सू

{ sū }

A dictionary, Marathi and English

. 2 fig. A sudden running off; starting with a twang, as an arrow from the bow. v म्हण, कर.
A needle &c.
sū a S That bears or brings forth. In comp. Ex. वीरसू, विश्वसू, एतत्सू, तत्सू.

Aryabhushan School Dictionary

a   That brings forth. In comp., as वीरसू.
 f  A needle. Fig. A sudden running off; the twang (of an arrow &c.)

महाराष्ट्र शब्दकोश

 स्त्री. बाजू .
 स्त्री. सुई ( शिवण्याची ). [ सुई ]
 स्त्री. ( हेट ) न उघडलेली कोंवळी झावळी , पान ; सुयरा .
क्रि.वि.  
वि.  ( समासांत उत्तरपदी ) जन्म देणारी . उदा० वीरसू , विश्वसू [ सं . ]
जोराने व वेगाने बाहेर पडल्याने होणार्‍या आवाजाप्रमाणे ( सापाचा फुस्कारा , बाणावा वेग , वादळाचा आवाज इ० ).
सुरपारंबी खेळांत तोंडाने उच्चारावयाच्या शब्दाप्रमाणे आवाज करुन ( क्रि० करणे ). [ ध्व . ]
०निघणे   सुटणे पळणे धांवणे वार्‍याच्या वेगाने ( घोडा , दौड करणारा , मनुष्य इ० ) पळणे . सू काढणे हांकणे दपटणे दवडणे ( घोड्यास ) जोराने धांवविणे .
०बाल्या करणे   वेगाने निसटणे , पळून जाणे .

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

( घोडयास ) जोरानें पळविणें, हाकणें.

A Sanskrit English Dictionary

सू    1. (not separable in all forms fr. √ 2.; cf. 1. सु-षू॑, असु-सू, and √ 4. सु) cl. 6. P. ( [Dhātup. xxviii, 115]) सुव॑ति (in, [Br.] also °ते, and accord. to [Dhātup. xxii, 43 and xxiv, 32] also सवति and -सौति; pf. सुषुवे॑, [AV.]; p. सुषुवाण॑ q.v.; aor. असावीत्, साविषत्, [RV.] :

Pass. सूय॑ते, [Br.] &c.), to set in motion, urge, impel, vivify, create, produce, [RV.] &c. &c.;

to hurl upon, [Bhaṭṭ.];

to grant, bestow ( esp. said of सवितृ), [RV.];

to appoint or consecrate to ( Ā. ‘to let one's self be consecrated’), [AV.]; [TS.];

to allow, authorize, [ŚBr.] :

Intens. सोषवीति, to urge or impel violently (said of सवितृ), [RV.]
सू  f.  2. ( cf. 1. and √ 5. सु) cl. 2. Ā. ( [Dhātup. xxiv, 21]) सूते (1. sg. pr. सुवे, 3. sg. impf. असूत; in later language also सूयते [ xxvi, 31] and in comp. with प्र also -सवति and -सौति [ cf. xxiv, 31]; pf. ससूव, [RV.]; सुषुवे॑, [AV.] &c.; सुसाव, [MBh.] &c.; aor. असुषोत्, [MaitrS.]; °षवुः, [TBr.]; असोष्ट, [ChUp.]; असौषीत् and असविष्ट Gr.; fut. सोता, सविता, ib.; सोष्य॑ति, °ते, [Br.] &c.; सविष्यति, °ते, [MBh.] &c.; p. f. सू॑ष्यन्ती, [RV.]; सोष्य॑न्ती [ s.v.] [ŚBr.]; inf. सू॑तवे, [RV.]; सूतवै॑, [AV.]; स॑वितवे, ib.; सोतुम् or सवितुम् Gr.; ind.p. सूत्वा॑, [Br.]; -सूय, [MBh.] &c.; -सु॑त्य, [ŚBr.]),

to beget, procreate, bring forth, bear, produce, yield, [RV.] &c. &c.:

Pass. सूयते ( aor. असावि), to be begotten or brought forth, [MBh.]; [Kāv.] &c.:

Caus. सावयति Gr.:

Desid. -सुसूषति, ib.
सू  mfn.  3. mfn. begetting, procreating, bringing forth, producing (mostly ifc.; See अ-, अम्भः-, कर्ण-सू &c.)
सू  m.  m. one who begets, a father, [RV.]; [VS.]
a mother, [RV. i, 32, 9]
child-bearing, parturition, [W.]
सू   [ cf. Gk. ὗς, σῦς; Lat. sus; Angl.Sax. sû; Eng. sow; Germ. Sau.]
सू  n.  4. ind., Ved. and in some comp. = सु, well, good &c. ( cf. सू-नर, सू-नृत &c.)

The Practical Sanskrit-English Dictionary

सू [sū]   I. 2, 4 Ā. (सूते, सूयते, सूत) To bring forth, produce, beget, yield (fig. also); मयाध्यक्षेण प्रकृतिः सूयते सचराचरम् [Bg.9.1;] असूत सा नागवधूपभोग्यम् [Ku.1.2;] कीर्तिं सूते दुष्कृतं या हिनस्ति [U.5.31.] -With प्र to bring forth, beget, produce. -II. 6 P. (सुवति)
To excite, incite, impel.
To remit (as debt).
सू [sū] a.  a. (At the end of comp.) Bringing forth, producing, yielding &c. -f.
Birth.
A mother; अलब्ध- निद्रोऽनुपलक्षितो नृभिर्हित्वा गतो वेनसुवं प्रसुप्ताम् [Bhāg.4.13.47.]

Shabda-Sagara

सू  f.  ( -सूः)
1. Sending ordering, dispatching.
2. Bearing, parturition. 3. Birth.
4. A mother.
E. षू to bear or send, aff. क्विप् .

ROOTS:

षू क्विप् .

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

See : मन्त्रय