज्जड नाहींच तें तयां ।
ब्रम्हा आहे अद्वितीय जडैक्यें ज्ञान काय तें ॥१२५॥


पुरे ज्ञान व्यतीरेक न प्रयोजन अन्वय ।
वदती मत तें खंडे श्लोक सत्तावनीं यया ॥१॥

न सिद्धान्तविरुद्धोऽयं पक्ष: सिद्धान्त एव स: ।
किन्त्वसत्येऽपि सत्यस्य साक्षात्कारो भवेद्यदि ॥१२६॥
न विरुद्धचि सिद्धान्ता पक्ष सिद्धान्तची असा ।
साक्षात्कारचि सत्याचा असत्यीं जरि होईल ॥१२६॥

असत्ये कुंडले सत्यं कनकं यस्तु पश्यति ।
तस्यैव कुंडलं मिथ्या तदैवैक्यं तयो: सदा ॥१२७॥
असत्य कुंडला ठायीं जो सत्य हेम पाहतो ।
त्यातें कुडल मिथ्यत्व ऐक्यत्व दोहिंचें सदा ॥१२७॥

केचिदेवमविज्ञाय नश्वरत्वान्मृषा जडम् ।
इत्याहु: शब्दपाण्डित्यं तेषामत्र वृथा भवेत् ॥१२८॥
न जाणोनि असें कोणीं नाशिवंत मृषा जड ।
वोलती शब्दपांडित्य त्यांचें तेथें वृथा घडे ॥१२८॥

नष्टेऽपि कुण्डले नैव कनकं खलु नश्यति ।
नष्टे तरडेग न जलम नित्यानित्यैक्यमीदृशम् ॥१२९॥
न पावे नाश कनक कुंडलें नासलीं जरी ।
तरंग नासेल जै नं नासे जल तें तयीं ॥१२९॥

अलं बहु विवादेनजडे व्याप्येऽपि यह बृहत् ।
व्यापकं तत्तु विज्ञेयं तै: साक्षात्कारमानिभि: ॥१३०॥
बहु वादें पुरे व्याप्य जडीं जें ब्रम्हा व्यापक ।
साक्षात्काराभिमानी जे जाणावें त्यांहि तें तसें ॥१३०॥

व्यापकं ब्रम्हा यो व्याप्ये न पश्यति न तत्त्ववित् ।
पश्यति व्यापकं व्याप्ये तेषामैक्यं तयो: स्फुटम्‌ ॥१३१॥
व्यापक ब्रम्हा जो व्याप्यीं पाहेना तो न तत्त्ववित् ।
व्याप्यीं व्यापक जो पाहे स्पष्ट त्या ऐक्य दोहिंचें ॥१३१॥

यावज्जडतरङ्गेषु न चिदम्बुधिदर्शनम् ।
साक्षात्कारो न स प्रोक्तो ब्रम्हाण: सर्वरूपिण: ॥१३२॥
यावज्जडतरंगांत न चिदंबुधिदर्शन ।
सर्व रूपीं ब्रम्हा त्याचा साक्षात्कार न बोलिला ॥१३२॥
नष्टप्राये संप्रदाये कालेनाल्पेन भूतले ।

नाम्नासाच्चिदानन्दश्रीगुरुणा य: प्रकाशित: ॥१३३॥
नष्टप्राय संप्रदाय अल्पकाळेंचि भूतळीं ।
श्रीगुरूसच्चिदानंद त्यांणीं तो हा प्रकाशिला ॥१३३॥

वेदान्तशास्त्रवक्तारो यतयो अखिलं जगत् ।
ब्रम्हात्वेन न जानन्ति ज्ञात्वापि प्रत्यगात्मताम् ॥१३४॥
वेदांत शास्त्र वक्तारे यती जे प्रत्यगात्मता ।
जाणूनीही सव जग ब्रम्हात्वेंच न जाणती ॥१३४॥

आचार्यत्वाय बहव: सेविता भुतले मया ।
आत्मोपदेशसमये गुरुत्वेन न मानिता: ॥१३५॥
गुरुत्वाकारणें म्यां या भूतळीं बहु सेविले ।
आत्मोपदेशसमयीं आचार्यत्वें न मानिले ॥१३५॥

N/A

References : N/A
Last Updated : November 29, 2014

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP