गुल

{ gulḥ }

हिन्दी (hindi) WN

noun  पशु के शरीर पर का प्राकृतिक धब्बा   Ex. बैल के माथे पर गुल है ।

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ছোপ

tel మచ్చ

noun  गालों पर पड़ने वाला गड्ढा (विशेषकर हँसते या कुछ बोलते समय)   Ex. प्रीति जिंटा का गुल मोहक लगता है ।

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm ডিম্পল

bd खावलायनि हाखर

ben টোল

kan ಕುಳಿ

kas گُتۍ

mal നുണക്കുഴി

mar खळी

mni ꯈꯖꯥꯏꯒꯤ꯭ꯑꯀꯨꯠꯄ

nep खोपिल्टो

ori ଡିମ୍ପଲ

tel బుగ్గసొట్ట

urd چاہ ذقن , چاہ زنخداں

noun  गरम धातु आदि के दागने से बना चिह्न   Ex. घोड़े की पीठ का गुल स्पष्ट दिखाई पड़ रहा है ।

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ori ଚେଙ୍କଦାଗ

pan ਗੁਲ

tam அடையாளம்

tel కాల్చినముద్ర

noun  जलकर उभड़ा हुआ दीपक की बत्ती का अंश   Ex. रेशमा ने गुल झाड़कर दीपक को पुनः जलाया ।

ONTOLOGY:

भाग (Part of) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

फूल पतंगा पतिंगा

Wordnet:

ben সলতে

kan ದೀಪದ ಕುಡಿ

mal തിരിയുടെ അറ്റം

ori ଫୁଲ

tam எரிந்த வத்தி

tel దీపపువత్తికొడి

urd گل

noun  तम्बाखू का जला हुआ वह अंश जो चिलम पीने के बाद बच जाता है   Ex. नौकर ने चिलम का गुल झाड़कर फिर से उसमें तंबाखू भरा ।

ONTOLOGY:

वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

जट्ठा

Wordnet:

kan ತಂಬಾಕು ಬತ್ತಿಯ ಸುಟ್ಟ ಭಾಗ

kok जळिल्लो तंबाखू

tam எரிந்த புகையிலை

tel పొగాకుగొట్టం

noun  एक प्रकार का दंतमंजन   Ex. वह सुबह गुल करता है ।

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben গুল মাজন

kas گُل

kok घळघळे

mal ഗുല്

ori ମଞ୍ଜନ

tel బ్రేస్

urd گُل

See : सुंदरी, फूल, फरार, गुलाब

मराठी (Marathi) WN

noun  आगकाडीला लावलेले फॉस्फरस व गंधक ह्यांचे पुट   Ex. ह्या काडीचा गुल चांगला नाही.
noun  चिलम प्याल्यानंतर उरलेला तंबाखूचा भाग   Ex. नोकराने गुल झाडून मग परत तंबाखू भरली.

ONTOLOGY:

वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

hin गुल

kan ತಂಬಾಕು ಬತ್ತಿಯ ಸುಟ್ಟ ಭಾಗ

kok जळिल्लो तंबाखू

tam எரிந்த புகையிலை

tel పొగాకుగొట్టం

See : डाळिंबी, काजळी

महाराष्ट्र शब्दकोश

 पु. १ फूल . २ दिव्याची काजळी ; कीट . ३ आगकाडीला लावलेलें फास्फरस व गंधक यांचें पूट . ४ हुक्क्यांतील कोळशाचा गोळा , विस्तव . [ फा . गुल ] सामाशब्द - गुलअनार , गुलाअनार - पु . १ डाळिंबीचें फूल ; अनारकली . सखे गुलाअनार गुलचमन निशिचा रमण तसा गोजिरा तुझा मुखवटा । - होला १०४ . २ डाळिंबी रंग . ३ एक झाड ; गुलनार पहा . - वि . डाळिंबी रंगाची ( शालजोडी , वस्त्र इ० ). [ फा . गुल + अनार = डाळिंब ]
 स्त्री. गहजब ? - शर . [ ? ]
०कंद  पु. एक लेह ; गुलाबाच्या फुलांच्या पाकळया व खडीसाखर यांचें मिश्रण ; गुलाबाचा मुरब्बा . काडी - स्त्री . आगकाडी .
०केश  पु. कोंबडयाच्या शेंडी - तुर्‍याप्रमाणें असलेलें फूल .
०गुलाब  पु. गुलाबाचें फूल ; गुलाब .
०गेंद  पु. फुलाचा गुच्छ . संगीत कुच भरदार , सजिव सजदार , गुलगेंद उसासले । - प्रला ११३ .
०चनी   चिनी गुलाचीन - स्त्री . फुलाची एक जात ; गुलदावरी .
०चांदणी  स्त्री. एक फूल .
०चिमणी  स्त्री. पिंवळया पोटाची चिमणी ( पक्षी ).
०छबू   छब्बू - पु . निशीगंध ; हें झाड कंदापासून होतें . फुलें विशेषत : सायंकाळीं उमलतात , त्यांस फार मधुर वास येतो . फूल लांबट असून सफेत रंगाचें असतें व देंठ थोडासा वक्र असतो . - वि . मोहक चेहेरा असलेला ( माणूस ). [ फा . गुलिशब्बो ]
०छडी   जाफिरी - स्त्री . एक प्रकारचें फूल . [ फा . गुलिजाफरी ]
०जार वि.  १ नाजूक ; सुंदर ; मोहक ; रमणीय . २ टवटवीत ; प्रफुल्ल . ३ संपन्न ; ऐश्वर्ययुक्त . बाच्छाई तक्त गुलजार दिसे रंगबहार पुण्याची वस्ती । - होला १७८ . ४ आबाद . महाल उंडणगांव वगैरे महाल गुलजार दिले . - रा ८ . २१२ . [ फा . गुलझार = गुलाबांची बाग ]
०टोप  पु. १ एक फूलझाड ; व त्याचें फूल . पर्यातक गुलटोप गुलगुलित जळीं कमळणवावरी । - प्रला १५५ . २ कबूतराची जात .
०तुरा  पु. १ ( व . ) शंखासुर नांवाचें फूलझाड . २ गुलमोहोर ; यास पिंवळया व तांबडया रंगाचीं झुपकेदार फुलें येतात . फुलास वास नसतो . याचें मूळ काढयांत घालतात , लांकूड बळकट असल्यामुळें खुंटे करतात . डवना मरवा गुलतुरा । वाळागीर पडदे आणवा । - पला ४ . २२ .
०दान  न. १ फुलें ठेवण्याचें पात्र . २ पेटलेला तोडा न विझतां ठेवण्याची लोखंडी पेटी . ३ कात्रीनें दिव्याची कोजळी काढण्याचें पात्र . गुलदानें रुप्याचीं - पया २८७ .
०दावदी   दावरी दावली - स्त्री . एक फूल व झाड . शरिर सुकुमार कीं गुलदावरी । - प्रला ११० .
०नार   १ डाळिंबीचें फूल ; गुलअनार . २ डाळिंबीची एक जात ; हीस फक्त फुलें येतात , फळ धरत नाहीं . - कृषि ७०१ .
०फूल  न. गोजिव्हा ; गुलेगोजबान . - मुंव्या १४० .
०बदन वि.  गुलाबाच्या फुलासारखा सुंदर देह असणारी ( स्त्री ). - पु . १ तापत्यांतील ( रेशमी वस्त्र ) एक भेद , प्रकार ; एक प्रकारचें कापड . दाविली कंचुकी गुलबदनी । - प्रला १४९ . गुलबदनें रेशमी - ऐटि ५ . २३ . २ एक रंग .
०बस   बाशी गुलबाक्षी - स्त्री . सायंकाळी फुलणारें एक फुलझाड . याचीं फुलें पांढरीं , तांबडीं , जांभळी वगैरे अनेक प्रकारचीं असतात . छतें आरशांचीं बशिवलीं रंग गुलबासी । - प्रला ९२ . - न . या झाडाचें फूल . - वि . या फुलाच्या रंगाचें . [ फा . गुलि - अब्बास ]
०मखमल   पुस्त्री . एक फूलझाड व त्याचें फूल ; गेंद ; छेंडू .
०मस  पु. रानटी पांढरें फूल व त्याचें झाड .
०मेधी   मेहंधी - स्त्री . मेंदीचा एक प्रकार व त्याचें फूल .
०मोहोर  पु. १ एक फुलझाड . २ ( शोभेची दारू ) दारूच्या झाडाचा एक प्रकार . एका बांबूस १६ लोखंडी तारा बांधतात , शेंडयाला फुलबाजी व इतरत्र रंगीबेरंगी ज्योती बांधतात . ( जळता ) भुईनळा दाखविल्याबरोबर ४ मिनिटांत फटफट आवाज होऊन तारा पडतात .

A Sanskrit English Dictionary

गुल  m.  m. (= गुड) raw or unrefined sugar, molasses, [L.]
the glans penis, [L.]
the clitoris, [L.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

गुलः [gulḥ]   1 Molasses; cf. गुड.
the glans penis.
Clitoris.
ली A pill.
Small-pox.

Shabda-Sagara

गुल  m.  ( -लः) Raw unrefined sugar, molasses.
 f.  ( -ला) A plant, (Euphor- bia tirucalli:) see स्नुही. (-ली)
1. A pill, a bolus, any small globu- lar substance.
2. Small pox.
E. गुड to surround, &c. affixes क and and टाप्, or ङीष्, ड changed to ल.

ROOTS:

गुड क टाप् ङीष् ड ल