आतां जीर्णोद्धार सांगतो -
अथजीर्णोद्धारः सचलिंगादौदग्धेभग्नेचलितेवाकार्यः अयंचानादिसिद्धप्रतिष्ठितलिंगादौभंगादिदुष्टेपिनकार्यः तत्रतुमहाभिषेकंकुर्यादितित्रिविक्रमः कर्तामुकदेवस्यजीर्णोद्धारंकरिष्येइत्युक्त्वा पुण्याहंवाचयित्वानांदीश्राद्धांतंकृत्वाआचार्यमृत्विजश्चवृत्वापीठेमंडलदेवताआवाह्य लिंगेॐव्यापकेश्वरह्रदयायनमः ॐव्यापकेश्वरशिरसेस्वाहेत्येवंषडंगंकृत्वा देवतांतरेमूलमंत्रेणषडंगंकृत्वाअर्चयेत् अघोरमंत्रंअष्टोत्तरशतंजप्त्वाऽग्निंप्रतिष्ठाप्याघोरेणघृतसर्षपैः सहस्त्रंहुत्वा इंद्रादिभ्योनाम्नाबलिंदत्वाजीर्णदेवंप्रणवेनसंपूज्यसाज्यतिलैर्ब्रह्मादिमंडलदेवतानांहोमंपूर्वोक्तंकृत्वादेवंप्रार्थयेत् जीर्णभग्नमिदंदेवसर्वदोषावहंनृणाम् अस्योद्धारेकृतेशांतिः शास्त्रेऽस्मिन् कथितात्वया जीर्णोद्धारविधानंचनृपराष्ट्रहितावहम् तदधस्तिष्ठतांदेवप्रहरामितवाज्ञयेति ततः क्षीराज्यमधुदूर्वाभिः समिद्भिश्चाष्टोत्तरसहस्त्रंअष्टोत्तरशतंवादेवमंत्रेणहुत्वांऽगानांदशांशेनलिंगचालनार्थंसहस्रंशतंवापायसेनहुत्वालिंगंप्रार्थयेत् लिंगरुपंसमागत्ययेनेदंसमधिष्ठितम् यायास्त्वंसंमितंस्थानंसंत्यज्यैवशिवाज्ञया अत्रस्थानेचयाविद्यासर्वविद्येश्वरैर्युता शिवेनसहसंतिष्ठेतिमंत्रितजलेनाभिषिच्यविसर्जयेत् ततोऽस्त्रमंत्रितेनखनित्रेणखात्वा लिंगमादायनद्यादौवामदेवेनलिंगंप्रणवेनमूर्तिंक्षिपेत् दारुजंतुमधुनाऽभ्यज्याघोरेणदहेत् हेमरत्नादिमयंतुदग्धंचलितंवापुनस्तत्रैवस्थापयेत् ततः शांत्यैअघोरेणतिलैः सहस्त्रंहुत्वाप्रार्थयेत् भगवन् भूतभव्येशलोकनाथजगत्पते जीर्णलिंगसमुद्धारः कृतस्तवाज्ञयामया अग्निनादारुजंदग्धंक्षिप्तंशैलादिकंजले प्रायश्चित्तायदेवेश अघोरास्त्रेणतर्पितम् ज्ञानतोऽज्ञानतोवापियथोक्तंनकृतंयदि तत्सर्वंपूर्णमेवास्तुत्वत्प्रसादान्महेश्वरेति ततोयजमानः प्रार्थयेत् गोविप्रशिल्पिभूतानामाचार्यस्यचयज्वनः शांतिर्भवतुदेवेशअच्छिद्रंजायतामिदम् मूर्तौतुविशेषः त्वत्प्रसादेननिर्विघ्नंदेहंनिर्माययत्यसौ वासंकुरुसुरश्रेष्ठतावत्त्वंचाल्पकेगृहे वसन्क्लेशंसहित्वेहमूर्तिंवैतवपूर्ववत् यावत्कारयतेभक्तः कुरुतस्यचवांछितमिति ततोनवांमूर्तिंलिंगंवाकृत्वोक्तविधिनास्थापयेत् मूलंत्वग्निपुराणेस्पष्टम् इतिजीर्णोद्धारः ॥
तो जीर्णोद्धार लिंग किंवा प्रतिमा दग्ध , भग्न किंवा चलित झाली असतां करावा . हा जीर्णोद्धार , अनादि व सिद्धानें प्रतिष्ठित असें लिंग वगैरे असेल तर त्या ठिकाणीं भंगादि दोष उत्पन्न झाला असला तरी करुं नये . त्या ठिकाणीं महाभिषेक करावा , असें त्रिविक्रम सांगतो . जीर्णोद्धाराचा प्रयोग - कर्त्यानें ‘ अमुकदेवस्य जीर्णोद्धारं करिष्ये ’ असा संकल्प करुन पुण्याहवाचन नांदीश्राद्ध करुन आचार्य आणि ऋत्विज यांना वरुन लिंगाचे ठायीं ‘ ॐ व्यापकेश्वर ह्रदयायनमः , ’ ‘ ॐ व्यापकेश्वर शिरसेस्वाहा ’ याप्रमाणें षडंगन्यास करुन इतर देवतेचे ठायीं मूलमंत्रानें षडंगन्यास करुन पूजा करावी . नंतर ‘ अघोर० ’ ह्या मंत्राचा एकशेंआठ जप करुन अग्निस्थापन करुन ‘ अघोर० ’ ह्या मंत्रानें घृतयुक्त सर्षपांनीं एक सहस्र होम करुन इंद्रादि देवतांना नाममंत्रानें बलि देऊन जीर्णदेवाची प्रणवानें पूजा करुन ब्रह्मादिमंडलदेवतांचा पूर्वीं ( प्रतिष्ठेंत ) सांगितलेला होम करुन देवाची प्रार्थना करावी . ती अशी - ‘ जीर्णभग्नमिदं देव सर्वदोषावहं नृणां ॥ अस्योद्धारे कृते शांतिः शास्त्रेस्मिन् कथिता त्वया ॥ जीर्णोद्धारविधानं च नृपराष्ट्रभयावहम् ॥ तदधस्तिष्ठतां देव प्रहरामि तवाज्ञया ॥ ’ नंतर दूध , आज्य , मध , दूर्वा यांचा आणि समिधांचा अष्टोत्तरसहस्त्र किंवा अष्टोत्तरशत देवमंत्रानें होम करुन अंगांचा दशांशानें होम करुन लिंगचालनासाठीं सहस्त्र किंवा शत पायसाचा होम करुन लिंगाची प्रार्थना करावी . ‘ लिंगरुपं समागत्य येनेदं समधिष्ठितम् ॥ यायास्त्वं संमितं स्थानं संत्यज्यैव शिवाज्ञया ॥ अत्रस्थाने च या विद्या सर्वविद्येश्वरैर्युता ॥ शिवेन सह संतिष्ठ ’ याप्रमाणें प्रार्थना करुन मंत्रितजलानें अभिषेक करुन विसर्जन करावें . नंतर अस्त्रानें मंत्रित असें खनित्र ( कुदळ वगैरे ) घेऊन खणून तें लिंग घेऊन वामदेवमंत्रानें तें लिंग , मूर्ति असेल तर प्रणवानें ती मूर्ति नदीच्या वगैरे उदकांत टाकावी . काष्ठाचें लिंग वगैरे असेल तर मधानें भिजवून अघोरमंत्रानें दहन करावें . सुवर्णादि धातूचें किंवा रत्नाचें असेल तर नीट करुन पुनः त्याच ठिकाणीं स्थापन करावें . तदनंतर शांतीकरितां अघोरमंत्रानें तिलांचा सहस्र होम करुन प्रार्थना करावी . ती अशी - ‘ भगवन् भूतभव्येश लोकनाथ जगत्पते ॥ जीर्णलिंगसमुद्धारः कृतस्तवाज्ञया मया ॥ अग्निना दारुजं दग्धं क्षिप्तं शैलादिकं जले ॥ प्रायश्चित्ताय देवेश अघोरास्त्रेण तर्पितम् ॥ ज्ञानतो‍ऽज्ञानतो वापि यथोक्तं न कृतं यदि ॥ तत्सर्वं पूर्णमेवास्तु त्वत्प्रसादान्महेश्वर ॥ " तदनंतर यजमानानें प्रार्थना करावी , ती अशी - " गोविप्रशिल्पिभूतानामाचार्यस्य च यज्वनः ॥ शांतिर्भवतु देवेश अच्छिद्रं जायतामिदम् ॥ ". नवी मूर्ति करावयाची असेल तर विशेष सांगतो - ‘ त्वत्प्रसादेन निर्विघ्नं देहं निर्माययत्यसौ ॥ वासं कुरु सुरश्रेष्ठ तावत्त्वं चाल्पके गृहे ॥ वसन्क्लेशं सहित्वैव मूर्ति वै तव पूर्ववत् ॥ यावत्कारयते भक्तः कुरु तस्य च वांछितम् ॥ ’ अशी प्रार्थना करुन नवी मूर्ति किंवा नवें लिंग करुन पूर्वीं सांगितलेल्या विधीनें स्थापन करावें . या जीर्णोद्धाराचीं मूलवचनें अग्निपुराणांत सांगितलीं आहेत .
इति जीर्णोद्धारविधि समाप्त झाला .